Για τα ζώα – και τη «βιολογική βάση»...
Nonews-NEWS.com
Για τα ζώα – και τη «βιολογική βάση»...
http://www.nonews-news.com/2024/07/blog-post_847.html
Jul 17th 2024, 20:50
Η πρόσφατη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Υγείας, Δημήτρη Βαρτζόπουλου, σχετικά με τη «βιολογική βάση» της επιθετικότητας και της γυναικοκτονίας, αντανακλά αντιεπιστημονικές απόψεις για τις σχέσεις μεταξύ των φύλων στους ανθρώπους και τα ζώα... Είναι θεμελιωδώς εσφαλμένη, καθώς αγνοεί δεκαετίες έρευνας στην εξελικτική βιολογία, τη συμπεριφορική οικολογία, την ανθρωπολογία, τις νευροεπιστήμες και άλλους κλάδους. Θα θέλαμε να επισημάνουμε την επιστημονική (μη) εγκυρότητα της δήλωσης, εστιάζοντας σε ορισμένα από τα επιχειρήματά της από «βιολογική σκοπιά». Παρουσιάζοντας παραδείγματα της μεγάλης ποικιλομορφίας των σχέσεων των φύλων σε διάφορα είδη ζώων, στοχεύουμε στην αποδόμηση της δήλωσης και ελπίζουμε να αποτρέψουμε μελλοντικούς ισχυρισμούς σχετικά με τη «φύση των πραγμάτων» στις ανθρώπινες σχέσεις.
«Και λέω συνειδητά στις γυναίκες τους, γιατί αντιλαμβάνεστε ότι σε όλη, σε όλη, την πανίδα, σε κάθε μορφή εμβίων όντων το αρσενικό είναι πάντοτε επιθετικό. Είναι πιο επιθετικό γιατί…».
Η έμφαση του ισχυρισμού ότι σε όλη (σε όλη!) την πανίδα τα αρσενικά είναι πιο επιθετικά από τα θηλυκά υποδηλώνει μια ψευδή καθολικότητα. Τα θηλυκά σε διάφορα είδη μπορεί να είναι πιο επιθετικά από τα αρσενικά1,2. Σε ορισμένα είδη ψαριών, τα άτομα μπορούν ακόμη και να αλλάξουν φύλο κατά τη διάρκεια της ζωής τους προς διαφορετικές κατευθύνσεις (από αρσενικό σε θηλυκό, από θηλυκό σε αρσενικό ή σειριακά/αμφίδρομα)3,4 και τα πιο επιθετικά θηλυκά συχνά γίνονται πιο επιθετικά αρσενικά5. Το παράδειγμα αυτό υποδεικνύει ότι η επιθετικότητα μπορεί να είναι ατομικό (βλ. μελέτες προσωπικότητας σε ζώα6) και όχι σχετιζόμενο με το φύλο γνώρισμα, κάτι που παρατηρείται περιστασιακά και στα πρωτεύοντα θηλαστικά7. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι η επιθετικότητα αποτελεί μέρος ενός σύνθετου συμπεριφορικού ρεπερτορίου κάθε ατόμου που μπορεί να επηρεαστεί από το περιβάλλον — η δήλωση αγνοεί ότι η συμπεριφορά δεν είναι προβλέψιμη αποκλειστικά από τα γονίδια8.
Τα αρσενικά δεν είναι πάντα πιο επιθετικά και δεν είναι πάντα κυρίαρχα επί των θηλυκών, δηλαδή δεν κερδίζουν σταθερά τις συγκρούσεις εναντίων των θηλυκών. Η ιεραρχία στις κοινωνίες των ζώων κυμαίνεται σε ένα συνεχές φάσμα από την απόλυτη κυριαρχία όλων των αρσενικών επί όλων των θηλυκών, έως την απόλυτη κυριαρχία όλων των θηλυκών επί όλων των αρσενικών, και μπορεί να διαφέρει ακόμη και μεταξύ πληθυσμών του ίδιου είδους9,10. Στους μπονόμπο, έναν από τους δύο πλησιέστερους συγγενείς του ανθρώπου (μαζί με τους χιμπατζήδες), τα θηλυκά κερδίζουν την πλειονότητα των συγκρούσεων εναντίων των αρσενικών και είναι συνήθως κυρίαρχα11. Επίσης, οι άνθρωποι κυνηγοί-συλλέκτες ζουν συνήθως σε κοινωνίες χωρίς ιεραρχίες βασισμένες στο φύλο12,13. Τέλος, η κυριαρχία δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε υψηλότερη κοινωνική επιρροή κατά τη διάρκεια ομαδικών αποφάσεων: ακόμη και όταν τα αρσενικά είναι γενικά κυρίαρχα επί των θηλυκών, δεν καταλαμβάνουν πάντα ηγετικούς ρόλους στις ομάδες τους. Στους ελέφαντες και σε άλλα θηλαστικά, η επιρροή των θηλυκών στη συλλογική συμπεριφορά της ομάδας είναι μεγαλύτερη από αυτή των αρσενικών και τα θηλυκά ηγετικά μέλη της ομάδας αναδεικνύονται χωρίς εξαναγκασμό14. Σε άλλα είδη, η επιλογή κατεύθυνσης για την κίνηση της ομάδας καθορίζεται συχνά συλλογικά από τα άτομα μέσω αυτο-οργάνωσης, ανεξάρτητα από το φύλο ή την ιεραρχική τους κατάταξη15,16.
