Έλληνες δημοσιογράφοι και πανεπιστημιακοί συνεργάζονται με τη βρετανική πρεσβεία;

Η ομάδα χάκερ Anonymous έφερε στο φως στοιχεία σχετικά με τη δράση της βρετανικής μη κυβερνητικής οργάνωσης Integrity Initiative (Πρωτοβουλία Ακεραιότητας). Οι χάκερ ισχυρίζονται πως η “μη κυβερνητική οργάνωση”, που δραστηριοποιείται σε όλη την Ευρώπη και εξαπλώνεται σταδιακά και εκτός αυτής, δεν είναι παρά το “μακρύ χέρι” του Foreign Office, του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών, στην Ευρώπη. Όπως αναφέρεται στο πλαίσιο δράσης ενάντια στη ρωσική διείσδυση, η Βρετανία φέρεται έχει δημιουργήσει ένα δίκτυο επιστημόνων, παραγόντων και δημοσιογράφων, οι οποίοι παίρνουν οδηγίες για το πώς θα συντονίσουν τη δράση τους κάτω από την ομπρέλα της συγκεκριμένης οργάνωσης, υπό τις εντολές των κατά τόπους βρετανικών πρεσβειών. Η οργάνωση παρουσιάζεται ως ένα εργαλείο ήπιας ισχύος, μια αντιπροπαγάνδα στην προπαγάνδα του Κρεμλίνου.Όπως αναφέρει η εφημερίδα Documento επικαλούμενη τα στοιχεία που αποκάλυψαν οι Anonymous στις 30 Νοεμβρίου, η οργάνωση φέρεται να επιχειρεί να αναπτύξει και στην Ελλάδα ένα δίκτυο με τη συμμετοχή Ελλήνων δημοσιογράφων και πανεπιστημιακών, τα ονόματα των οποίων εμφανίζονται σε διάφορα εσωτερικά έγγραφα και κρίσεις. Τα εν λόγω πρόσωπα διαψεύδουν κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς περί "ομάδας προπαγάνδας" και διαμηνύουν πως πρόκειται για τυπικές επαφές με την οργάνωση. Όπως αναφέρουν πρόκειται για επαφές στο πλαίσιο της δουλειάς τους, αντίστοιχες αυτών που έχουν με άλλες οργανώσεις και δεν πρόκειται για κάτι μυστικό και ύποπτο. Υπογραμμίζουν επίσης πως δεν είναι σε θέση να γνωρίζουν πως μπορεί να χρησιμοποιεί ο καθένας το όνομά τους σε εσωτερικά έγγραφα ή τί εκτιμήσεις κάνει για το πρόσωπό τους και τη δουλειά τους. Μάλιστα ορισμένοι, όπως για παράδειγμα τα στελέχη του ΕΛΙΑΜΕΠ, μετά τις διαρροές, ενημερώθηκαν από την ίδια την οργάνωση με email πως εκ παραδρομής εμφανίζονται τα ονόματά τους στο αρχείο για πιθανή μορφή συνεργασίας.

