Πώς η Κίνα κατέλαβε το Χόλιγουντ

Τις εβδομάδες που ακολούθησαν τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 στο Πεκίνο, μία ομάδα επίλεκτων Κινέζων αξιωματούχων που δραστηριοποιούνται στους χώρους τηλεόρασης, του ραδιοφώνου και του κινηματογράφου, ταξίδεψε στο Λος Άντζελες με μια σαφή εντολή: να καθίσουν στα έδρανα, για να μάθουν πώς η βιομηχανία κινηματογράφου των ΗΠΑ είχε αναδειχθεί ηγέτιδα σε παγκόσμια κλίμακα – και πώς η Κίνα μπορούσε να αναδημιουργήσει αυτό το επίτευγμα.

Παραγωγοί και «κυνηγοί» ταλέντων στον χώρο της υποκριτικής μίλησαν στους Κινέζους αξιωματούχους, μεταξύ άλλων για τη βιομηχανία του κλάδου, τη διαχείριση των αστέρων του Χόλιγουντ, τις δαπάνες για τη δημιουργία μίας ταινίας. Όπως αναφέρει σε δημοσίευμά του το The Atlantic, τις προηγούμενες δεκαετίες φαινόταν αδιανόητο να στείλει η Κίνα αξιωματούχους στο Λος Άντζελες. Ωστόσο, το 2008 είχε αρχίσει η ανοδική πορεία της χώρας, με την Κίνα σταδιακά να εγκαταλείπει τον ρόλο του «μαθητή» και τις επενδύσεις στη βιομηχανία του κινηματογράφου να ενισχύονται στην ασιατική χώρα.

Οι κινεζικές αίθουσες ήταν σε μεγάλο βαθμό κλειστές για τον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1994: τότε, τα στούντιο του Χόλιγουντ μπορούσαν να εξάγουν 10 ταινίες τον χρόνο στην Κίνα. Μέχρι το 2020, η Κίνα είχε γίνει η νούμερο 1 χώρα στην αγορά εισιτηρίων στον κόσμο, με τα έσοδα να προσεγγίζουν το 1 δισεκατομμύριο δολάρια – μια αγορά που έγινε πολύ μεγάλη για να αγνοηθεί. Η Κίνα συνέχιζε παράλληλα να βλέπει το Χόλιγουντ ως πρότυπο για την οικοδόμηση μιας βιομηχανίας θεάματος που βοήθησε στην άνοδο της χώρας.

Την τελευταία δεκαετία, Κινέζοι σταρ συμμετείχαν σε μεγάλες παραγωγές, Κινέζοι επενδυτές άρχισαν να χρηματοδοτούν όλο και περισσότερο αμερικανικές εταιρείες στους χώρους του κινηματογράφου και του θεάτρου, ενώ ταινίες χρειάστηκε να προσαρμόσουν το σενάριό τους, προκειμένου να μην είναι ιδιαίτερα επιθετικό απέναντι στο Πεκίνο. Γρήγορα, σύμφωνα με το The Atlantic, η οικονομική επιρροή της Κίνας μεταφράστηκε σε πολιτική επιρροή, με αιχμή της τη λογοκρισία που ασκούσαν οι γραφειοκράτες του Πεκίνου. Εν αγνοία των περισσότερων θεατών, τα στούντιο αφαιρούσαν σκηνές και διαλόγους από σενάρια και έτοιμες ταινίες για να κατευνάσουν το Πεκίνο. Ορισμένες ταινίες, μάλιστα, έμειναν εντελώς στο συρτάρι, υπό τον φόβο να μην εξοργιστούν Κινέζοι αξιωματούχοι. Το Χόλιγουντ έγινε εμπορικός βραχίονας των νέων φιλοδοξιών της Κίνας και, κομμάτι – κομμάτι, το ενδιαφέρον την Κίνας στην αμερικανική βιομηχανία κινηματογράφου αποκαλύφθηκε πως ήταν μέρος της πολιτικής της ανόδου.