«… γιατί αυτό (το αρσενικό) είναι το οποίο στη φύση κυνηγάει την τροφή και αναλαμβάνει την επιθετική διεκδίκησή της ή την άμυνά της.»
Αν και η μελέτη του επιθετικού ανταγωνισμού εντός φύλου έχει επικεντρωθεί κυρίως στα αρσενικά17, τα θηλυκά στα πρωτεύοντα και άλλες ταξινομικές ομάδες μπορεί να ανταγωνίζονται επιθετικά με άλλα θηλυκά18-20 ή αρσενικά21 για την πρόσβαση στην τροφή και μπορεί να έχουν προτεραιότητα στην πρόσβαση στην τροφή έναντι των αρσενικών22,23. Τα θηλυκά ανταγωνίζονται επίσης με άλλα θηλυκά για την πρόσβαση στα αρσενικά24-26 — αμφισβητώντας την παραδοσιακή αντίληψη περί «παθητικών θηλυκών». Ο ανταγωνισμός μεταξύ θηλυκών για τα αρσενικά είναι συχνός όταν η πατρική φροντίδα (η φροντίδα των αρσενικών για τους απογόνους τους) είναι εξέχουσα27,28. Επίσης, η δήλωση αγνοεί ότι σε διάφορα είδη τα θηλυκά ζουν μοναχικά ή σε ομάδες με πολλά άλλα θηλυκά (και ίσως κανένα, ένα ή λίγα αρσενικά)29, απορρίπτοντας εκ των πραγμάτων σενάρια περί «αρσενικών κουβαλητών».
«Το θηλυκό είναι για άλλες δουλειές, για να τίκτει και να στηρίζει τη μορφή, είτε γίνεται στην αγέλη…».
Το επιχείρημα ότι «το αρσενικό» πρέπει να βρίσκει, να διεκδικεί και να υπερασπίζεται την τροφή, ενώ «το θηλυκό είναι για άλλες δουλειές» είναι (επιεικώς) παραπλανητικό. Περιγράφει μια εικόνα «θηλυκών σπιτονοικοκυρών» που φροντίζουν τους απογόνους στις φωλιές/δέντρα/λαγούμια/σπηλιές περιμένοντας τα αρσενικά να φέρουν την τροφή. Στην πραγματικότητα, τα θηλυκά στα περισσότερα είδη ζώων αναζητούν τροφή για τον εαυτό τους, ενώ τα αρσενικά μπορεί περιστασιακά να είναι οι μόνοι προμηθευτές τροφής των απογόνων σε ορισμένα αμφίβια, πτηνά και είδη άλλων ταξινομικών ομάδων28,30-32. Στις φάλαινες-δολοφόνους, τα θηλυκά μοιράζονται τη λεία τους με τους γιους τους και άλλα συγγενικά αρσενικά — αυξάνοντας την πιθανότητα επιβίωσης αυτών των αρσενικών33,34. Οι λέαινες κυνηγούν συνεργατικά, συχνά χωρίς τη βοήθεια των αρσενικών, ενώ τα αρσενικά περιστασιακά τρέφονται με τα θηράματα των θηλυκών35. Σε κάποια είδη ψαριών, τα αρσενικά είναι μόνιμα προσκολλημένα στα -πολύ μεγαλύτερα τους- θηλυκά και εξαρτώνται από αυτά για την πρόσβασή τους σε τροφή («σεξουαλικός παρασιτισμός»)36.
«…είτε γίνεται στη δυαδική μορφή που έχουμε στο homo sapiens.»
Για να διαβασετε ολόκληρο το κείμενο, πατήστε ΕΔΩ...
