Η δολοφονία Σουλεϊμανί ρίχνει νερό στον μύλο του Ερντογάν. Αναβαθμίζει το πολεμικό momentum στην ανατολική Μεσόγειο, εμπλέκει ευθέως τις Ηνωμένες Πολιτείες και ευνοεί τους παίκτες με αναθεωρητική ατζέντα και με στρατιωτική παρουσία στις θερμές εστίες της περιοχής.
Η Τουρκία του...
Ερντογάν, με στρατιωτική εμπλοκή ήδη στην Συρία και με επικείμενη την αποστολή στρατιωτικής δύναμης στην Λιβύη, είναι ένας από αυτούς τους παίκτες. Και τούτο κάνει ακόμη πιο δύσκολο το σκληρό γεωπολιτικό πόκερ για την Ελλάδα, όπως κάνει ακόμη πιο δύσκολη και την αυριανή συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Οι τελευταίες πληροφορίες από απολύτως έγκυρους διπλωματικούς διαύλους δείχνουν πως ο κ. Μητσοτάκης πολύ δύσκολα θα πάρει διαβεβαιώσεις ουσιαστικής στήριξης από αυτό το ραντεβού. Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες του tvxs ο αμερικανός πρόεδρος αρνείται να παραχωρήσει κοινή συνέντευξη Τύπου με τον έλληνα πρωθυπουργό. Και το μήνυμα που εκπέμπεται από την Ουάσιγκτον είναι πως ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επέλεξε να προκαλέσει την ανοιχτή σύγκρουση με το Ιράν, δεν προτίθεται σ’ αυτή την συγκυρία να αναλάβει την οποιαδήποτε δέσμευση – δημόσια ή μη – για τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο που αφορούν την Τουρκία και την Ελλάδα.
«Ο Τραμπ δεν πρόκειται να δεσμευτεί, ειδικά σε αυτή την φάση, για αναβάθμιση της συμμετοχής των ΗΠΑ στον Eastmed και στο σχήμα «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ), ούτε είναι πιθανό να τοποθετηθεί καθαρά για την συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης», λέει χαρακτηριστικά στο tvxs.gr διπλωματική πηγή με γνώση των διεργασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Εν ολίγοις, και πλην θεαματικής ανατροπής, δεν διαφαίνεται προοπτική μετατόπισης του Τραμπ κοντά στην αυστηρή θέση του Στέητ Ντηπάρτμεντ για το παράνομο τουρκολιβυκό Μνημόνιο, όπως δεν διαφαίνεται και ανοιχτή στήριξη της Ελλάδας και του διεθνούς δικαίου από τον Λευκό Οίκο την ώρα που ο Ερντογάν απειλεί ακόμη και με γεωτρύπανα ανοιχτά της Κρήτης.
Τούτων δοθέντων αποκτά κρίσιμη σημασία η ατζέντα που θα βάλει στο τραπέζι του Λευκού Οίκου ο έλληνας πρωθυπουργός και ο βαθμός πίεσης που είναι προετοιμασμένη να ασκήσει η Αθήνα προς την Ουάσιγκτον.
Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν χθες κυβερνητικές πηγές, σκοπός της επίσκεψης Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον «είναι η ανάδειξη της Ελλάδας, ως του βασικού παράγοντα σταθερότητας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, ως του κέντρου της περιοχής και ως του πλέον αξιόπιστου συμμάχου των ΗΠΑ». Το ερώτημα όμως είναι με ποιους όρους μπορεί να παγιωθεί και να διευρυνθεί αυτή η συμμαχία και ποιες δυνατότητες μπορεί να αξιοποιήσει η ελληνική πλευρά για να μην βρεθεί στους χαμένους τους νέου «ανατολικού ζητήματος».
Εδώ, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα στην χθεσινή συνέντευξή του στο «ΒΗΜΑ» και η επισήμανσή του ότι το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση της στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ παραμένει ανοιχτό.
