Ποιός είναι ο «στρατάρχης» Χαφτάρ που αναμένεται να βρεθεί και στην Ελλάδα;

Για επίσκεψη του «στρατάρχη» Χαφτάρ στην Ελλάδα τις επόμενες ημέρες, κάνουν λόγο λιβυκοί ιστότοποι. Ελληνικές διπλωματικές πηγές, ωστόσο, δεν επιβεβαιώνουν την πληροφορία.


Ποιος είναι όμως ο Χαλίφα Χαφτάρ;


Ο άνθρωπος που η Ρωσία θέλει να αναλάβει τα ηνία της Λιβύης.


Αμερικανός πολίτης και πρώην στρατιωτικός, που υπηρέτησε και μετά γύρισε την πλάτη του στον Καντάφι είναι ο Χαλίφα Χαφτάρι μια φιγούρα ολοένα και μεγαλύτερης επιρροής στη Λιβύη, που έχει χαρακτηριστεί ως «ο άνθρωπος της CIA στη Λιβύη», ωστόσο, σύμφωνα με άρθρο του Εμαντεντίν Ζαχρί Μουντασέρ (Libyan American Public Affairs Council) στην αμερικανική έκδοση της Huffington Post, είναι ο άνδρας τον οποίο η Ρωσία στηρίζει ώστε να αναλάβει τα ηνία της χώρας.
Η πτώση του Καντάφι άφησε ένα επικίνδυνο κενό ισχύος στη χώρα. Στα δυτικά, η υποστηριζόμενη από τον ΟΗΕ «Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας» (GNA) δεν έχει καταφέρει να αναλάβει καθήκοντα, εξαιτίας της άρνησης ή ανικανότητας της Βουλής των Αντιπροσώπων να δώσει την έγκρισή της, αφήνοντας τη χώρα χωρίς κυβέρνηση- ενώ παράλληλα πολέμαρχοι σε άλλα σημεία της Λιβύης ακολουθούν τις δικές τους πορείες, αλλάζοντας πλευρές κατά το δοκούν. Επίσης, υπάρχουν πληροφορίες πως το ISIS ανασυντάσσεται στη Λιβύη.
Ο Χαφτάρ το 2011, εν μέσω της εξέγερσης, είχε περιγραφεί ως «ο άνθρωπος της CIA στη Λιβύη» και είχε τη στήριξη πολλών ηγετών του εξωτερικού. Ωστόσο, παράλληλα είχε αρχίσει να υπονομεύει τις όποιες δημοκρατικές διαδικασίες, ενώ το 2014 ζητούσε την ανατροπή του Λιβυκού Γενικού Εθνικού Κογκρέσου και τη σύλληψη των μελών του. Βάζοντας στους αντιπάλους του την ταμπέλα των «τρομοκρατών», εξαπέλυσε μάλιστα στρατιωτική επίθεση κατά του κτιρίου της Βουλής στην Τρίπολη, προσπαθώντας να ανατρέψει την κυβέρνηση που βρισκόταν εκεί, όπως αναφέρεται στο άρθρο.
Εν τέλει, οι δυτικοί υποστηρικτές του τον εγκατέλειψαν και αυτός στράφηκε στην Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που τον στήριξαν με drones. Ωστόσο, οι σχέσεις αυτές χειροτέρεψαν, λόγω της άρνησής του να μιλήσει στη GNA και των επαφών ΗΠΑ- Αιγύπτου, με αποτέλεσμα να στραφεί στη Ρωσία, ζητώντας τη βοήθειά της για να αντιμετωπίσει τους ισλαμιστές. Σύμφωνα με πρόσφατες αναφορές, η Ρωσία, που ήταν υπέρ της παραμονής στην εξουσία στη Λιβύη ενός ηγέτη που κυβερνούσε απολυταρχικά όπως ο Καντάφι, ίσως να στηρίζει στρατιωτικά τον Χαφτάρ, με όπλα και εξοπλισμό παρακολούθησης. Επίσης, υπάρχουν ήδη αναφορές περί παρουσίας ρωσικών δυνάμεων κοντά στη Λιβύη, τις οποίες η ρωσική πλευρά διαψεύδει.
Όπως εκτιμά ο αρθρογράφος, οι Ρώσοι ενδεχομένως να θέλουν να επαναλάβουν το μοντέλο της Συρίας, με τον Χαφτάρ σε ρόλο αντίστοιχο του Μπασάρ αλ Άσαντ. «Το συριακό μοντέλο περιλαμβάνει ρωσικές βάσεις στο κατώφλι της δυτικής Ευρώπης, βομβαρδισμούς και μια δικτατορία με την ισχυρή στήριξη της Ρωσίας» γράφει σχετικά, συμπληρώνοντας πως ο Χαφτάρ φαίνεται να ανακτά έδαφος μετά από ήττα που υπέστη στις αρχές Μαρτίου, που είχε αποτέλεσμα να απωθηθεί από τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της χώρας.
«Με την πολιτική πρόοδο να έχει κολλήσει, και το βιοτικό επίπεδο στη χώρα να πέφτει συνέχεια, ο Χαφτάρ είναι σε θέση να αναδειχθεί ως ένας ισχυρός άνδρας που μπορεί να προσφέρει σταθερότητα και ασφάλεια απέναντι στην τρομοκρατία- μια ελκυστική προοπτική για τις δυτικές πετρελαϊκές εταιρείες…καθώς και απελπισμένους Λίβυους που απλά θέλουν τέλος των συγκρούσεων και της οικονομικής αβεβαιότητας».
