O πλανητάρχης και η «Θεωρία του Τρελού...»

Nonews-NEWS.com



O πλανητάρχης και η «Θεωρία του Τρελού...»
http://www.nonews-news.com/2024/12/o_0433147334.html
Dec 18th 2024, 13:20



Ο Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να επιστρέψει στο Οβάλ Γραφείο και για άλλη μια φορά προβάλλει το πόσο «απρόβλεπτος» είναι, πεπεισμένος ότι το να υποδύεται τον «τρελό» τον κάνει δυνατό. Αυτή η δύναμη, επιμένουν ο ίδιος και οι παρατρεχάμενοί του, θα φοβίσει τους αντιπάλους από τη Ρωσία μέχρι την Κίνα, το Ιράν ή τη Βόρεια Κορέα. Θα πειθαρχήσει ακόμη και τους φίλους της Αμερικής εάν συμπεριφέρονται άσχημα. Δύναμη μέσω της τρέλας και ειρήνη μέσω της  δύναμης...Ερωτηθείς εάν θα χρησιμοποιούσε στρατιωτική βία εναντίον της Κίνας εάν η τελευταία απειλήσει την Ταϊβάν, ο Τραμπ απαντά: «Δεν θα χρειαστεί, γιατί με σέβεται και ξέρει ότι είμαι τρελός». Αυτός, στην προκειμένη περίπτωση, είναι ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ.

Ο Τραμπ κάνει την ίδια υπόθεση για τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Ρώσος πρόεδρος δεν θα τολμούσε ποτέ να εισβάλει στην Ουκρανία αν ο Τραμπ ήταν στον Λευκό Οίκο, είναι πεπεισμένος ο επερχόμενος πρόεδρος. Αυτό συμβαίνει επειδή θυμάται ότι προειδοποίησε τον Πούτιν ότι ««θα σε χτυπήσω τόσο δυνατά και θα πάψεις να ζεις στον κόσμο σου». Η ειρήνη είναι κοντά, ισχυρίζεται ο Τραμπ.

Αυτό προβάλλει σε όλους τους πολιτικούς ανά τον κόσμο, ακόμη και απέναντι στους καλύτερους φίλους της Αμερικής. Στην πρώτη του θητεία, ενώ εξέταζε εμπορικές συμφωνίες με τη Νότια Κορέα, ο Τραμπ έδωσε εντολή στον διαπραγματευτή του «να τους πει, αν δεν δώσουν τις παραχωρήσεις τώρα, αυτός ο τρελός θα αποχωρήσει από τη συμφωνία». Αυτή τη φορά, ο Τραμπ εξαπολύει πιο σοβαρές απειλές, με τη μορφή καταστροφικών δασμών στις εισαγωγές από τον Καναδά, το Μεξικό, την Κίνα και άλλα κράτη, ανεξάρτητα από τις προειδοποιήσεις των οικονομολόγων που κάνουν λόγο για τεράστια ζημιά στους Αμερικανούς καταναλωτές και επιχειρήσεις. Ο Τραμπ είναι ο «κακός» και οι άλλοι  θα υποχωρήσουν πριν καν χρειαστεί να κάνει οτιδήποτε.

Αυτή η αποκαλούμενη «θεωρία του τρελού» της σύγκρουσης και του ανταγωνισμού έχει μακρά γενεαλογία. Ο Μακιαβέλι μάλλον δεν ήταν ο πρώτος που παρατήρησε ότι «κατά καιρούς είναι πολύ σοφό να υποδύεσαι τον τρελό». Η εποχή των πυρηνικών προκάλεσε ανατριχίλα. Το 1959, ο Ντάνιελ Έλσμπεργκ, ένας στρατηγός αργότερα διάσημος για την έκδοση των Εγγράφων του Πενταγώνου, υποστήριξε ότι ένας «εκβιαστής» θα μπορούσε να εξαναγκάσει τους αντιπάλους ενεργώντας ως «τρελός». Ο Τόμας Σέλινγκ, ο οποίος αργότερα κέρδισε το βραβείο Νόμπελ για τη θεωρία παιγνίων, κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι σε συγκεκριμένες περιπτώσεις το να προσποιείται  κανείς τον παράφρονα  είναι επωφελές.

