ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟ ΤΣΙΓΑΡΩΝ: "ΧΡΥΣΗ" 10ΕΤΙΑ ΜΕ ΕΚΤΟΞΕΥΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ

Από 3% της αγοράς, τα λαθραία τσιγάρα εκτινάχθηκαν σχεδόν στο 24% στα χρόνια της κρίσης.


Αμετάκλητος είναι πλέον ο καταλογισμός φόρων στην καπνοβιομηχανία Καρέλιας για παλιά υπόθεση λαθρεμπορίας τσιγάρων, με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Όμως, αυτή η υπόθεση αποτελεί μόνο την κορυφή του παγόβουνου στο λαθρεμπόριο τσιγάρων, που έχει γίνει στην Ελλάδα μια εξαιρετικά επιτυχημένη δραστηριότητα του οργανωμένου εγκλήματος, με ευρωπαϊκή εμβέλεια.

Στην περίπτωση της καπνοβιομηχανίας Καρέλιας αποδεικνύεται με αμετάκλητες αποφάσεις του ΣτΕ ότι ενεπλάκη σε υπόθεση εικονικής εξαγωγής τσιγάρων, με σκοπό να διακινηθούν λαθραία στην εσωτερική αγορά. Πρόκειται για ένα συνηθισμένο τέχνασμα λαθρεμπορίας, γνωστό και από περιπτώσεις στο χώρο των καυσίμων. Ποσότητες τσιγάρων της καπνοβιομηχανίας που προορίζονταν για εξαγωγή στη Γιουγκοσλαβία αποδείχθηκε ότι δεν έφυγαν από το Τελωνείο Νίκης για τον προορισμό τους, αλλά εκδόθηκαν, με τη συνεργασία και επίορκης υπαλλήλου, πλαστά πιστοποιητικά εξαγωγής. Στην καπνοβιομηχανία καταλογίζονται οριστικά, αφού απορρίφθηκαν οι προσφυγές της, πρόσθετοι φόροι περίπου 4,7 εκατ. ευρώ.

Με την υπόθεση αυτή επιβεβαιώνεται αυτό που είναι γνωστό σε όσους παρακολουθούν στενά τα θέματα της λαθραίας διακίνησης καπνικών προϊόντων. Όπως ανέφερε σε έκθεσή του, το 2018, το think tank, Center for the Study of Democracy, ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη της παράνομης διακίνησης είναι η παρουσία ορισμένων νόμιμων εταιρειών παραγωγής ή εμπορίας καπνικών προϊόντων, οι οποίες, παράλληλα με τις νόμιμες δραστηριότητές τους εμπλέκονται κατά καιρούς και σε παράνομες πρακτικές. Σχετικές αναφορές, σημειώνεται στην έκθεση, έχουν γίνει για μία μεγάλη καπνοβιομηχανία στη Βουλγαρία και μία στην Ελλάδα.

Η αποδοτικότερη επιχείρηση της μαφίας

Το λαθρεμπόριο τσιγάρων στην Ελλάδα αναπτύχθηκε ραγδαία τα τελευταία χρόνια και αποτελεί την πλέον αποδοτική επιχείρηση του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς εκτιμάται ότι τα κέρδη από τη διακίνηση καπνικών προϊόντων χωρίς να πληρώνονται οι αναλογούντες φόροι ξεπερνούν τα κέρδη από τη διακίνηση ναρκωτικών.

Η Ελλάδα δεν είναι μόνο μια πολύ σημαντική αγορά για τη διακίνηση λαθραίων τσιγάρων, καθώς οι μεγάλες αυξήσεις στους φόρους και η μείωση των εισοδημάτων έστρεψαν πολλούς καπνιστές στα λαθραία. Είναι επίσης, με μεγάλη διαφορά, το σημαντικότερο κέντρο διακίνησης λαθραίων τσιγάρων στην Ευρώπη, όπως εκτιμά το κέντρο μελέτης του οργανωμένου εγκλήματος Transcrime, που εδρεύει στο Μιλάνο. Ένας από τους λόγους αυτής της ανάπτυξης του λαθρεμπορίου είναι η ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, συνέπεια της οποίας ήταν η μείωση των τελωνειακών ελέγχων.

Άλμα του λαθρεμπορίου το 2018

Τα στοιχεία της τελευταίας ετήσιας έκθεσης της KPMG για το λαθρεμπόριο τσιγάρων στην Ευρώπη, η οποία χρηματοδοτείται από την Philip Morris, κατόπιν σχετικής συμφωνίας με την Ε.Ε., αποκάλυψαν ότι το 2018, ενώ τα προηγούμενα χρόνια το λαθρεμπόριο είχε παρουσιάσει φθίνουσα πορεία, γνώρισε μεγάλη και άκρως επιζήμια για τα δημόσια ταμεία ανάκαμψη.