You are receiving this email because you subscribed to this feed at https://blogtrottr.com
If you no longer wish to receive these emails, you can unsubscribe here:
https://blogtrottr.com/unsubscribe/nfz/GMxWxp
Για τα ζώα – και τη «βιολογική βάση»...
http://www.nonews-news.com/2024/07/blog-post_847.html
Jul 17th 2024, 20:50
Η πρόσφατη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Υγείας, Δημήτρη Βαρτζόπουλου, σχετικά με τη «βιολογική βάση» της επιθετικότητας και της γυναικοκτονίας, αντανακλά αντιεπιστημονικές απόψεις για τις σχέσεις μεταξύ των φύλων στους ανθρώπους και τα ζώα... Είναι θεμελιωδώς εσφαλμένη, καθώς αγνοεί δεκαετίες έρευνας στην εξελικτική βιολογία, τη συμπεριφορική οικολογία, την ανθρωπολογία, τις νευροεπιστήμες και άλλους κλάδους. Θα θέλαμε να επισημάνουμε την επιστημονική (μη) εγκυρότητα της δήλωσης, εστιάζοντας σε ορισμένα από τα επιχειρήματά της από «βιολογική σκοπιά». Παρουσιάζοντας παραδείγματα της μεγάλης ποικιλομορφίας των σχέσεων των φύλων σε διάφορα είδη ζώων, στοχεύουμε στην αποδόμηση της δήλωσης και ελπίζουμε να αποτρέψουμε μελλοντικούς ισχυρισμούς σχετικά με τη «φύση των πραγμάτων» στις ανθρώπινες σχέσεις.
«Και λέω συνειδητά στις γυναίκες τους, γιατί αντιλαμβάνεστε ότι σε όλη, σε όλη, την πανίδα, σε κάθε μορφή εμβίων όντων το αρσενικό είναι πάντοτε επιθετικό. Είναι πιο επιθετικό γιατί…».
Η έμφαση του ισχυρισμού ότι σε όλη (σε όλη!) την πανίδα τα αρσενικά είναι πιο επιθετικά από τα θηλυκά υποδηλώνει μια ψευδή καθολικότητα. Τα θηλυκά σε διάφορα είδη μπορεί να είναι πιο επιθετικά από τα αρσενικά1,2. Σε ορισμένα είδη ψαριών, τα άτομα μπορούν ακόμη και να αλλάξουν φύλο κατά τη διάρκεια της ζωής τους προς διαφορετικές κατευθύνσεις (από αρσενικό σε θηλυκό, από θηλυκό σε αρσενικό ή σειριακά/αμφίδρομα)3,4 και τα πιο επιθετικά θηλυκά συχνά γίνονται πιο επιθετικά αρσενικά5. Το παράδειγμα αυτό υποδεικνύει ότι η επιθετικότητα μπορεί να είναι ατομικό (βλ. μελέτες προσωπικότητας σε ζώα6) και όχι σχετιζόμενο με το φύλο γνώρισμα, κάτι που παρατηρείται περιστασιακά και στα πρωτεύοντα θηλαστικά7. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι η επιθετικότητα αποτελεί μέρος ενός σύνθετου συμπεριφορικού ρεπερτορίου κάθε ατόμου που μπορεί να επηρεαστεί από το περιβάλλον — η δήλωση αγνοεί ότι η συμπεριφορά δεν είναι προβλέψιμη αποκλειστικά από τα γονίδια8.
Τα αρσενικά δεν είναι πάντα πιο επιθετικά και δεν είναι πάντα κυρίαρχα επί των θηλυκών, δηλαδή δεν κερδίζουν σταθερά τις συγκρούσεις εναντίων των θηλυκών. Η ιεραρχία στις κοινωνίες των ζώων κυμαίνεται σε ένα συνεχές φάσμα από την απόλυτη κυριαρχία όλων των αρσενικών επί όλων των θηλυκών, έως την απόλυτη κυριαρχία όλων των θηλυκών επί όλων των αρσενικών, και μπορεί να διαφέρει ακόμη και μεταξύ πληθυσμών του ίδιου είδους9,10. Στους μπονόμπο, έναν από τους δύο πλησιέστερους συγγενείς του ανθρώπου (μαζί με τους χιμπατζήδες), τα θηλυκά κερδίζουν την πλειονότητα των συγκρούσεων εναντίων των αρσενικών και είναι συνήθως κυρίαρχα11. Επίσης, οι άνθρωποι κυνηγοί-συλλέκτες ζουν συνήθως σε κοινωνίες χωρίς ιεραρχίες βασισμένες στο φύλο12,13. Τέλος, η κυριαρχία δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε υψηλότερη κοινωνική επιρροή κατά τη διάρκεια ομαδικών αποφάσεων: ακόμη και όταν τα αρσενικά είναι γενικά κυρίαρχα επί των θηλυκών, δεν καταλαμβάνουν πάντα ηγετικούς ρόλους στις ομάδες τους. Στους ελέφαντες και σε άλλα θηλαστικά, η επιρροή των θηλυκών στη συλλογική συμπεριφορά της ομάδας είναι μεγαλύτερη από αυτή των αρσενικών και τα θηλυκά ηγετικά μέλη της ομάδας αναδεικνύονται χωρίς εξαναγκασμό14. Σε άλλα είδη, η επιλογή κατεύθυνσης για την κίνηση της ομάδας καθορίζεται συχνά συλλογικά από τα άτομα μέσω αυτο-οργάνωσης, ανεξάρτητα από το φύλο ή την ιεραρχική τους κατάταξη15,16.