«Ωστόσο η πραγματικότητα είναι πως, όσο πιο ισχυρός γίνεται ο Χαφτάρ, τόσο πιθανότερο γίνεται η Λιβύη να παραμείνει σε κατάσταση χάους. Καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, στη χώρα έχουν μαζευτεί μεγάλες δυνάμεις σκληροπυρηνικών επαναστατών που θα πολεμήσουν τις δυνάμεις του Χαφτάρ μέχρι τέλους. Αυτά τα ένοπλα τάγματα και οι πολιτοφυλακές είναι εμπειροπόλεμες και δογματικές όσον αφορά στην αντίθεσή τους στον Χαφτάρ. Πολλοί ήδη προβληματίζονται και νιώθουν πως προκαλούνται από την προσέγγιση του Χαφτάρ με τη Ρωσία, ειδικά από τότε που ο Χαφτάρ και οι δυνάμεις του πήραν τη Βεγγάζη σε μια επιχείρηση το 2014, γνωστή ως “Επιχείρηση Αξιοπρέπεια”».
Επίσης, όπως σημειώνεται, οι αμερικανικές ενέργειες στη Συρία έχουν δημιουργήσει μια πολύ ενδιαφέρουσα δυναμική για τον Χαφτάρ, ο οποίος θεωρούσε πως ο Ντόναλντ Τραμπ έχει στόχους που συνάδουν με τους δικούς του. «Με το πλήγμα κατά του Άσαντ και τις κατηγορίες προς τη Ρωσία, η στήριξή του δεν είναι τόσο σίγουρη. Μέχρι τώρα ο Τραμπ δεν έχει δώσει ξεκάθαρες ενδείξεις σχετικά με το ποια είναι η άποψή του για τη Λιβύη. Αν υποδείξει νέα προσέγγιση με τη Ρωσία στη Λιβύη, αυτό θα ενίσχυε τον Χαφτάρ. Αλλά αν ο Τραμπ επιλέξει να ακούσει τις προειδοποιήσεις της ΕΕ και να συνεχίσει να αλληλεπιδρά με τη Μέση Ανατολή βάσει της μεταβολής πολιτικής του όσον αφορά στη Συρία, ο Χαφτάρ πιθανότατα θα έχει χάσει έναν πολύτιμο υποστηρικτή».
Ωστόσο, ακόμα και με τη στήριξη του Πούτιν, η επικράτησή του δεν θα είναι σίγουρη. «Ο μεγαλύτερος άγνωστος παράγοντας είναι το αν η Ταξιαρχία Άμυνας της Βεγγάζης επιτύχει όσον αφορά στην ανακατάληψη της Βεγγάζης από τις δυνάμεις του Χαφτάρ, αφού έχει χάσει έδαφος κατά τη διάρκεια της αντι-ισλαμιστικής “επιχείρησης Αξιοπρέπεια”. Αυτή τη στιγμή φαίνεται πως αυτό το αποτέλεσμα θα καθοριστεί από το αν οι λιβυκές δυνάμεις στα δυτικά θα αποφάσιζαν να συμμετέχουν, ακόμα και σε αυτό το μεταγενέστερο στάδιο της σύγκρουσης. Οι σχετικά καλά οργανωμένες στρατιωτικές δυνάμεις στη δύση, ειδικά μέσα και γύρω από τη Μισράτα, θα μπορούσαν να παίξουν αποφασιστικό ρόλο όσον αφορά στον τερματισμό του ρόλου του Χαφτάρ εάν εμπλακούν. Χωρίς εκτεταμένη αεροπορική υποστήριξη ή κάποια άλλη εξωτερική παρέμβαση, είναι σε θέση να παγιδέψουν και να καταστρέψουν τον Χαφτάρ και τις δυνάμεις του. Η ήττα του Χαφτάρ θα είχε έντονες συνέπειες για τον συνεχιζόμενο πόλεμο στη Λιβύη, και πέρα από τα σύνορά της. Η μεγαλύτερη από αυτές θα ήταν πως η στηριζόμενη από τα Ηνωμένα Έθνη κυβέρνηση GNA θα μπορούσε επιτέλους να προχωρήσει. Ή, ακόμα καλύτερα, με τον Χαφτάρ εκτός της πολιτικής διαδικασίας, θα μπορούσε να διαμορφωθεί νέα ηγεσία και ένας νέος πολιτικός χάρτης. Ένας έκπτωτος Χαφτάρ θα ήταν επίσης μεγάλη νίκη για τους πρώην συμμάχους του στη Δύση, που συνεχίζουν να επιμένουν πως η υποστηριζόμενη από τα Ηνωμένα Έθνη συμφωνία είναι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός για τη Λιβύη- θεωρώντας πως οι ΗΠΑ, μέσω του Τραμπ, συνεχίζουν να ακολουθούν την προσέγγιση του ΟΗΕ».
Ωστόσο, μια ήττα για τον Χαφτάρ θα ήταν επίσης ήττα για αυτούς που πρόσφατα τον στήριξαν, και συγκεκριμένα την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα «και φυσικά τη Ρωσία, και θα άφηνε ξανά στον αέρα το ερώτημα ποιος θα αναδειχθεί ως ο επόμενος ηγέτης της Λιβύης».