Νέα φρεγάτα και γιατί δεν “ακούγεται” τίποτα για τα ναυπηγεία

Στην χθεσινή ενημέρωση της Διαρκούς Επιτροπής Εθνικής Άμυνας & Εξωτερικών Υποθέσεων επί θεμάτων της εγχώριας Αμυντικής Βιομηχανίας ο ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος αναφέρθηκε και στο θέμα των ναυπηγείων, συναφώς και με το πρόγραμμα νέας φρεγάτας για το Πολεμικό Ναυτικό. Έθεσε μάλιστα το δίλημμα, ταχεία παραλαβή με ναυπήγηση από τον ανάδοχο ή ναυπήγηση σε ναυπηγείο στην Ελλάδα, με κίνδυνο όπως έχει δείξει η εμπειρία του παρελθόντος, απροσδιόριστο χρονοδιάγραμμα.

Ο ΥΕΘΑ συνόψισε την προσωπική του άποψη ως εξής: “Τι θα έπρεπε να γίνει, και τo τι εύχομαι εγώ; Να τρέξει η διαγωνιστική διαδικασία, τουλάχιστον για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, που είναι στην τελική της φάση, έτσι ώστε να αποκτήσει η Ελλάδα ένα ναυπηγείο, ικανό να αναλάβει μια τέτοια μεγάλη δουλειά, και φυσικά να εμπλακεί και η εγχώρια αμυντική βιομηχανία“.

Θα μπορούσε να υπενθυμίσει κάποιος στον κ. υπουργό ότι πέρυσι ενδιαφέρθηκε ο όμιλος Πριόβολου με επενδυτική προσφορά για τον Σκαραμαγκά αλλά η κυβέρνηση τον απέρριψε.

Γιατί όμως ο ΥΕΘΑ αναφέρθηκε μόνο στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, βγάζοντας εντελώς εκτός κάδρου τα ναυπηγεία Ελευσίνος; Κατ’ αρχάς, να επισημανθεί ότι το ζήτημα δεν είναι της αρμοδιότητος του ΥΕΘΑ, εξού και ο περιορισμός του σε “ευχές”. Ανήκει στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομικών. Κατά δεύτερο λόγο, τα ναυπηγεία Ελευσίνος είναι ιδιωτικά.

Ο περυσινός διαγωνισμός για το στρατιωτικό τμήμα του Σκαραμαγκά κρίθηκε άγονος τον περασμένο Δεκέμβριο, με την δικαιολογία ότι η μόνη προσφορά του ομίλου Πριόβολου ήταν χαμηλή. Έκτοτε όμως, παρατηρούνται διαρκείς αναβολές προκηρύξεως του νέου διαγωνισμού και οι μήνες περνούν “αναίτια”. Προφανώς γι’ αυτό… ευχήθηκε ο ΥΕΘΑ επιτάχυνση.

Το ερώτημα είναι, που “κολλάει” η διαδικασία από κυβερνητικής πλευράς;

Η απάντηση βρίσκεται στην θετική αντιμετώπιση από πλευράς Μαξίμου της ιδέας να περάσει ο έλεγχος των ελληνικών ναυπηγείων συνολικώς σε αμερικανικό έλεγχο, διά της ΟΝΕΧ.

Η ΟΝΕΧ ενήργησε κι έλαβε το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών των ναυπηγείων Ελευσίνος, υπό την διαλυτική όμως αίρεση της μη υποβολής αιτήσεως επικυρώσεως της συμφωνίας εξυγιάνσεως του ναυπηγείου μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου 2021, ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 104 του Πτωχευτικού Κώδικα και της μη επικυρώσεώς της από το δικαστήριο σύμφωνα με το άρθρο 106β και 106δ του Πτωχευτικού Κώδικα. Αλλά και εδώ οι μήνες περνούν χωρίς κάποια εξέλιξη. Απομένουν 4,5 μήνες περίπου και δεν “ακούγεται” τίποτα.

Αιτία είναι τα χρέη, ανερχόμενα κατ’ εκτίμηση σε 400 εκατ. ευρώ, που πρέπει να αναλάβει η ΟΝΕΧ με την συμφωνία εξυγιάνσεως. Η ΟΝΕΧ, ούτε επιθυμεί, ούτε έχει δυνατότητα να αναλάβει τέτοιο βάρος. Στην πραγματικότητα, δεν έχει καν δυνατότητα καταθέσεως προσφοράς ακόμη και για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά, όπως απέδειξε η προηγούμενη διαγωνιστική διαδικασία.

Η πραγματικότητα αυτή, είναι που έχει υποχρεώσει την εναπόθεση όλων των ελπίδων στην αμερικανική κρατική επενδυτική τράπεζα DFC, προκειμένου αυτή να αναλάβει την χρηματοδότηση της επενδύσεως. Αυτονοήτως, από αμερικανικής πλευράς είναι αποσαφηνισμένο ότι η ανάθεση του προγράμματος νέας φρεγάτας για το Πολεμικό Ναυτικό σε αμερικανικό οίκο, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάμειξη της DFC. Ο βασικός παράγοντας καθυστερήσεως, είναι ότι στην DFC αυτή την στιγμή υφίσταται μεταβατικός πρόεδρος, ο οποίος δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις.

