Η αλήθεια δεν μπορεί να κουκουλωθεί - Άρθρο απάντηση στο δημοσίευμα του γαλλικού περιοδικού «Marianne» «Κώστας Καραμανλής ο Δημιουργός της Ελληνικής Τραγωδίας»

Του Γιώργου Κουρή*

Από το χρονοντούλαπο της οικονομικής ιστορίας βγήκε στην ιστοσελίδα της «Ζούγκλας» μια κριτική για τη διαχείριση των οικονομικών του κράτους επί κυβέρνησης Κ. Καραμανλή 2004-2009. Και βγήκε μάλιστα μέσω Γαλλίας σε άρθρο του εβδομαδιαίου περιοδικό «Marianne» με υπογραφή Alain Léauthier τον Ιανουάριο του 2010. Παραδόξως, ενώ η εξειδίκευση του Γάλλου αρθρογράφου δεν είναι τα οικονομικά μπαίνει σε χρηματοοικονομικές λεπτομέρειες που δεν γνωρίζει, όπως ότι στον τότε πρωθυπουργό πρότειναν «συνεργασία με τη Goldman Sachs» προκειμένου να γίνει «συγκάλυψη των πραγματικών οικονομικών μεγεθών» και να «υποβληθούν ψευδή στοιχεία στην ΕΕ». Να τονίσουμε εδώ ότι η παραποίηση των στοιχείων του Δημόσιου χρέους πράγματι έγινε με χρυσοπληρωμένες συμβουλές που προσέφερε η Goldman Sachs στο Ελληνικό Δημόσιο. Μόνο που οι αλχημείες με τα στοιχεία έγιναν το 2002 επί κυβέρνησης Σημίτη. Το δε ομόλογο με τα 18 swaps που πρότεινε η Goldman Sachs προκειμένου να επιτευχθεί η παραποίηση των στοιχείων του χρέους, στη λειτουργία του οδήγησε σε ζημιές δις για το Ελληνικό Δημόσιο.

Ο αρθρογράφος του Γαλλικού περιοδικού εκσφενδονίζει «ρύπους» προς τον ανεμιστήρα, ξεχνώντας ότι τελικά ο ρυπαίνοντας πληρώνει.  Περιγράφει τον πρώην πρωθυπουργό ότι «είχε μια εξαιρετικά πρωτότυπη ιδέα, να καταστρέψει τη χώρα» του και ότι είχε «καταφέρει να επιδείξει τεράστιο χάρισμα στην τέχνη της παραπλάνησης». Έκανε δηλαδή «ταχυδακτυλουργικά κόλπα σαν πλανόδιος μικροπωλητής σε ένα υπαίθριο παζάρι». Ζωηρό λοιπόν το κωμικό σκέλος της περιγραφής του Γάλλου συγγραφέα. Η ουσία του θέματος όμως είναι άλλη: (α) Που βρήκε το υποστηρικτικό υλικό και γιατί έγραψε το άρθρο ο Alain Léauthier; (β) Ποιος ήταν ο λόγος να «ξεθαφτεί» μια σάτιρα με τόσες ανακρίβειες τώρα; (γ) Ποια τελικά είναι τα πραγματικά στοιχεία και τα χρέη της Ελλάδος την εποχή εκείνη;

Οι παροικούντες στην Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ποιοι είχαν κίνητρο να δώσουν ένα βολικό για αυτούς αφήγημα στο Γάλλο αρθρογράφο τον Ιανουάριο του 2010. Δηλαδή τρεις μήνες μετά τις εκλογές και όταν η τότε κυβέρνηση που βγήκε με το «λεφτά υπάρχουν» κατάλαβε ότι η διαχείριση των δημοσιονομικών όταν η διεθνής ύφεση είχε παρασύρει την ελληνική οικονομία όπως και την Ευρωπαϊκή στα τάρταρα δεν ήταν μια εύκολη υπόθεση. Για ποιο όμως λόγο ένας ξένος δημοσιογράφος να ξεστρατίσει από τα θέματα της Γαλλίας που ήξερα και να γράψει για μια χώρα, τα οικονομικά της οποία δεν μπορεί να γνώριζε πέραν κάποιων τίτλων σε εφημερίδες; Λογικά το κίνητρο του θα ήταν κάποιο «έπαθλο» που κέρδισε γράφοντας μια μόνο φορά για ένα θέμα που δεν είχε ιδέα.

Πως δικαιολογείται τώρα η επαναφορά του θέματος που έχει απασχολήσει πολλούς στο κοινοβούλιο και πάμπολλους αναλυτές και αρθρογράφους; Μήπως οι επόμενες εκλογές που όλο πλησιάζουν φέρνουν στο μυαλό ορισμένων σενάρια συμμαχιών ή αποκλεισμών που βολεύει ο πρώην πρωθυπουργός να έχει λεκέδες επάνω του; Πολλά θα μπορούσε να  υποθέσει κανείς, χωρίς βέβαια να αποκλείεται και η ανθρώπινη βλακεία.