«Βρισκόμαστε», είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, «σε μια νέα φάση στην περιοχή. Εάν τα συμφέροντα των ΗΠΑ, όπως εκφράζονται από τον Πρόεδρο Τραμπ, δεν συγκλίνουν πια με τα δικά μας στο πιο κρίσιμο ζήτημα, που είναι η προστασία των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων από τις πιο σοβαρές τουρκικές απειλές των τελευταίων δύο δεκαετιών, τότε και εμείς πρέπει να επανεξετάσουμε την πολιτική μας».
«Θεωρώ λάθος», πρόσθεσε, «το ότι η κυβέρνηση κατέθεσε το νομοσχέδιο για αναβάθμιση της αμυντικής μας συνεργασίας με τις ΗΠΑ σε τέσσερις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, χωρίς να είναι σαφές ποια στάση θα τηρήσει ο Πρόεδρος Τραμπ έναντι των τουρκικών απειλών. Και στην επικείμενη συνάντηση και κυρίως στη συνέντευξη Τύπου με τον Έλληνα Πρωθυπουργό οφείλει αυτό να το ξεκαθαρίσει. Και η ελληνική πλευρά οφείλει να πιέσει για να το ξεκαθαρίσει… Εάν οι δηλώσεις κατά της τουρκικής προκλητικότητας και υπέρ του σχήματος 3+1 και του αγωγού EastMed δεν είναι σαφείς- πόσο δε μάλλον αν δεν υπάρξουν καν -, νομίζω ότι πρέπει να επανεξετάσουμε πτυχές αυτής της συνεργασίας».
Κοινώς, ο Αλέξης Τσίπρας λέει ευθέως πως εάν δεν υπάρξει σαφής καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας την Τρίτη στην Ουάσιγκτον, η Ελλάδα πρέπει να επανεξετάσει την συμφωνία που προβλέπει την παραχώρηση για στρατιωτική χρήση στις ΗΠΑ τεσσάρων αεροδρομίων και λιμανιών της χώρας. Είναι ένα μήνυμα που μπορεί να φανεί χρήσιμο στον πρωθυπουργό εάν το κομίσει μαζί του στον Λευκό Οίκο. Εάν δεν το πράξει, μπορεί και να χαθεί η, σπάνια, ευκαιρία αξιοποίησης ενός ισχυρού εθνικού μετώπου…
Η Τουρκία του...
Ερντογάν, με στρατιωτική εμπλοκή ήδη στην Συρία και με επικείμενη την αποστολή στρατιωτικής δύναμης στην Λιβύη, είναι ένας από αυτούς τους παίκτες. Και τούτο κάνει ακόμη πιο δύσκολο το σκληρό γεωπολιτικό πόκερ για την Ελλάδα, όπως κάνει ακόμη πιο δύσκολη και την αυριανή συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.
Οι τελευταίες πληροφορίες από απολύτως έγκυρους διπλωματικούς διαύλους δείχνουν πως ο κ. Μητσοτάκης πολύ δύσκολα θα πάρει διαβεβαιώσεις ουσιαστικής στήριξης από αυτό το ραντεβού. Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες του tvxs ο αμερικανός πρόεδρος αρνείται να παραχωρήσει κοινή συνέντευξη Τύπου με τον έλληνα πρωθυπουργό. Και το μήνυμα που εκπέμπεται από την Ουάσιγκτον είναι πως ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επέλεξε να προκαλέσει την ανοιχτή σύγκρουση με το Ιράν, δεν προτίθεται σ’ αυτή την συγκυρία να αναλάβει την οποιαδήποτε δέσμευση – δημόσια ή μη – για τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο που αφορούν την Τουρκία και την Ελλάδα.
«Ο Τραμπ δεν πρόκειται να δεσμευτεί, ειδικά σε αυτή την φάση, για αναβάθμιση της συμμετοχής των ΗΠΑ στον Eastmed και στο σχήμα «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ και ΗΠΑ), ούτε είναι πιθανό να τοποθετηθεί καθαρά για την συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης», λέει χαρακτηριστικά στο tvxs.gr διπλωματική πηγή με γνώση των διεργασιών που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Εν ολίγοις, και πλην θεαματικής ανατροπής, δεν διαφαίνεται προοπτική μετατόπισης του Τραμπ κοντά στην αυστηρή θέση του Στέητ Ντηπάρτμεντ για το παράνομο τουρκολιβυκό Μνημόνιο, όπως δεν διαφαίνεται και ανοιχτή στήριξη της Ελλάδας και του διεθνούς δικαίου από τον Λευκό Οίκο την ώρα που ο Ερντογάν απειλεί ακόμη και με γεωτρύπανα ανοιχτά της Κρήτης.
