Γκιστάβ Άιφελ -Ο «Μάγος του σιδήρου»

Σαν σήμερα, πέθανε ο «Μάγος του σιδήρου», Αλέξανδρος Γουσταύος Άιφελ, ο οποίος χάρισε στη Γαλλία αυτό που μέχρι σήμερα θεωρείται ως το σήμα κατατεθέν της, τον Πύργο του Άιφελ, στον οποίο έδωσε το όνομά του.


Ο Αλέξανδρος Γουσταύος Άιφελ (Alexandre Gustave Eiffel) γεννήθηκε στη Ντιζόν της Γαλλίας (Côte-d’Or) και πέθανε στο Παρίσι.

Το πραγματικό του επίθετο ήταν Bönickhausen, αλλά ένας Γερμανός πρόγονός του από τη Rhenania της Γερμανίας, το άλλαξε, όταν εγκαταστάθηκε στο Παρίσι στις αρχές του 18ου αιώνα, επειδή οι Γάλλοι δεν μπορούσαν να προφέρουν το πραγματικό του επίθετο. Αυτός ο απόγονος εμπνεύστηκε για το νέο επίθετο από την γερμανική περιοχή Eifel, στην Marmagen. Η επίσημη αλλαγή του επιθέτου έγινε το 1879.

Ο Γουσταύος Άιφελ γεννήθηκε μέσα σε ένα πλούσιο οικογενειακό περιβάλλον. Ο πατέρας του, Alexandre Eiffel, ήταν αξιωματικός και συμμετείχε στα στρατεύματα του Ναπολέοντα το 1811, ενώ η μητέρα του Catherine Moineuse ήταν επιχειρηματίας, η οποία είχε επενδύσει στην εμπορία ξύλου και άνθρακα και μ’ αυτόν τον τρόπο είχε δημιουργήσει τη δική της μικρή περιουσία.

Το 1843, ο Άιφελ γράφτηκε στο κολλέγιο Sainte-Barbe, ενώ αργότερα έγινε δεκτός στην École polytechnique. Το 1852 γράφτηκε στην École Centrale des Arts et Manufactures, απ’ όπου αποφοίτησε το 1855, την ίδια χρονιά που πραγματοποιήθηκε η πρώτη Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού. Έζησε πολλά χρόνια στη Νοτιοδυτική Γαλλία, όπου γνωρίστηκε το 1856 με τον Charles Nepveu, εργολάβο με ειδικότητα στις μεταλλικές κατασκευές.

Ο νεαρός Άιφελ εκμεταλλεύτηκε από νωρίς το ταλέντο του. Το 1858 ανέλαβε στα 26 του χρόνια, σε συνεργασία με τον Paul Régnauld, την εποπτεία για τη μεταλλική γέφυρα στο Bordeaux (γνωστή ως passerelle Eiffel ή passerelle Saint-Jean), η οποία συνέδεσε το συγκοινωνιακό δίκτυο της Νότιας Γαλλίας και της Ορλεάνης.

Για τη συγκεκριμένη γέφυρα, ο Άιφελ χρησιμοποίησε για πρώτη φορά σε μεγάλη έκταση τη στήριξη πάνω σε στρώμα πεπιεσμένου αέρα με τη βοήθεια σωληνοειδών βάθρων. Άλλα σημαντικά του έργα είναι οι σιδηροδρομικές γέφυρες της Σιούς, και του Νεβιάς, η Γέφυρα του Γκαραμπί, ενώ πριν την κατασκευή του Πύργου του Άιφελ συνέβαλε στη δημιουργία του Αγάλματος της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη.

Ο Πύργος του Άιφελ (1887-1889), το μεγαλύτερο και πιο γνωστό δημιούργημά του ανά τον κόσμο, παρουσιάστηκε στην τέταρτη Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού το 1889. Η ιδέα κατασκευής ενός πύργου «ύψους πάνω από χίλια πόδια» αποτελούσε το στοίχημα των αρχιτεκτόνων εκείνης της εποχής.

Παράλληλα στη Γαλλία, είναι έντονη η ανάγκη της αναγεννημένης και ακόμα εύθραστης Δημοκρατίας του Jules Ferry (μετά την ήττα στη Sedan και το χάσιμο της περιοχής της Λοραίνης και της Αλσατίας) να σηματοδοτήσει την επέτειο των 100 χρόνων από την Επανάσταση του 1789 με ένα σπουδαίο γεγονός, την διοργάνωση μιας παγκόσμιας έκθεσης, στις 5 Μαΐου 1889.

Το σχέδιο του Άιφελ για τον Πύργο, το οποίο είχε απορριφτεί αρχικά από τον δήμαρχο της Βαρκελώνης ως «μη ρεαλιστικό», τελικά υπερίσχυσε όλων των άλλων υποψηφίων, την 1η Μαΐου 1886 και επέτρεψε στο μηχανικό να υπογράψει συμφωνία με την κυβέρνηση στις 8 Ιανουαρίου 1887. Το έργο ολοκληρώθηκε στις 31 Μαΐου 1889, χαρίζοντας στον δημιουργό του παγκόσμια καταξίωση.

Επηρεασμένος από τη μεγάλη του επιτυχία, ο Άιφελ αναλαμβάνει παράλληλα την κατασκευή των υδατοφρακτών της διώρυγας του Παναμά. Ήταν ένα έργο, όμως, που δεν κατάφερε να ολοκληρώσει, γιατί η εταιρεία του υπό την διεύθυνση του Ferdinand de Lesseps ενεπλάκη σε οικονομικό σκάνδαλο που αφορούσε δωροδοκία βουλευτών. Κατά συνέπεια, ο Άιφελ παραιτήθηκε από την εταιρεία που είχε ιδρύσει ο ίδιος πριν από τρεις δεκαετίες, ενώ καταδικάστηκε σε διετή φυλάκιση και καταβολή προστίμου 20.000 φράγκων. Το γεγονός αυτό, τον οδήγησε να σταματήσει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες και τα μεγαλεπήβολα σχέδια και να αφιερωθεί μόνο στα πειράματά του.

Το 1912 εγκατέστησε το πρώτο εργαστήριο αεροδυναμικής στο Ωτείγ, ενώ βοήθησε ιδιαίτερα την αεροπορία σχετικά με τη διαμόρφωση των αεροπλάνων κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1921 δώρισε το εργαστήριό του στο κράτος.

Ο Άιφελ, τέλος, εξελίχτηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους ειδικούς του κόσμου στις μεταλλικές κατασκευές. Ονομάστηκε «Μάγος του σιδήρου» και πρέπει να θεωρηθεί, ακόμη, ένας από τους δημιουργούς της σύγχρονης αεροδυναμικής.

Ο Γουσταύος Άιφελ απεβίωσε στις 27 Δεκεμβρίου 1923, σε ηλικία 91 χρονών, στο ιδιωτικό του ξενοδοχείο στην οδό Rabelais στο Παρίσι και θάφτηκε στον οικογενειακό τάφο στις 31 Δεκεμβρίου 1923 στο κοιμητήριο Levallois-Perret, με όλες τις τιμές που αρμόζουν σε μία τέτοια προσωπικότητα.

i-diadromi