Όπως σημειώνει η KPMG, στην Ελλάδα καταγράφηκε το μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης των διακινηθέντων λαθραίων τσιγάρων από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα που εξετάσθηκε στο πλαίσιο της έρευνας. Διακινήθηκαν σχεδόν 1 δισεκατομμύριο περισσότερα τσιγάρα από το 2017, δηλαδή το ποσοστό αύξησης έφθασε το 30%.

Το μερίδιο αγοράς των λαθραίων τσιγάρων εκτινάχθηκε σε εξαιρετικά υψηλό ποσοστό. Η συνολική κατανάλωση έμεινε ουσιαστικά σταθερή (μείωση 0,1% στα 16,7 δισ. τσιγάρα), αλλά τα λαθραία αυξήθηκαν σε 3,9 δισ. τσιγάρα και το μερίδιό τους στη συνολική κατανάλωση αυξήθηκε εντυπωσιακά, από 18% σε 23,6%. Περισσότερα από 90% των λαθραίων τσιγάρων που διακινήθηκαν ήταν τα λεγόμενα «παράνομα λευκά», δηλαδή τσιγάρα που παράγονται νόμιμα αλλά για τα οποία δεν πληρώνονται φόροι, καθώς και προϊόντα απομιμήσεων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η εκτίναξη, σχεδόν στο ένα τέταρτο της κατανάλωσης τσιγάρων της χώρας, έχει σημειωθεί στα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Ως το 2019, το μερίδιο των λαθραίων τσιγάρων στην αγορά ήταν της τάξεως του 3% και μέσα σε μια δεκαετία οκταπλασιάσθηκε!

Τεράστια απώλεια φόρων, μεγάλα κέρδη για τους εγκληματίες

Το πρώτο και εμφανές πρόβλημα που δημιουργείται από το λαθρεμπόριο είναι η απώλεια δημοσίων εσόδων, που για το 2018 εκτιμήθηκε από την KPMG στα 690 εκατ. ευρώ και ήταν αυξημένη κατά 185 εκατ. ευρώ από το 2017. Αυτά τα τεράστια έσοδα του κράτους που κλέβονται από τα κυκλώματα διακίνησης λαθραίων τσιγάρων αποτελούν την πηγή χρηματοδότησης ισχυρών ομάδων του οργανωμένου εγκλήματος με δράση στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η Ελλάδα φαίνεται ότι γίνει κέντρο αυτών των ομάδων του οργανωμένου εγκλήματος, καθώς, σύμφωνα με την Transcrime, μαζί με την Ιταλία και τη Ρουμανία αποτελούν τα τρία από τα πέντε σημαντικότερα κέντρα εισόδου λαθραίων τσιγάρων στην ευρωπαϊκή αγορά. Από την ανάλυση στοιχείων για την περίοδο 2007 – 2017 προκύπτει ότι η κυριότερη πηγή εισόδου προς τις αγορές της κεντρικής και, ακολούθως, προς τη δυτική Ευρώπη είναι η Ελλάδα. Η διακίνηση γίνεται μέσα από δύο διακλαδώσεις: από την Ελλάδα στην Ιταλία και, ακολούθως, στη Γαλλία και τη Γερμανία και μέσω του βόρειου άξονα, δηλαδή από την Ελλάδα προς Ρουμανία, Ουγγαρία, Αυστρία και Γερμανία με ενδιάμεσους σταθμούς τη Βουλγαρία και τη Σερβία.

Όπως επισημαίνει το Center for the Study of Democracy, «αναμφίβολα η Ελλάδα είναι μία από τις κύριες και παλαιότερες εισόδους παράνομων καπνικών προϊόντων στην Ε.Ε. και ένα μεγάλο κέντρο όλων των βαλκανικών εγκληματικών δικτύων». Οι πηγές προέλευσης των τσιγάρων είναι η Κίνα, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Βόρεια Αφρική, πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, ενώ κατασχέσεις έχουν γίνει και σε τσιγάρα νόμιμα παραγόμενα στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του ίδιου think tank, τα κέρδη που συγκεντρώνει το οργανωμένο έγκλημα από το λαθρεμπόριο τσιγάρων είναι αστρονομικά. Με βάση στοιχεία και εκτιμήσεις που έγιναν για το 2013, τα συνολικά έσοδα από τα τσιγάρα ξεπέρασαν τα υπολογιζόμενα έσοδα του οργανωμένου εγκλήματος από την ηρωίνη, την κοκαϊνη και την κάναβη. Συνολικά την περίοδο 2008 – 2014 υπολογίζεται ότι το Δημόσιο έχασε έσοδα 2,5 δισ. ευρώ.

Εκπρόσωποι των ελληνικών αρχών, που μίλησαν στο think tank, τόνιζαν ότι ένα πακέτο τσιγάρων που πωλείται νόμιμα στην αγορά με τιμή 4 ευρώ, στη μαύρη αγορά έχει τιμή 1 – 2 ευρώ. Για κάθε κοντέινερ τσιγάρων που εισάγεται λαθραία στην αγορά, το κέρδος των λαθρεμπόρων υπολογίζεται σε 750.000 ευρώ.


businessdaily.gr