Οι κυβερνήσεις αποφάσισαν να διαγράψουν το leap second – Τι συμβαίνει στην πράξη

Τεχνολογικοί κολοσσοί έπεισαν τις κυβερνήσεις να διαγράψουν το leap second το οποίο, εναρμόνιζε την ώρα που βλέπουμε στα ρολόγια μας με την ηλιακή, την περιστροφή της Γης γύρω από τον άξονα της.

Στις 29 του περασμένου Ιουλίου είχε καταγραφεί νέο ρεκόρ μικρότερης ημέρας, με τη Γη να περιστρέφεται γύρω από τον άξονα της (ως προς τον Ήλιο) κατά 1.59 χιλιοστά του δευτερολέπτου πιο γρήγορα από τις 24 ώρες. Προφανώς και δεν επρόκειτο για τυχαίο συμβάν.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με το International Earth Rotation and Reference Systems Service η ταχύτητα περιστροφής της Γης κυμαίνεται ως απόκριση σε κλιματικά και γεωλογικά συμβάντα.

Πίσω στο θέμα μας, θα έλεγες πως το 1.59 χιλιοστά δευτερολέπτου δεν είναι και τίποτα το σοβαρό. Μόνο που είναι…

Εδώ και χρόνια έχει διαπιστωθεί πως ο πλανήτης ‘ρίχνει’ την ταχύτητα της περιστροφής του, με τους καθ’ ύλην αρμόδιους να εκτιμούν τον Ιούλιο πως ενδέχεται να ξεκινάει φάση 50 χρόνων με μικρότερες ημέρες.

Για την κάλυψη της διαφοράς, είχε εξεταστεί το ενδεχόμενο να χρησιμοποιηθεί εκ νέου η πρακτική του εμβόλιμου δευτερολέπτου -να γίνει άλμα δευτερολέπτου. Έτσι τα επίσημα ρολόγια (παγκόσμια ώρα -UT1) θα μπορούσαν να διατηρηθούν σε συγχρονισμό με την περιστροφή της Γης.

Τονίστηκε βέβαια, πως αυτό είναι κάτι που μπορεί να ‘μπερδέψει’ όλα τα ψηφιακά μέσα που έχουν ρολόι -από τα smart phone έως τα συστημάτων επικοινωνιών και δεδομένων.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ LEAP SECOND

Το εμβόλιμο δευτερόλεπτο (leap second) καθιερώθηκε το 1972 ως τρόπος προσαρμογής της Συντονισμένης Παγκόσμιας Ώρας (Universal Time Coordinated -UTC), για τη ‘συμφιλίωση’ των αποκλίσεων που μπορούσαν να προκύψουν, μεταξύ του ατομικού χρόνου και του παρατηρούμενου ηλιακού χρόνου.

Η UTC είναι το πρωταρχικό πρότυπο ώρας με το οποίο ρυθμίζει όλος ο πλανήτης την ώρα στα ρολόγια του, ώστε να μένει κοντά στον μέσο ηλιακό χρόνο του Greenwich.

Αυτή έχει αλλάξει, με προσθήκη άλματος δευτερολέπτου συνολικά 27 φορές, από το 1972 όταν εμφανίστηκε το leap second στη ζωή μας.

Τι συμβαίνει στην πράξη;

Συνήθως το ρολόι πηγαίνει από το 23.59:59 στο 23.59:60, πριν δείξει το 00.00:00.

Με την προσθήκη leap second, το ρολόι πηγαίνει από το 23.59:58 σε μια επιλεγμένη ημερομηνία κατευθείαν στο 00.00:00 της επόμενης ημερομηνίας (πάντα σε UTC).

Συνηθέστερα προτιμώνται η τελευταία ημέρα του Δεκεμβρίου και η τελευταία του Ιουνίου.

Γεγονός που θα είχε καταστροφικές συνέπειες σε λογισμικά που βασίζονται σε χρονόμετρα και χρονοπρογραμματιστές (θα μπορούσε να καταστρέψει προγράμματα και δεδομένα που αφορούν χρονικές σημάνσεις κατά την αποθήκευση δεδομένων).

ΟΙ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΤΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΟΛΟΣΣΩΝ

Διαχειριστές συστημάτων από όλον τον κόσμο -και δη τις μεγάλες εταιρίες- έζησαν πολύωρα ‘κρασαρίσματα’ στην προσθήκη εμβόλιμου δευτερόλεπτου το 2012 και το 2017.

Το 2012, το Reddit ήταν εκτός λειτουργίας για περίπου 40 λεπτά εξαιτίας της προσθήκης leap second που μπέρδεψε τους διακομιστές της εταιρείας, ενώ ανάλογα προβλήματα αντιμετώπισε και το Linkedln, όπως και η αεροπορική εταιρία Qantas. Το 2017 επηρεάστηκαν υπηρεσίες DNS του Cloudflare από τον ίδιο λόγο.

Το χάσμα μεταξύ των πηγών χρόνου έως και μισού δευτερολέπτου χαρακτηρίστηκε ως “τεράστιο” από τις τεχνολογικές εταιρίες.

Πολλοί τεχνολογικοί κολοσσοί είχαν ζητήσει από το 2020 την κατάργηση της πρακτικής. Μεταξύ των μεγαλύτερων υποστηρικτών είναι η Meta και η Google. Εξήγησαν πως ‘κάθε άλμα δευτερολέπτου είναι σημαντική πηγή πόνου για τους ανθρώπους που διαχειρίζονται μηχανογραφικές υποδομές.

Ο καθένας είχε το δικό του τρόπο να υιοθετεί το εμβόλιμου δευτερολέπτου -με επικρατέστερο το leap smearing. Για παράδειγμα η Google το έκανε μέσα σε 24 ώρες. Άλλοι ήθελαν περισσότερο χρόνο.

Pronews.gr