Από την πλευρά μου που έζησα το υπουργείο Οικονομικών από μέσα για χρόνια και μάλιστα από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους όπου κάθε ευρώ περνά και ελέγχεται για την κανονικότητα και την νομιμότητα βάσει των όσων ψηφίζονται στον εκάστοτε προϋπολογισμό. Θέλω επομένως να δημοσιοποιήσω την αλήθεια και όχι μια άλλη άποψη στα όσα ανυπόστατα μπορεί κάποιος να διαβάζει στη «Ζούγκλα» της 22/3/2022 σχετικά με την κυβέρνηση Καραμανλή του 2004-2009.

Επικεντρώνομαι στο ότι σύμφωνα με το δημοσίευμα ο Κ. Καραμανλής «βύθισε τη χώρα σε ένα τρομακτικό χάος» και επίσης «έφερε τη χώρα στην άκρη του γκρεμού με το Δημόσιο χρέος στο 120%».Η αλήθεια είναι τελείως διαφορετική και πρέπει να στοιχειοθετηθεί με αριθμούς που είναι προσβάσιμοι σε όλους να ελέγξουν. Θα αρχίσω όμως πρώτα με κάτι πολύ λογικό.  Ας υποθέσουμε ότι το χρέος που παρέδωσε ο Κ. Καραμανλής στον Γ. Παπανδρέου ήταν 120% και ότι αυτό ήταν ένα «τρομακτικό χάος» για την οικονομία και άρα η πτώχευση της ήταν δεδομένη και οι θυσίες του Ελληνικού λαού αναπόφευκτες.

Από την ημερομηνία που δημοσιεύτηκε το παντελώς αναληθές άρθρο στο Marianne έχουν περάσει πέντε κυβερνήσεις όλων των πολιτικών αποχρώσεων και από το 2020 έως σήμερα το Δημόσιο χρέος είναι πάνω από 200% του ΑΕΠ και ανεβαίνει! Πως γίνεται και σήμερα η μπότα του ΔΝΤ δεν μας πιέζει στο σβέρκο και δεν υπάρχει τρόικα και μνημόνιο να καθορίζει το κάθε τιμολόγιο που πρέπει να πληρώσουμε; Η απάντηση είναι απλή, βεβαίως  υπάρχουν μεγάλα εμπόδια λόγω πανδημίας και πολέμου που βάζουν σε πολύ δύσκολη θέση την Ελλάδα και όλη την Ευρώπη. Ωστόσο μπορούμε και μόνοι μας να αντιμετωπίσουμε τα δύσκολα. Η Ευρώπη είναι πάντα στο πλευρό μας αρκεί να κάνουμε μια συνετή διαχείριση. Υπάρχουν τα Ελληνικά μυαλά και η εμπειρία για να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες.  Δεν χρειαζόμαστε το ΔΝΤ να μας σώσει θανατώνοντας τον ιδιωτικό τομέα και τη μεσαία τάξη. Ευτυχώς που τα αστέρια που τροφοδότησαν με λάθος στοιχεία το Γάλλο αρθρογράφο δεν έχουν πρόσβαση στην εξουσία σήμερα.

Ποια όμως είναι τα αληθινά δημοσιονομικά στοιχεία πάνω στα οποία μπορεί κανείς να κάνει κριτική; Θα αναφερθώ σε ένα άρθρο μου του 2017, όταν δηλαδή όλα είχαν ωριμάσει σε σχέση με το τι έγινε ή δεν έγινε στην οικονομική διαχείριση των ετών 2004-2009. Και όχι τον Ιανουάριο του 2010 όταν ακόμα είχε δυσκολίες η τότε κυβέρνηση να κάνει τις υπεσχημένες προεκλογικές παροχές αλλά δεν μπορούσε γιατί το «λεφτά υπάρχουν» ήταν μόνο ένα μήνυμα για να υφαρπάξει την ψήφο του κόσμου. Παραθέτω το σχετικό άρθρο που έχει δημοσιευτεί στο “New Europe” και είναι προσβάσιμο στο link: (https://www.neweurope.eu/author/george-kouris/) το οποίο τεκμηριώνει με σωστά δημοσιονομικά στοιχεία όλη τη λεπτομέρεια του  χρέους και ελλείμματος της εποχής εκείνης. Εδώ θα εκλαϊκεύσω μερικά από τα συμπεράσματα που αναφέρονται στο άρθρο ώστε να γίνει πιο κατανοητή η ανάγνωση του. Προσοχή όμως,  δεν σχολιάζω την εποχή εκείνη βάσει των όσων έχω έντεχνα «φυτέψει» σε ένα ξένο περιοδικό στηριζόμενος σε ένα ξένο δήθεν ουδέτερο συγγραφέα. Στηρίζομαι επώνυμα σε δική μου δουλειά παλαιά και σημερινή χωρίς ψευδώνυμο και παραπλανητικά στοιχεία. 

