O πόλεμος των Ανιέλι: O εκλεκτός κληρονόμος και η 20ετής διαμάχη με τη μητέρα του

Με οικογενειακή περιουσία που ξεπερνάει τα 13 δισ. δολάρια, οι Ανιέλι, η θρυλική ευρωπαϊκή δυναστεία που ίδρυσε τη Fiat, βρίσκεται εν μέσω μίας μακράς δικαστικής διαμάχης μεταξύ του εκλεκτού διαδόχου του θρυλικού Τζιοβάνι Ανιέλι και της μητέρας του, Μαργκερίτα.

Σε αυτόν τον πόλεμο, οι δύο πλευρές διεκδικούν μερίδιο από τα επενδυτικά οχήματα της οικογένειας, αμφισβητούν τη διαθήκη του Τζιοβάνι και παλεύουν για να έχουν την κυριότητα σε μία εντυπωσιακή συλλογή έργων τέχνης, από κορυφαίους ζωγράφους όπως ο Πικάσο, ο Μονέ και ο Φράνσις Μπέικον.

Ο αγαπημένος εγγονός

Ο Τζον Έλκαν είναι το πρώτο από τα τρία παιδιά που απέκτησε η Μαργκερίτα από τον πρώτο της γάμο. Η μητέρα του απέκτησε κι άλλα πέντε παιδιά στον δεύτερο τής γάμο, με τον πρώην διευθυντή της Fiat, Serge de Pahlen.

O Έλκαν ορίστηκε από τον παππού του ως διάδοχος της αυτοκρατορίας που έχτισε ο Τζιοβάνι Ανιέλι.

Και σύμφωνα με τους καλά γνωρίζοντες, η επιλογή του Τζιοβάνι ήδη από το 1997, έξι χρόνια πριν πεθάνει, δεν ήταν τυχαία: ο Έλκαν εδώ και περίπου 20 χρόνια προσπαθεί να διατηρήσει την επιρροή και τη δύναμη της οικογένειας στον χώρο της αυτοκινητοβιομηχανίας, διαχειριζόμενος παράλληλα τις δεκάδες άλλες επενδύσεις της οικογένειας.


Οι επενδύσεις τους είναι διασκορπισμένες σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, με τη διαχείριση κορυφαίων εταιρειών όπως η Stellantis, η Ferrari και η ποδοσφαιρική ομάδα Juventus. Παράλληλα η οικογένεια δραστηριοποιούνται και στον κλάδο των μέσων μαζικής ενημέρωσης αλλά και στον luxury κλάδο, με την πρόσφατη απόκτηση μεριδίου της Christian Louboutin.

Ένα από τα χαρακτηριστικά της διοίκησής του είναι να κρατάει… μακριά από θέσεις ευθύνης συγγενείς. Εξαίρεση αποτέλεσε η Juventus, μέχρι που ο ξάδερφός του Αντρέα Ανιέλι αποχώρησε το 2022, ύστερα από κατηγορίες για λογιστικές παρατυπίες. Ο Ανιέλι αποχώρησε και από το επενδυτικό όχημα της οικογένειας, την Exor, και παραχώρησε το μερίδιό του στον Έλκαν.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα όμως του πρωτότοκου γιου είναι η ίδια η μητέρα του, η οποία έχει ξεκινήσει μία τεράστια δικαστική διαμάχη εναντίον του, διεκδικώντας όπως αναφέρει ισότητα για τα πέντε της παιδιά από τον δεύτερο γάμο της, τα οποία αγνοήθηκαν στη διαθήκη.

H «συμφωνία της Γενεύης»

Με το θάνατο του Τζιοβάνι Ανιέλι το 2003, η Μαργκερίτα αποφάσισε να παραχωρήσει το μερίδιό της έναντι 1,2 δισ. ευρώ.

Η «συμφωνία της Γενεύης», όπως είχε χαρακτηρίσει η οικογένεια την κληρονομική συμφωνία στην οποία κατέληξαν το 2004, έγινε αμέσως μετά τον θάνατο του Τζιάνι Ανιέλι και σε μία περίοδο που η Fiat βρισκόταν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.
Σύμφωνα με αυτήν, η Μαργκερίτα έλαβε ακίνητα, έργα τέχνης και άλλα περιουσιακά στοιχεία από την περιουσία του Ανιέλι, παραιτήθηκε όμως από οποιαδήποτε εμπλοκή στην εταιρεία Dicembre, της οικογενειακής εταιρείας της δυναστείας.

Άφησε λοιπόν ελεύθερο το πεδίο ώστε ο γιος της, ο 47χρονος Τζον Έλκαν να αναδειχθεί σε διάδοχο των όσων έχτισε ο παππούς του και να βρεθεί στο τιμόνι των brands των αυτοκινήτων της Stellantis, εφημερίδων αλλά και της ποδοσφαιρικής ομάδας Juventus.

Η δυναμική διοίκηση από τον Έλκαν έφερε νέα έσοδα στις εταιρείες και εκτόξευσε την αξία των περιουσιακών στοιχείων της οικογένειας, με τη Μαργκερίτα να επιστρέφει πίσω και να ζητάει τα περιουσιακά στοιχεία που παραχώρησε και τα οποία πλέον σύμφωνα με τους δικηγόρους της αξίζουν πάνω από 4,8 δισ. ευρώ.
Οι κατηγορίες για φοροαπαλλαγή

Την τελευταία δεκαετία, η Μαργκερίτα αμφισβητεί στα δικαστήρια την διαθήκη του πατέρα της, ενώ επιχείρησε να επωφεληθεί από τους ιταλικούς νόμους φέρνοντας την υπόθεση και στην Ιταλία, ενώ παράλληλα «έτρεχε» στην Ελβετία.
Σε περίπτωση που το δικαστήριο την δικαιώσει, η 67χρονη κληρονόμος μπορεί να διεκδικήσει το 50% της περιουσίας αλλά και μερίδιο στην οικογενειακή επιχείρηση, που ανήκει στους γόνους του Ελκάν, από τον πρώτο γάμο της.

Οι δικηγόροι της ισχυρίζονται ότι τα κληρονομικά συμβόλαια που ουσιαστικά έκλεισαν τη θέση της στην οικογενειακή επιχείρηση δεν ήταν έγκυρα, καθώς η μητέρα της Μαριέλα ήταν νόμιμη κάτοικος Ιταλίας όταν πέθανε και όχι της Ελβετίας, όπως ανέφεραν τότε τα επίσημα έγγραφα. Η Μαριέλα πέθανε το 2019 σε ηλικία 91 ετών και η Μαργκερίτα έχει αφήσει αιχμές ότι ο Έλκαν βοήθησε τη γιαγιά του να φοροδιαφύγει.

Οι κατηγορίες αυτές πυροδότησαν έρευνα των ιταλικών αρχών για τον Έλκαν, οι δικηγόροι του οποίου υποστηρίζουν ότι η μητέρα του αγονεί τις σαφως διατυπωμένες επιθυμίες του Τζιοβάνι Έλκαν αλλά και τη συμφωνία, την οποία η ίδια υπέγραψε.