Η επίθεση στο ιρανικό προξενείο και ο κίνδυνος επέκτασης του πολέμου

Το «μήνυμα» από το Ισραήλ

Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε χθες, Δευτέρα, ότι δεν σχολιάζει δημοσιεύματα ξένων μέσων ενημέρωσης.

Ωστόσο, έχει αναγνωρίσει ότι πραγματοποίησε εκατοντάδες χτυπήματα τα τελευταία χρόνια σε στόχους στη Συρία που, όπως λέει, συνδέονται με το Ιράν και ένοπλες οργανώσεις που οπλίζονται, χρηματοδοτούνται και εκπαιδεύονται από τους Φρουρούς της Επανάστασης.

Τα ισραηλινά πλήγματα έχουν ενταθεί μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα τον περασμένο Οκτώβριο, σε απάντηση για τις διασυνοριακές επιθέσεις στο βόρειο Ισραήλ από τη Χεζμπολάχ και άλλες ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν στον Λίβανο και στη Συρία.

Ομως η επίθεση της Δευτέρας θα εκληφθεί ως σοβαρή κλιμάκωση.

Οι Ισραηλινοί φαίνεται ότι δοκιμάζουν την αποφασιστικότητα των Ιρανών και των συμμάχων τους στέλνοντας το μήνυμα ότι είναι αποφασισμένοι να αυξήσουν την πίεση έναντι των εχθρών τους.
Το χτύπημα

Φωτογραφία του εκλιπόντος ανώτερου Ιρανού στρατιωτικού διοικητή, στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί κρεμάστηκε στα ερείπια, ώρες μετά την επίθεση στο προξενείο του Ιράν στη συριακή πρωτεύουσα Δαμασκό (φωτογραφία από Reuters).

Το υπουργείο Αμυνας της Συρίας ανακοίνωσε ότι ισραηλινά αεροσκάφη στόχευσαν το κτίριο του ιρανικού προξενείου, σε δυτική συνοικία της Δαμασκού, από την κατεύθυνση των κατεχόμενων Υψωμάτων Γκολάν περίπου στις 17.00 τοπική ώρα χθες Δευτέρα.

Η συριακή αεράμυνα κατέρριψε κάποιους από τους πυραύλους που εκτοξεύθηκαν, ωστόσο άλλοι κατάφεραν να περάσουν και «κατέστρεψαν ολόκληρο το κτίριο, σκοτώνοντας και τραυματίζοντας όλους όσοι βρίσκονταν μέσα», πρόσθεσε το υπουργείο.

Το υπουργείο ανέφερε ακόμη ότι συνεχίζονταν οι προσπάθειες για την ανάκτηση των σορών και τη διάσωση των τραυματιών κάτω από τα ερείπια, χωρίς να αναφέρει τον αριθμό των θυμάτων ή να κατονομάσει κάποιον από αυτούς.

Φωτογραφίες και βίντεο από το σημείο έδειξαν καπνό και σκόνη να υψώνεται από τα ερείπια του πολυώροφου κτιρίου που κατέρρευσε. Η ιρανική πρεσβεία, ακριβώς δίπλα, δεν φαινόταν να έχει υποστεί σημαντικές ζημιές.

Ο Ιρανός πρέσβης, Χοσεΐν Ακμπάρι, δήλωσε ότι τα ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη F-35 «στόχευσαν βάναυσα τον τόπο διαμονής μου και το προξενικό τμήμα της πρεσβείας, μαζί με τους στρατιωτικούς ακόλουθους του Ιράν».

Ποιος ήταν ο Ζαχέντι

Αργότερα, οι Φρουροί της Επανάστασης εξέδωσαν δήλωση λέγοντας ότι σκοτώθηκαν αξιωματικοί τους, μεταξύ των οποίων ο ταξίαρχος Μοχάμαντ Ρέζα Ζαχέντι και ο ταξίαρχος Μοχάμαντ Χάντι Χατζί-Ραχίμι, τους οποίους περιέγραψε ως διοικητές και «ανώτερους στρατιωτικούς συμβούλους».

Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο 63χρονος Ζαχέντι ήταν υψηλόβαθμο στέλεχος της δύναμης Quds, η οποία είναι εξωτερική υπηρεσία πληροφοριών και παραστρατιωτική πτέρυγα των Φρουρών στον Λίβανο και στη Συρία.

Ο ρόλος του υπήρξε κρίσιμος για τη σχέση της Τεχεράνης με τη Χεζμπολάχ και τον πρόεδρο της Συρίας, Μπασάρ αλ Ασαντ.

Στον Ζαχέντι είχαν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ ήδη από το 2010.

Είχε διατελέσει επικεφαλής της πολεμικής αεροπορίας και των χερσαίων δυνάμεων του Ιράν.

Ο Ζαχέντι, «από τις πιο υψηλές ιρανικές προσωπικότητες», σύμφωνα με τα ιρανικά μέσα, η Τεχεράνη θεωρεί ότι αποτελεί ακόμα ένα θύμα της μακράς εκστρατείας στοχευμένων δολοφονιών που έχουν ενορχηστρώσει οι ισραηλινές υπηρεσίες.

Αντιδράσεις σε Συρία και Ιράν

Ο υπουργός Εξωτερικών της Συρίας, Φαϊζάλ Μεκντάντ, δήλωσε ότι καταδικάζει «την αποτρόπαια τρομοκρατική επίθεση», προσθέτοντας πως οδήγησε στον θάνατο «αθώους ανθρώπους».

Σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μεκντάντ, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν χαρακτήρισε την επίθεση «παραβίαση όλων των διεθνών υποχρεώσεων και συμβάσεων» και «κατηγόρησε για τις συνέπειες αυτής της ενέργειας στο σιωνιστικό καθεστώς», όπως ανέφερε το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών.

Τόνισε επίσης την ανάγκη για σοβαρή απάντηση από τη διεθνή κοινότητα.

«Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει χάσει εντελώς την ψυχραιμία του λόγω των διαδοχικών αποτυχιών στη Γάζα και λόγω της αποτυχίας του να πετύχει τους σιωνιστικούς του στόχους», τόνισε ο Ιρανός ΥΠΕΞ.

Ο πρέσβης του Ιράν στη Συρία, Χοσεΐν Ακμπάρι, έκανε λόγο για απάντηση του Ιράν στο χτύπημα «ίδιους μεγέθους και σκληρότητας».

Ο Ακμπάρι, ο οποίος εργαζόταν τη στιγμή του χτυπήματος στο κτίριο της πρεσβείας, υποσχέθηκε ότι το Ιράν θα συνεχίσει να υποστηρίζει τους Παλαιστινίους στη Γάζα και ότι δεν φοβόταν την ισραηλινή κυβέρνηση.

Ο ΟΗΕ, από την πλευρά του, με ανακοίνωσή του εξέφρασε τη βαθιά του ανησυχία για τις επιθέσεις.

Ο ρόλος των Φρουρών στη Συρία

Τον Ιανουάριο, σε άλλο χτύπημα στην ίδια συνοικία της Δαμασκού, για το οποίο κατηγορήθηκε επίσης το Ισραήλ, είχαν σκοτωθεί πέντε ανώτεροι αξιωματούχοι των Φρουρών της Επανάστασης και αρκετά μέλη των υπηρεσιών ασφαλείας της Συρίας.

Το Ισραήλ έχει αναγνωρίσει ότι έχει πραγματοποιήσει επιδρομές στη Συρία για να καταπολεμήσει, όπως λέει, αποστολές ιρανικών όπλων σε οργανώσεις που υποστηρίζει η Τεχεράνη και τις οποίες έχει χαρακτηρίσει ως τρομοκρατικές.

Το Ιράν τόνισε ότι οι Φρουροί της Επανάστασης στάλθηκαν στη Συρία για να «συμβουλέψουν» τις δυνάμεις του προέδρου Μπασάρ αλ Ασαντ στον εμφύλιο πόλεμο της χώρας, αλλά αρνήθηκε ότι έχουν εμπλακεί σε μάχες ή ότι έχουν εδραιώσει βάσεις.
Ποιες θα είναι οι πιθανές συνέπειες

Η επίθεση σηματοδοτεί κλιμάκωση της στόχευσης του Ισραήλ εναντίον στρατιωτικών αξιωματούχων του Ιράν, το οποίο παρέχει χρήματα και όπλα σε οργανώσεις που πολεμούν το Ισραήλ στη Γάζα και κατά μήκος των συνόρων του με τον Λίβανο.