Πρώτα απ’ όλα το ότι η κυβέρνηση Καραμανλή παρέδωσε ένα χρέος 120% δεν μπορεί να είναι σωστό γιατί στον ψηφισμένο από το ΠΑΣΟΚ προϋπολογισμό του 2010 το Δεκέμβριο του 2009 αναφέρεται ότι το χρέος στο τέλος του χρόνου υπολογίστηκε σε 113,4%. Ας το ξεπεράσουμε αυτό γιατί είναι τόσα πολλά τα ψέματα στο Γαλλικό άρθρο που το κείμενο μου αυτό πρέπει να βγει σε συνέχειες.

Θα αναφερθώ σε  ποσά γιατί μόνο τότε υπάρχει ακρίβεια. Τα ποσοστά αναφέρονται ταυτόχρονα σε δύο μεγέθη (Χρέος & ΑΕΠ) οπότε η αλήθεια δεν είναι ευκρινής. Όταν έγινε κυβέρνηση η ΝΔ τον Απρίλιο του 2004 το χρέος στο τέλος του Μαρτίου του 2004 ήταν €187,6 δις. Όταν αποχώρησε από την κυβέρνηση η ΝΔ τον Οκτώβριο του 2009 το χρέος στο τέλος του Σεπτεμβρίου 2009 ήταν  €297,3 δις. Η διαφορά μεταξύ των δύο μεγεθών είναι €109,6 δις. Όλοι οι άσχετοι έσπευσαν να πουν τότε ότι το χρέος ήταν είτε 120% του ΑΕΠ, είτε €120 δις.

Σκέφτηκε κανείς όμως ότι όταν παραλαμβάνεις τη διακυβέρνηση μιας χώρας πρέπει να πληρώνεις τους τόκους του χρέους που κληρονόμησες; Εδώ διευκρινίζουμε τα ακόλουθα:(α) Το χρέος που κληρονόμησε η ΝΔ ήταν κατά τα 9/10 ομόλογα δεκαετούς διάρκειας με σταθερό επιτόκιο και (β) οι πληρωτέοι τόκοι ανά έτος ήταν  €9+ δις με τους πιστωτικούς οίκους να τους υπολογίζουν ανά ημέρα. Αυτά τα τεράστια ποσά έπρεπε να πληρώνονται άνευ δεύτερης σκέψης αν η χώρα μας ήθελε να παραμένει φερέγγυα και να μπορεί να δανείζεται τα απαραίτητα χρήματα από την διεθνή αγορά, αν μη τι άλλο για να αποπληρώνει τα λήγοντα δάνεια που είχε κληρονομήσει. Στα 5 και μισό χρόνια της διακυβέρνησης Καραμανλή οι τόκοι αυτοί συμποσούνται σχεδόν σε €50 δις. Ποιος ευθύνεται για τα ποσά αυτά; Ο Καραμανλής ή ο Σημίτης; Ασφαλώς ο δεύτερος.

Πάμε παρακάτω. Μια σειρά από παραποιήσεις των δημοσιονομικών στοιχείων είχαν γίνει προ της κυβέρνησης Καραμανλή. Πολλοί τις περιγράφουν με το όνομα «δημιουργική λογιστική». Άλλοι που θέλουν να είναι πιο σαφείς ως κοροϊδία προς την ΕΕ και τον Ελληνικό λαό. Η ουσία όμως είναι ότι πρόκειται περί ψέματος πάνω στο οποίο μερικοί μπορεί να διαιωνίζουν την πολιτική τους καριέρα και ύπαρξη σε βάρος πάντα αυτών που πληρώνουν τους φόρους. Μια πλήρης λίστα των παραποιήσεων που είχαν γίνει αναφέρεται στο άρθρο μου για όποιον έχει τη διάθεση να το διαβάσει. Εδώ θα αναφέρω μόνο μια περίπτωση που βγάζει μάτι.