Ο πρώτος (μέχρι τον Τραμπ) πρόεδρος που εφάρμοσε τη θεωρία ήταν ο Ρίτσαρντ Νίξον. «Την αποκαλώ Θεωρία του Τρελού», είπε στον αρχηγό του επιτελείου του: «Θέλω οι Βορειοβιετναμέζοι να πιστέψουν ότι έφτασα στο σημείο να κάνω τα πάντα για να σταματήσω τον πόλεμο. Απλώς θα τους πούμε ότι «για όνομα του Θεού, ξέρετε ότι ο Νίξον έχει εμμονή με τον κομμουνισμό. Δεν μπορούμε να τον συγκρατήσουμε όταν είναι θυμωμένος - και έχει το δάχτυλό του στο κουμπί των πυρηνικών».

Ωστόσο, με τον Νίξον όπως και με τον Τραμπ, υπήρχε πάντα μια προφανής ειρωνεία: Και οι δύο εξηγούσαν ορθολογικά την παραλογία του, γεγονός που δύσκολα τους καθιστούσε αξιόπιστους. Αυτός είναι ίσως ένας λόγος για τον οποίο η θεωρία τους έχει ως επί το πλείστων αποτύχει, τουλάχιστον μέχρι στιγμής.

Όταν ο Νίξον εξαπέλυσε παγκόσμιο πυρηνικό συναγερμό το 1969, ούτε οι Βορειοβιετναμέζοι ούτε οι Σοβιετικοί τρόμαξαν και ο πόλεμος συνεχίστηκε. Αφού πρώτα ο Τραμπ απείλησε τη Βόρεια Κορέα με «φωτιά και οργή που δεν έχει δει ποτέ ο κόσμος» και στη συνέχεια αντάλλαξε «επιστολές φιλίας» με τον δικτάτορά της, ο Κιμ Γιονγκ Ουν επιτάχυνε αντί να σταματήσει το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του.

Παρακινούμενοι από την πρώτη θητεία του Τραμπ, οι ακαδημαϊκοί έριξαν μια άλλη ματιά στη θεωρία του τρελού. Η ουσία ήταν ότι η θεωρία «δεν λειτουργεί» ή είναι «μύθος». Ορισμένοι αναλυτές, ωστόσο, τώρα πιστεύουν ότι τόσο η πρώτη γενιά αναλυτών (Ellsberg και Schelling) όσο και η δεύτερη έχασαν ένα «παράθυρο» που θα μπορούσε να μας βοηθήσει να εξηγήσουμε μια δεύτερη θητεία Τραμπ.

Ας εξηγήσουμε τη θεωρία του τρελού με ένα απλό πείραμα της θεωρίας των παιγνίων, που ονομάζεται «κοτόπουλο». (Είναι μια παραλλαγή ενός άλλου παιχνιδιού που ονομάζεται Prisoner's Dilemma). Σε αυτό το μοντέλο σύγκρουσης, δύο οδηγοί κατευθύνονται με τα αυτοκίνητά τους ο ένας προς τον άλλο σε πορεία μετωπικής σύγκρουσης. Αυτός που στρίβει πρώτος χάνει, ο άλλος κερδίζει. Αν και οι δύο παρεκκλίνουν της πορείας, σημειώνεται ισοπαλία και αν κανένα από τα δύο δεν στρίψει, συντρίβονται.

Για τον Τραμπ που έχει απέναντί του τον Πούτιν, τον Σι ή τον Κιμ, ας πούμε, τα μαθηματικά λένε το εξής:

Ένας τρόπος για να κερδίσεις θα ήταν πράγματι να προσποιηθείς ότι είσαι παράφρονας. Ο Τραμπ θα μπορούσε, για παράδειγμα, να ξεριζώσει το τιμόνι και να το πετάξει από το παράθυρο. Ακόμη και τότε, δεν θα ξέρει ακόμα αν ο αντίπαλός του είναι λογικός ή τρελός. Και αν επιβιώσει από αυτό το παιχνίδι, θα έχει μπροστά του περισσότερους γύρους ενάντια στους άλλους αντιπάλους που τον παρακολουθούν.