Ωστόσο, ενώ η υπόθεση του Σκαραμαγκά εμπίπτει στην δικαιοδοσία κυβερνητικών χειρισμών, η υπόθεση της Ελευσίνος αφορά μια ιδιωτική επιχείρηση, γεγονός που περιπλέκει την κατάσταση για το σενάριο της μεταβιβάσεων και των δύο ναυπηγείων ως “πακέτο” στην ΟΝΕΧ που δείχνει να ενδιαφέρει. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, έχει αρχίσει να διακρίνεται η μεθόδευση των κυβερνητικών χειρισμών.

Εάν η ΟΝΕΧ δεν προχωρήσει με τα ναυπηγεία Ελευσίνος, τότε η επιχείρηση πρέπει να τεθεί σε εκκαθάριση και να κινηθούν νομικές διαδικασίες από το κράτος εις βάρος της προηγουμένης ιδιοκτησίας, για διασπάθιση δημοσίου χρήματος κ.λπ. Προφανώς κανείς δεν θέλει κάτι τέτοιο. Εφόσον όμως παρέλθει άκαρπα η προθεσμία της 30ής Σεπτεμβρίου, τότε η κυβέρνηση μπορεί να παρέμβει στην Ελευσίνα.

Αντιστοίχως, εάν μέχρι τότε δεν έχει προκηρυχθεί διαγωνισμός για τον Σκαραμαγκά ή αυτό συμβεί σε ένα προσυνεννοημένο πλαίσιο με την αμερικανική πλευρά, τότε θα κατατεθεί μια “σωτήρια” πρόταση πακέτο για τα δύο ναυπηγεία.

Μετά τον Σεπτέμβριο λοιπόν, να αναμένουμε ενημέρωση της κοινής γνώμης για την “δραματική” κατάσταση που έχει εξελιχθεί στην Ελευσίνα και τις εναγώνιες κυβερνητικές προσπάθειες για επείγον σχέδιο διασώσεως;

Προφανώς λοιπόν, η ανάθεση για τη νέα φρεγάτα δεν θα γίνει στην εκπνοή του α΄ εξαμήνου του τρέχοντος έτους, όπως διαρρεόταν από την κυβέρνηση προκειμένου να αναδειχθεί μια αίσθηση επείγοντος. Φυσικά πρόκειται για τυπική διαδικασία, καθώς εκ των ανωτέρω καθίσταται αντιληπτό ότι το πρόγραμμα προορίζεται για τις ΗΠΑ, όπως άλλωστε είχε δείξει από την πρώτη στιγμή και ο χειρισμός του πρωθυπουργού πέρυσι, όταν ανέτρεψε το αντικείμενο του προγράμματος του Πολεμικού Ναυτικού και από φρεγάτα αυξημένων αντιαεροπορικών δυνατοτήτων (δεν υπήρχε αμερικανικό σχέδιο), το επαναπροσδιόρισε σε φρεγάτα “πολλαπλού ρόλου”.

Ολοκληρώνοντας, πρέπει να επισημανθούν δύο πράγματα:
Οι ευρωπαϊκές χώρες που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για το πρόγραμμα νέας φρεγάτας, δεν έχουν καταθέσει επενδυτική πρόταση για τα ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Οι αντίστοιχοι οίκοι, δηλώνουν απλώς προθυμία ναυπηγήσεως μέρους των φρεγατών στην Ελλάδα. Θα είχε νόημα κατάθεση προτάσεως για τον Σκαραμαγκά; Καθώς είναι πασιφανής η ελληνοαμερικανική συνεννόηση ενώ και η απόρριψη της προτάσεως Πριόβολου έδειξε πολλά, ο καθείς μπορεί να εξάγει συμπεράσματα. Όσο η ελληνική κυβέρνηση δεν προβαίνει στην προκήρυξη της νέας διαδικασίας διαγωνισμού (για να αποφευχθεί αναπάντεχη πρόταση επενδυτή;) εντείνεται το αίσθημα “αδιεξόδου” και αναδεικνύεται ως μόνη διέξοδος – επιλογή η αμερικανική. Γιατί τότε οι ευρωπαϊκοί οίκοι έχουν κάνει τον κόπο να καταθέσουν προτάσεις; Προφανώς για λόγους εμπορικής πολιτικής κι επειδή δεν έχουν να χάσουν τίποτα, καθώς γνωρίζουν άριστα ότι τα σχέδιά τους είναι ασυγκρίτως ανώτερα της μόνης μέχρι πέρυσι αμερικανικής υποψηφιότητος.
Το Πολεμικό Ναυτικό δεν είναι καθόλου “ευτυχές” με την πρόταση πλοίου της Lockheed Martin.


Σελίδα Πηγής