Τούτων δοθέντων αποκτά κρίσιμη σημασία η ατζέντα που θα βάλει στο τραπέζι του Λευκού Οίκου ο έλληνας πρωθυπουργός και ο βαθμός πίεσης που είναι προετοιμασμένη να ασκήσει η Αθήνα προς την Ουάσιγκτον.
Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν χθες κυβερνητικές πηγές, σκοπός της επίσκεψης Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον «είναι η ανάδειξη της Ελλάδας, ως του βασικού παράγοντα σταθερότητας στα Βαλκάνια και την Ανατολική Μεσόγειο, ως του κέντρου της περιοχής και ως του πλέον αξιόπιστου συμμάχου των ΗΠΑ». Το ερώτημα όμως είναι με ποιους όρους μπορεί να παγιωθεί και να διευρυνθεί αυτή η συμμαχία και ποιες δυνατότητες μπορεί να αξιοποιήσει η ελληνική πλευρά για να μην βρεθεί στους χαμένους τους νέου «ανατολικού ζητήματος».
Εδώ, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα στην χθεσινή συνέντευξή του στο «ΒΗΜΑ» και η επισήμανσή του ότι το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση της στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας – ΗΠΑ παραμένει ανοιχτό.
«Βρισκόμαστε», είπε ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, «σε μια νέα φάση στην περιοχή. Εάν τα συμφέροντα των ΗΠΑ, όπως εκφράζονται από τον Πρόεδρο Τραμπ, δεν συγκλίνουν πια με τα δικά μας στο πιο κρίσιμο ζήτημα, που είναι η προστασία των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων από τις πιο σοβαρές τουρκικές απειλές των τελευταίων δύο δεκαετιών, τότε και εμείς πρέπει να επανεξετάσουμε την πολιτική μας».
«Θεωρώ λάθος», πρόσθεσε, «το ότι η κυβέρνηση κατέθεσε το νομοσχέδιο για αναβάθμιση της αμυντικής μας συνεργασίας με τις ΗΠΑ σε τέσσερις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, χωρίς να είναι σαφές ποια στάση θα τηρήσει ο Πρόεδρος Τραμπ έναντι των τουρκικών απειλών. Και στην επικείμενη συνάντηση και κυρίως στη συνέντευξη Τύπου με τον Έλληνα Πρωθυπουργό οφείλει αυτό να το ξεκαθαρίσει. Και η ελληνική πλευρά οφείλει να πιέσει για να το ξεκαθαρίσει… Εάν οι δηλώσεις κατά της τουρκικής προκλητικότητας και υπέρ του σχήματος 3+1 και του αγωγού EastMed δεν είναι σαφείς- πόσο δε μάλλον αν δεν υπάρξουν καν -, νομίζω ότι πρέπει να επανεξετάσουμε πτυχές αυτής της συνεργασίας».
Κοινώς, ο Αλέξης Τσίπρας λέει ευθέως πως εάν δεν υπάρξει σαφής καταδίκη της τουρκικής προκλητικότητας την Τρίτη στην Ουάσιγκτον, η Ελλάδα πρέπει να επανεξετάσει την συμφωνία που προβλέπει την παραχώρηση για στρατιωτική χρήση στις ΗΠΑ τεσσάρων αεροδρομίων και λιμανιών της χώρας. Είναι ένα μήνυμα που μπορεί να φανεί χρήσιμο στον πρωθυπουργό εάν το κομίσει μαζί του στον Λευκό Οίκο. Εάν δεν το πράξει, μπορεί και να χαθεί η, σπάνια, ευκαιρία αξιοποίησης ενός ισχυρού εθνικού μετώπου…