Αυτό σημαίνει ότι η επιτυχία του - η δύναμή του - εξαρτάται από το πώς ο κόσμος ερμηνεύει την τρέλα του Τραμπ. Στην ανάλυση προσθέτουμε και τη θεωρία της  Ροζάν Μακ Μάνους στο Penn State, η οποία έχει ερμηνεύσει τη θεωρία του τρελού διακρίνοντας τέσσερις τύπους τρέλας. Ακολούθως την απλοποιήσαμε ως εξής:

Ορισμένοι ηγέτες αναλαμβάνουν τεράστιους αλλά ακόμα προβλέψιμους κινδύνους μόνο σε συγκεκριμένα πλαίσια και για συγκεκριμένους σκοπούς. Η ΜακΜάνους τους αποκαλεί «φανατικούς». Ως παράδειγμα φέρνει τον Αδόλφο Χίτλερ κατά τη διάρκεια της κρίσης του 1938, όταν οι Βρετανοί υποχώρησαν, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η Σουδητία άξιζε πολύ περισσότερο για εκείνον παρά για εκείνους. Ο προβλέψιμος φανατισμός μπορεί να είναι αποτελεσματικός.

Ένας ηγέτης που είναι προβλέψιμα ακραίος σε οποιαδήποτε αντιπαράθεση, λόγω διάθεσης, είναι «μεγαλομανής» σύμφωνα με την ΜακΜάνους. Αναφέρει τον  δικτάτορα του Ιράκ Σαντάμ Χουσεΐν και επισημαίνει ότι αυτό σπάνια τελειώνει καλά για τον μεγαλομανή (γιατί οι εχθροί, στην προκειμένη περίπτωση οι ΗΠΑ, θα καταλήξουν στο συμπέρασμα, σωστά ή όχι, ότι δεν έχουν άλλη επιλογή από το να πάνε στον πόλεμο αργά ή γρήγορα ούτως ή άλλως ).

Ένας ηγέτης που εκρήγνυται μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις αλλά στη συνέχεια γίνεται εντελώς απρόβλεπτος είναι «θερμοκέφαλος». Η ΜακΜάνους επισημαίνει τον Σοβιετικό ηγέτη Νικήτα Χρουστσόφ κατά τη διάρκεια της Κρίσης του Βερολίνου του πρώιμου Ψυχρού Πολέμου. Αυτός ο τύπος θα μπορούσε να κερδίσει σε κάποια σημεία με βάση τη θεωρία αλλά μπορεί επίσης να χάσει (ο Χρουστσόφ τελικά υποχώρησε).

Και μετά υπάρχουν εκείνοι που είναι πραγματικά και συνέχεια απρόβλεπτοι γιατί αυτή είναι η φύση τους. Η Μακ Μάνους αναφέρει τον Μουαμάρ Καντάφι σε αυτή την κατηγορία, τον πρώην ηγέτη της Λιβύης, ο οποίος είχε ένα ιδιαίτερα φρικτό τέλος. Αυτού του είδους η τρέλα είναι συνταγή καταστροφής.

Τι γίνεται με τους σημερινούς ηγέτες; Ο Πούτιν, ακόμη και όταν εξαπολύει πυρηνικές απειλές, φαίνεται να ανήκει στην κατηγορία των φανατικών: ακραίος αλλά ακόμα προβλέψιμος, επειδή επικεντρώνεται στο να μην χάσει στην Ουκρανία (σε αντίθεση με τη Συρία, ας πούμε). Το ίδιο πιθανότατα ισχύει και για τον Σι, ο οποίος δεν θα παρασυρόταν σε ένα καταστροφικό παιχνίδι επικράτησης, αλλά μόνο εάν η μάχη ήταν για την Ταϊβάν. Και οι δύο, φαίνεται να έχουν πλαίσιο στην τρέλα, που σύμφωνα με τη μακΜάνους τους κάνει δυνατούς σε αυτές τις συγκεκριμένες καταστάσεις.

Ο Βορειοκορεάτης Κιμ Γιονγκ Ουν, όπως ο πατέρας και ο παππούς του, είναι πιο δύσκολο να ερμηνευτεί, αλλά φαίνεται είτε ως μεγαλομανής είτε ως θερμοκέφαλος - δηλαδή, είτε προβλέψιμα ακραίος στην εχθρότητά του προς τη Νότια Κορέα και τις ΗΠΑ είτε ως απρόβλεπτο σε οποιαδήποτε άλλη κρίση. Αυτό κάνει την κορεατική χερσόνησο πιο επικίνδυνη από ό,τι υποδηλώνουν τα σημερινά πρωτοσέλιδα...

The Washington Post




You are receiving this email because you subscribed to this feed at https://blogtrottr.com

If you no longer wish to receive these emails, you can unsubscribe here:
https://blogtrottr.com/unsubscribe/nfz/GMxWxp
Σχόλια