Η Κίνα εξαπλώνεται και στη Μέση Ανατολή...

Στις 28 Νοεμβρίου, ο Ιρανός πυρηνικός επιστήμονας Μοχσέν Φαχριζαντέχ δολοφονείται κοντά στην Τεχεράνη. Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ζητάει την «οριστική τιμωρία» όσων διέπραξαν αυτό το έγκλημα. Αποτελεί κοινό μυστικό ότι η δολοφονία ενορχηστρώθηκε από τις ΗΠΑ και τη Μοσάντ. Η... δολοφονία του Φαχριζαντέχ ήρθε σε μια περίοδο αυξανόμενων εντάσεων στις σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν. Τις ημέρες που προηγήθηκαν οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις σε κινεζικές και ρωσικές εταιρείες που προώθησαν το πυραυλικό πρόγραμμα του Ιράν.

Η καταδίκη της δολοφονίας από το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικό θεωρούνταν αναμενόμενη. Η αντίστοιχη του κινεζικού όμως ήταν απροσδόκητη. Η εκπρόσωπός του, Χούα Τσούνινγκ, έκανε λόγο για «υπονόμευση της περιφερειακής ειρήνης και σταθερότητας». Και ήταν απροσδόκητη ακριβώς γιατί αποτελεί μία από τις εκφάνσεις της αλλαγής πολιτικής πλεύσης στην περιοχή από τη μεριά της Κίνας. Μέχρι τώρα έκανε απλά επενδύσεις ως μια μεγάλη αλλά διακριτική δύναμη. Τώρα επιχειρεί να εξαργυρώσει την οικονομική της επιτυχία εμπλεκόμενη και διπλωματικά. Κι αυτό σε μια στιγμή που η μακροχρόνια κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή δείχνει σημάδια παρακμής.

O κεντρικός άξονας της οικονομικής συνεργασίας και ανάπτυξης ανάμεσα στην Κίνα και τις χώρες της Μέσης Ανατολής εντοπίζεται σε δύο βασικές πρωτοβουλίες της κινεζικής κυβέρνησης. Tο «Έγγραφο αραβικής πολιτικής» του 2016 και το «Όραμα και δράσεις» του 2015, υπό το πρίσμα πάντα της πρότερης πρωτοβουλίας BRI (Belt and Road Initiative) του 2013 που αφορά μελλοντικές επενδύσεις της Κίνας σε πάνω από 70 χώρες. Το πλαίσιο συνεργασίας που περιγράφεται σε αυτά τα έγγραφα επικεντρώνεται στον πολιτικό συντονισμό, τη συνδεσιμότητα εγκαταστάσεων, το απρόσκοπτο εμπόριο, την οικονομική ολοκλήρωση και τους δεσμούς μεταξύ των ανθρώπων. Εμφανής είναι η απουσία αναφοράς στην ασφάλεια και τη στρατιωτική συνεργασία. Αυτό υποστηρίζει την κινεζική αφήγηση ότι το BRI αφορά την ανάπτυξη και όχι κάποια γεωπολιτική στρατηγική.

 Δήμητρα Μπέη