«… γιατί αυτό (το αρσενικό) είναι το οποίο στη φύση κυνηγάει την τροφή και αναλαμβάνει την επιθετική διεκδίκησή της ή την άμυνά της.»
Αν και η μελέτη του επιθετικού ανταγωνισμού εντός φύλου έχει επικεντρωθεί κυρίως στα αρσενικά17, τα θηλυκά στα πρωτεύοντα και άλλες ταξινομικές ομάδες μπορεί να ανταγωνίζονται επιθετικά με άλλα θηλυκά18-20 ή αρσενικά21 για την πρόσβαση στην τροφή και μπορεί να έχουν προτεραιότητα στην πρόσβαση στην τροφή έναντι των αρσενικών22,23. Τα θηλυκά ανταγωνίζονται επίσης με άλλα θηλυκά για την πρόσβαση στα αρσενικά24-26 — αμφισβητώντας την παραδοσιακή αντίληψη περί «παθητικών θηλυκών». Ο ανταγωνισμός μεταξύ θηλυκών για τα αρσενικά είναι συχνός όταν η πατρική φροντίδα (η φροντίδα των αρσενικών για τους απογόνους τους) είναι εξέχουσα27,28. Επίσης, η δήλωση αγνοεί ότι σε διάφορα είδη τα θηλυκά ζουν μοναχικά ή σε ομάδες με πολλά άλλα θηλυκά (και ίσως κανένα, ένα ή λίγα αρσενικά)29, απορρίπτοντας εκ των πραγμάτων σενάρια περί «αρσενικών κουβαλητών».
«Το θηλυκό είναι για άλλες δουλειές, για να τίκτει και να στηρίζει τη μορφή, είτε γίνεται στην αγέλη…».
Το επιχείρημα ότι «το αρσενικό» πρέπει να βρίσκει, να διεκδικεί και να υπερασπίζεται την τροφή, ενώ «το θηλυκό είναι για άλλες δουλειές» είναι (επιεικώς) παραπλανητικό. Περιγράφει μια εικόνα «θηλυκών σπιτονοικοκυρών» που φροντίζουν τους απογόνους στις φωλιές/δέντρα/λαγούμια/σπηλιές περιμένοντας τα αρσενικά να φέρουν την τροφή. Στην πραγματικότητα, τα θηλυκά στα περισσότερα είδη ζώων αναζητούν τροφή για τον εαυτό τους, ενώ τα αρσενικά μπορεί περιστασιακά να είναι οι μόνοι προμηθευτές τροφής των απογόνων σε ορισμένα αμφίβια, πτηνά και είδη άλλων ταξινομικών ομάδων28,30-32. Στις φάλαινες-δολοφόνους, τα θηλυκά μοιράζονται τη λεία τους με τους γιους τους και άλλα συγγενικά αρσενικά — αυξάνοντας την πιθανότητα επιβίωσης αυτών των αρσενικών33,34. Οι λέαινες κυνηγούν συνεργατικά, συχνά χωρίς τη βοήθεια των αρσενικών, ενώ τα αρσενικά περιστασιακά τρέφονται με τα θηράματα των θηλυκών35. Σε κάποια είδη ψαριών, τα αρσενικά είναι μόνιμα προσκολλημένα στα -πολύ μεγαλύτερα τους- θηλυκά και εξαρτώνται από αυτά για την πρόσβασή τους σε τροφή («σεξουαλικός παρασιτισμός»)36.
«…είτε γίνεται στη δυαδική μορφή που έχουμε στο homo sapiens.»
Για να διαβασετε ολόκληρο το κείμενο, πατήστε ΕΔΩ...
You are receiving this email because you subscribed to this feed at https://blogtrottr.com
If you no longer wish to receive these emails, you can unsubscribe here:
https://blogtrottr.com/unsubscribe/nfz/GMxWxp
Σχόλια