Η ιστορία αυτής της περίεργης σχέσης ανάμεσα στο Χόλιγουντ και το Πεκίνο, μπορεί να περιγραφεί σε τρεις πράξεις. Ξεκινά με την ίδρυση του ίδιου του Χόλιγουντ, που μεταμορφώθηκε σε μια δύναμη η οποία μαγνήτισε τον κόσμο προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το Χόλιγουντ έγινε το νούμερο 1 εξαγωγικό προϊόν της Αμερικής και για κάποιους πολιτικούς, οι ταινίες έγιναν μέσο επιρροής – ειδικά στην Κίνα, η οποία άρχισε να επιτρέπει την προβολή ταινιών του Χόλιγουντ στις κινηματογραφικές αίθουσες τη δεκαετία του 1990 ως μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας εκσυγχρονισμού.

Η δεύτερη πράξη περιλαμβάνει τη σύγκρουση που ακολούθησε, μια δεκαετία κατά την οποία τα τρωτά σημεία του Χόλιγουντ συνάντησαν την κινεζική φιλοδοξία. Από το πουθενά, εμφανίστηκε μια αγορά με 1,4 δισεκατομμύρια δυνητικούς πελάτες. Η πρόσβαση σε αυτήν την αγορά, απαιτούσε μια «υπόκλιση» στην κινεζική λογοκρισία.

Η τρίτη πράξη στρέφει τα φώτα της δημοσιότητας στην Κίνα, όπου ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ προεδρεύει μιας κινηματογραφικής βιομηχανίας η οποία οικοδομήθηκε σύμφωνα με το αμερικανικό μοντέλο, αλλά διαμορφώθηκε με την προσδοκία η τέχνη να υπηρετεί το κράτος. Τώρα η Κίνα προσπαθεί να ολοκληρώσει το πιο δύσκολο κομμάτι του παζλ: να στείλει στο εξωτερικό τις ταινίες της – και μαζί τους τις αξίες και το όραμα που ενσωματώνουν, καθώς και τον εναλλακτικό τρόπο διακυβέρνησης που προωθούν.

Το τόξο της επιρροής της Κίνας, όπως τονίζει το The Atlantic, είναι εμφανές στο Top Gun, το σίκουελ του οποίου (Top Gun: Maverick) έχει και κινεζική χρηματοδότηση. Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, σε σύγκριση με το πρώτο Top Gun, έχουν αφαιρεθεί οι σημαίες της Ταϊβάν και της Ιαπωνίας από το μπουφάν του πρωταγωνιστή Τομ Κρουζ στην αφίσα της ταινίας. Αυτό που συνέβη μεταξύ των δύο Top Gun, είναι μια ιστορία με επιπτώσεις που εκτείνονται πολύ πέρα ​​από τη βιομηχανία του θεάματος. Η εμπειρία του Χόλιγουντ χρησίμευσε ως πρόδρομος για πολλές αμερικανικές βιομηχανίες και εταιρείες που προσπαθούν να δραστηριοποιηθούν στην Κίνα, συμπεριλαμβανομένης της Apple. Τους μήνες που ακολούθησαν μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού, η οικονομική ανάκαμψη της Κίνας αποδείχθηκε σωτήρια για εταιρείες σε πολλούς τομείς.

Η παρουσία της Κίνας στις κινηματογραφικές αίθουσες αντανακλά την αυξανόμενη παρουσία της χώρας στις επιχειρήσεις και σε άλλα μέρη του κόσμου. Πιέζοντας το Χόλιγουντ και τη δική της βιομηχανία ψυχαγωγίας, η Κίνα θα μπορούσε να εκτοπίσει την αμερικανική κινηματογραφική βιομηχανία εντός του 21ου αιώνα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, στο οποίο τονίζεται ότι η Κίνα επιθυμεί να χρησιμοποιήσει τις ταινίες, προκειμένου να βελτιώσει την εικόνα της.

^{Με πληροφορίες από The Atlantic}

^{kathimerini.gr}