Ωστόσο οι αναλυτές εμφανίζονται διχασμένοι ως προς το αν η ενέργεια θα φέρει περιφερειακό πόλεμο.

Ο Τζον Αλτερμαν του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών στην Ουάσιγκτον έκανε λόγο για «αποτρεπτικό» χτύπημα.

«Οι Ισραηλινοί είναι πεπεισμένοι ότι αν οπισθοχωρήσουν, η απειλή θα αυξηθεί και δεν θα μειωθεί», ανέφερε και πρόσθεσε: «Είναι πεπεισμένοι ότι όσο κάνουν κάτι τέτοιο περιοδικά, οι αντίπαλοί τους θα αποτρέπονται».

Από την πλευρά του το Ιράν, το οποίο αισθάνεται την ανάγκη να απαντήσει, θέλει να αποφύγει να συρθεί σε ανοιχτή και ολοκληρωτική σύγκρουση με το Ισραήλ.

Αποτροπή τέτοιας σύγκρουσης επιδιώκει και η Ουάσιγκτον. Αν και οι ΗΠΑ έχουν συμπεριλάβει την Quds στη λίστα με τις τρομοκρατικές οργανώσεις, οι Αμερικανοί διπλωμάτες δεν θέλουν πόλεμο μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ.

Παρ’ όλα αυτά, ο Στίβεν Κουκ, αναλυτής στο Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων στην Ουάσιγκτον, επισήμανε ότι υπάρχει κίνδυνος ακόμα μεγαλύτερης κλιμάκωσης, σύμφωνα με το Reuters.

«Το Ιράν ενδέχεται να χαλαρώσει τους περιορισμούς στους πληρεξούσιούς του στο Ιράκ και τη Συρία, θέτοντας ξανά σε κίνδυνο τις αμερικανικές δυνάμεις», ανέφερε και πρόσθεσε: «Οι Ιρανοί θα μπορούσαν επίσης να κατευθύνουν τη Χεζμπολάχ να κλιμακώσει τις επιθέσεις της στο Ισραήλ, το οποίο γίνεται όλο και πιο τολμηρό».

Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν, ανέφερε σε ανάρτηση στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης X ότι το Ιράν κάλεσε τον Ελβετό πρέσβη μετά τα μεσάνυχτα τοπική ώρα και ζήτησε να δοθεί σημαντικό μήνυμα στην Ουάσιγκτον: ότι ως σύμμαχος του Ισραήλ, οι «ΗΠΑ πρέπει να απαντήσουν» για τις ενέργειές του. Η Ελβετία ενεργεί ως εκπρόσωπος των Ηνωμένων Πολιτειών ελλείψει διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Τεχεράνης και Ουάσιγκτον.

Εν τω μεταξύ, ο επικεφαλής εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού, Ντάνιελ Χαγκάρι, δήλωσε ότι επίθεση με drone σε ναυτική βάση στο νότιο Ισραήλ χθες Δευτέρα «κατευθύνθηκε από το Ιράν» χωρίς να προκαλέσει απώλειες.

Νωρίτερα σήμερα Τρίτη, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε επίσης ότι κάποιο είδος όπλου που εκτοξεύθηκε από τη Συρία προς το Ισραήλ συνετρίβη πριν βρει τον στόχο του.

Η Τεχεράνη έχει ήδη διαβεβαιώσει ότι θα προβεί σε αντίποινα. Μένει να φανεί το είδος και το μέγεθός τους, με τους αναλυτές να κάνουν λόγο ακόμα και για κυβερνοεπίθεση αντί για χτύπημα με πυραύλους, καθώς το Ιράν αναγκάζεται να αναζητήσει μία «ισορροπημένη» απάντηση. Ηχηρή, που όμως δεν θα προσφέρεται να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για την κήρυξη πολέμου.