Πώς ο Βενιζέλος νίκησε την πανδημία της γρίπης...

Νέα νοσοκομεία, προσλήψεις, άδειες, αραίωση στρατώνων και διατίμηση προϊόντων μερικά από τα μέτρα της τότε κυβέρνησης που δεν θυμίζουν ...Μητσοτάκη.

Με «μείγμα» περιοριστικών μέτρων και ενίσχυσης των δομών Υγείας προσπάθησε, το 1918, η κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου να περιορίσει τα θύματα από τη θανατηφόρα πανδημία της «ισπανικής γρίπης».

Παρότι... οι πληροφορίες είναι περιορισμένες εξαιτίας της λογοκρισίας που υπήρχε λόγω της εμπόλεμης κατάστασης, στις εφημερίδες της εποχής αποτυπώνεται ότι η τότε κυβέρνηση με τα μέτρα της στόχευε στο εξής:

Να μειώσει τον αριθμό των θυμάτων, αποφεύγοντας τον συνωστισμό και ενισχύοντας τις δομές Υγείας, αλλά και να περιορίσει τις επιπτώσεις των μέτρων στην καθημαγμένη από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο οικονομία, διατηρώντας όσο γίνεται περισσότερες θέσεις εργασίας.

Πάντως, αξιοσημείωτο είναι ότι τα ληφθέντα πριν από έναν αιώνα μέτρα ήταν παρόμοια με τα σημερινά.

Ομως, η κυβέρνηση Βενιζέλου είχε λάβει και ορισμένα μέτρα που έλειψαν τη σημερινή εποχή, όπως είναι:

Η πύκνωση των δρομολογίων στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο Αθηνών-Πειραιώς και η αναδιάρθρωση των γραμμών του τραμ για την αποφυγή συνωστισμού. Η απαγόρευση να γίνουν μειώσεις μισθών στα εργοστάσια, όπου εφαρμόστηκε εκ περιτροπής εργασία.

Η ενίσχυση των δομών Υγείας τόσο του στρατού, λόγω των αυξημένων αναγκών εξαιτίας της επιστράτευσης, όσο και των πολιτών, οι οποίες ανήκαν κατά κύριο λόγο στην αρμοδιότητα των δήμων.

Ειδικά, οι Δήμοι Αθήνας και Πειραιά είχαν ενεργό ρόλο σε όλο τον σχεδιασμό και εκτός από τα θέματα Υγείας αρμοδιότητάς τους, ενισχύθηκαν με μέσα για περισσότερη καθαριότητα αλλά και για απολυμάνσεις, που τότε γίνονταν με το ασβέστωμα.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η απόφαση του τότε δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Πάτση να συστήσει σε κάθε συνοικία επιτροπή από έναν γιατρό και τρεις πολίτες για την πρόταση μέτρων για τη συνοικία.

Και καθώς αναπόφευκτα γίνονται συγκρίσεις με τη σημερινή πανδημία του κορονοϊού, αφού και τότε δεν υπήρχε φάρμακο για την αντιμετώπισή της, πρέπει να σημειωθεί ότι εκείνα τα χρόνια η μάχη ήταν ακόμα δυσκολότερη. Ο πληθυσμός, μετά τον τετραετή «μεγάλο πόλεμο», ήταν εξασθενημένος από κακουχίες, παλιές αρρώστιες ή τραύματα και έλλειψη ποιοτικής διατροφής, ενώ και η επιστημονική κοινότητα δεν είχε τα σημερινά εφόδια.

Στη χώρα μας οι ελλείψεις σε βασικά είδη διατροφής ήταν πολύ μεγάλες, ενώ έλλειψη παρατηρήθηκε κυρίως στην επαρχία σε κινίνο, το μόνο αποδεκτό φάρμακο για ανακούφιση των πασχόντων.

Γι’ αυτό η κυβέρνηση του Βενιζέλου από τα πρώτα μέτρα που πήρε ήταν η παραγγελία στο εξωτερικό ποσοτήτων κινίνου, αλλά και η διάθεση περισσότερων τροφίμων στον στρατό για τη βελτίωση του συσσιτίου όπως και στα νοσοκομεία.

Επίσης, ζητήθηκε από το υπουργείο Επισιτισμού, που είχε τον έλεγχο των διαθέσιμων τροφίμων (σ.σ.: να θυμίσουμε ότι ήμασταν σε εμπόλεμη περίοδο) «ίνα προβαίνη εις διανομήν μεγαλυτέρων ποσοτήτων των υπ' αυτού διανεμομένων τροφίμων προς βελτίωσιν της διαίτης του Λαού».

Σε αυτές τις συνθήκες, η «ισπανική γρίπη» θεωρείται ότι προκάλεσε περισσότερα θύματα (υπολογίζεται ότι κυμάνθηκαν από 20 έως 50 εκατ. ανθρώπους) απ’ όσα είχε ο πόλεμος, στον οποίο έχασαν τη ζωή τους περίπου 23 εκατομμύρια άνθρωποι (8,5 εκατ. στρατευμένοι και 14,5 εκατ. άμαχοι).

Στην Ελλάδα φαίνεται ότι σε γενικές γραμμές η γρίπη ήταν ηπιότερη, αλλά ο ακριβής αριθμός των θυμάτων δεν έχει προσδιοριστεί, επειδή δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για τις αιτίες θανάτου στη χώρα πριν από το 1921.

Από μεταγενέστερες έρευνες φαίνεται ότι στην Αθήνα πέθαναν 1.668 άνθρωποι, στη Θεσσαλονίκη 5.284 και στη Δυτική Μακεδονία 4.336. Ομως, ο αριθμός μπορεί να είναι μεγαλύτερος σε πολλές περιοχές διότι εκτός των Αθηνών, δεν είναι γνωστό πόσοι στρατεύσιμοι πέθαναν από γρίπη, καθώς στον στρατό υπήρχαν πολλά θύματα.

Πολλοί θάνατοι σημειώθηκαν επίσης στην Πάτρα, στα Γρεβενά, στα Τρίκαλα και σε άλλα μέρη της χώρας.

Στην Αθήνα η κατάσταση έγινε τόσο «εκρηκτική», που ο δήμος αναγκάστηκε να επεκτείνει τα όρια του νεκροταφείου (τότε υπήρχε μόνο το Α’ Νεκροταφείο) προς τα νότια και τα ανατολικά, ενώ τότε αποφασίστηκε να γίνονται κηδείες και τη νύχτα!

Ακόμα, ως μέτρο προστασίας αποφασίστηκε η ταφή να γίνεται με κλειστά φέρετρα.

Ωστόσο, όταν είχαν εμφανιστεί τα πρώτα κρούσματα στην Ελλάδα το καλοκαίρι εκείνου του έτους δεν θορύβησαν κανέναν.