Επί ΠΑΣΟΚ η Ελλάδα είχε παραγγείλει μια σειρά από εξοπλιστικά προγράμματα. Οι τότε κυβερνήσεις είχαν επιλέξει να καταγράφονται οι εξοπλιστικές δαπάνες όταν γινόταν η παραλαβή του εξοπλιστικού υλικού. Έτσι όλες οι προκαταβολές που συνήθως αντιστοιχούσαν έως το 1/3 της συνολικής παραγγελίας έμεναν εκτός των λογιστικών βιβλίων του δημοσίου. Ταυτόχρονα όμως δεν καταγραφόταν η δαπάνη κάθε φορά που παραλαμβανόταν ένα κομμάτι υλικού. Μόνο στο τέλος και όταν είχε παραληφθεί όλη η παραγγελία.  Ενώ δηλαδή είχαν παραγγελθεί αεροπλάνα, φρεγάτες, υποβρύχια, κλπ., στον προϋπολογισμό δεν κατεγράφετο η δαπάνη κατά την ημερομηνία της παραλαβής ενός αεροπλάνου, ή υποβρυχίου, αλλά μετατίθετο για το απώτερο μέλλον όταν και το τελευταίο αεροπλάνο, φρεγάτα, υποβρύχιο, κλπ., έφτανε στην Ελλάδα. Υπό την προϋπόθεση όμως ότι έχει προηγηθεί πρωτόκολλο παραλαβής το οποίο ήταν αποδεκτό από την Ελλάδα. Αυτό σημαίνει ότι αν είχε βρεθεί κάποιο ελάττωμα πραγματικό ή φανταστικό, δεν γινόταν το πρωτόκολλο και όλη η δαπάνη δεν καταγραφόταν στο έλλειμμα ούτε στο Δημόσιο Χρέος. Τα στοιχεία που είχαν «εξαφανιστεί» από τα λογιστικά του κράτους ήταν τα ακόλουθα:

Όπως βλέπουμε στον πίνακα ενώ για δαπάνες εξοπλιστικών προγραμμάτων είχαν γίνει από το 1997έως το 2003 €15,3 δις είχαν καταγραφεί επί των ημερών των κυβερνήσεων Σημίτη μόνο €6,4 δις και είχαν αποκρυβεί 8.685 εκατομμύρια ευρώ. Η κυβέρνηση Καραμανλή μόλις πήρε την εξουσία βρήκε απέναντι της την ΕΕ και ιδιαίτερα την Eurostat η οποία αμφισβητούσε τη γνησιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων της Ελλάδας και ζητούσε είτε να διορθωθούν τα στοιχεία μέσω μιας ομάδας κοινής συνεργασίας ή θα τα διόρθωνε μονομερώς η ίδια. Ο παραπάνω πίνακας είναι ένα παράδειγμα της συνεργασίας αυτής που προφανώς δεν είχε δοθεί στον ατυχή Γάλλο αρθρογράφο που τελικά έγραφε αρλούμπες.

Στην λεπτομερή ανάλυση που παρέχω στο άρθρο μου στο New Europe μπορεί ο αναγνώστης να δει και μια σειρά από άλλες αλχημείες που έγιναν αναφορικά με τα στοιχεία του δημοσίου. Αρκούμε για την ώρα στα παρά πάνω, ελπίζω διαφωτιστικά της αλήθειας και τελειώνω λέγοντας ότι η αύξηση του χρέους μεταξύ αρχής και τέλους της κυβέρνησης Καραμανλή που μερικοί αλόγιστα παραπληροφορούν και την υπολογίζουν σε €119,6 δις και μέσω ενός Γαλλικού περιοδικού πετούν στον αέρα ένα νούμερο 120%, στην πραγματικότητα ήταν μόνο €26,8 δις, ή €5 δις κατά μέσο όρο ανά έτος. Και για να έχουμε ένα μπούσουλα σύγκρισης,  στην κυβέρνηση που προηγήθηκε, Δηλαδή του κ. Σημίτη, η ετήσια αύξηση του δημόσιου χρέους ήταν €12,1 δις κατά μέσο όρο το έτος. Ποιος από τους δύο έκανε συνετότερη διαχείριση φαίνεται επομένως εύκολα.

Το να ξεθάβονται ιστορίες του παρελθόντος ώστε με ψεύτικα στοιχεία να προπαγανδίζουν μερικοί στοχεύοντας σε κάποιο όφελος στο μέλλον δεν είναι μόνο μια αήθης μέθοδος για το πολιτικό επίπεδο της Ελλάδας στο τόσο κρίσιμο σημείο που βρίσκεται σήμερα, αλλά η επισημοποίηση του πόσο ηλίθιοι μπορεί να είναι μερικοί πολιτικοί παραγοντίσκοι που πιστεύουν ότι μπορεί με αστήρικτες παρόλες να κουκουλώσουν την αλήθεια.

*Πρώην γ.γ. Δημοσιονομικής Πολιτικής. Διδάκτωρ Οικονομικών, πρώην ανώτερο στέλεχος του ΟΟΣΑ στο Παρίσι

Zougla.gr