Το δίκτυο φέρεται να έχει συντονιστή αλλά και σύνδεσμο στην πρεσβεία στην Αθήνα. Σύμφωνα με την εφημερίδα Documento, ως επικεφαλής εμφανίζεται η Δέσποινα Αφεντούλη (Ινώ Αφεντούλη), η οποία υπηρετεί στο γραφείο δημοσίων σχέσεων του ΝΑΤΟ. Μεταξύ άλλων ονομάτων, υπάρχουν αναφορές στους επιστήμονες του ΕΛΙΑΜΕΠ Θάνο Ντόκο, Ιωάννη Αρμακόλα και Γιώργο Τζογόπουλο. Στην “ομάδα της Αθήνας”, όπως παρουσιάζεται από τους Anonymous, φέρεται να ανήκει και η ιστοσελίδα insidestory.gr, με τον ιδιοκτήτη Δημήτρη Ξενάκη και δύο δημοσιογράφους, την Κατερίνα Οικονομάκου και τον Γιάννη Γορανίτη. Στα έγγραφα εμφανίζεται και το όνομα του δημοσιογράφου του Σκάι και του insidestory.gr Τάσου Τέλογλου, για τον οποίο μάλιστα επισημαίνεται σε έκθεση της οργάνωσης πως έχει σχέσεις με τη γερμανική πρεσβεία και μάλιστα πως “έχει άμεση επαφή και ευθυγράμμιση” με αυτήν. Επαφές με το δίκτυο φέρεται να έχει και ο δημοσιογράφος της Καθημερινής Ηλίας Μαγκλίνης. Ακόμη δύο άτομα εμφανίζονται να στελεχώνουν την ομάδα δράσης: Η πρώην δημοσιογράφος της “Ελευθεροτυπίας” Σίσσυ Αλωνιστιώτου και η μεταφράστρια Κατερίνα Χρυσανθακοπούλου, οι οποίες δραστηριοποιούνται μέσα από την οργάνωση Journalists about Journalism. Επίσης στην επιρροή της οργάνωσης εμφανίζονται ο πανεπιστημιακός Παναγιώτης Πασχαλίδης και ο γνωστός για τις δημοσκοπήσεις του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νίκος Μαραντζίδης, ο οποίος φέρεται να συνεργάστηκε στο πλαίσιο ερευνών.
Διαψεύσεις...
Όπως αναφέρει το Documento, μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων από τους Anonymous, η Πρωτοβουλία Ακεραιότητα παραδέχτηκε τη χρηματοδότησή της από το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών αλλά παρουσίασε τη δράση της ως δημοκρατικό ακτιβισμό. Παραδέχτηκε επίσης την ύπαρξη μιας απλής οργανωτικής δομής, η οποία προβλέπει μια “ομάδα” σε κάθε χώρα που δραστηριοποιείται, με έναν επικεφαλής “συντονιστή” και έναν διπλωμάτη που υπηρετεί στην εκεί βρετανική πρεσβεία, ο οποίος έχει τον ρόλο του “συνδέσμου”. Καθώς από τα έγγραφα δεν προκύπτει κάποια αμοιβή προς τα πρόσωπα των ομάδων, η οργάνωση υποστηρίζει πως κάποια από αυτά που εμφανίζονται ως μέλη των “εθνικών ομάδων” δράσης ενδεχομένως και να αγνοούν οτι έχουν περιληφθεί σε αυτές τις λίστες και να πρόκειται για ανθρώπους που είχαν απλώς επαφές μαζί της.
Αυτό τονίζουν και τα πρόσωπα που αναφέρονται στα έγγραφα, στα οποία απευθύνθηκε το Documento. Παραδέχονται πως είχαν επαφές με την οργάνωση, ωστόσο σημειώνουν πως πρόκειται για “τυπικές”. “Η μόνη επαφή του ΕΛΙΑΜΕΠ με το πρότζεκτ ήταν μια συνάντηση γνωριμίας στην οποία προσκληθήκαμε πριν από δύο χρόνια. Έκτοτε δεν είχαμε κάποια επαφή. Μετά τη δημοσιοποίηση των ονομάτων τις τελευταίες ημέρες μας εστάλη email από το Integrity Initiative το οποίο αναφέρει ότι εκ παραδρομής μας έβαλαν στο αρχείο για πιθανή μορφή συνεργασίας”, ανέφερε ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Θάνος Ντόκος. “Δεν γνωρίζω τίποτα. Ό,τι έχει πει ο διευθυντής μου κ. Ντόκος”, δήλωσε ο Ιωάννης Αρμακόλας, επίκουρος καθηγητής Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ.

“Ό,τι έχω κάνει το έχω γράψει δημόσια [...] είχα συναντηθεί με άτομα του Integrity Initiative, όπως και με άλλους, που ασχολούνται με τα Fake News. Ήταν και άλλοι μαζί μου δεν ήταν κατά μόνας. Ήταν δημόσια δεν ήταν κρυφά”, ανάφερε ο Τάσος Τέλλογλου σημειώνοντας πως “δεν γνωρίζει τι λίστες μπορεί να κρατάει ο καθένας”. “Το τι έγραφε αυτός που συνέταξε τα έγγραφα για να το παίζει σπουδαίος στους από πάνω του και να παίρνει τα funding το έχουμε ξαναδεί. Ξαφνικά είδα ότι έχω γίνει μέρος ενός cluster. Αυτό είναι ένα networking. Υπήρξαν κάποιες επαφές, ανταλλάξαμε emails, είχαν τις απόψεις τους, είχα τις δικές μου. Κάθε φορά έβλεπα και άλλον άνθρωπο. Δεν έβλεπα τους ίδιους [...] Βλέπω πολλές τέτοιες οργανώσεις κάθε χρόνο στο πλαίσιο του αγώνα κατά των fake news και όχι μόνο από την Αγγλία”. Και ο Δημήτρης Ξενάκης, ιδιοκτήτης του insidestory, ανέφερε πως “δεν έχουμε καμία με αυτούς” και πως “δεν γνωρίζει τι έγγραφα είναι αυτά”, αφήνοντας μάλιστα να εννοηθεί πως πρόκειται για μεθοδεύσεις ρωσικών ΜΜΕ , όπως το RT και το Sputnik. “Έχουμε μιλήσει μαζί τους. Δεν καταλαβαίνω τι κάνουν [...] Κατά καιρούς έχουμε κάνει επαφές με πάρα πολλούς οργανισμούς. Προφανώς δεν έχουμε καμία σχέση με αυτά που λέγονται περί cluster. Δεν έχουμε καμία σχέση, δεν έχουμε συνεργαστεί με κανένα cluster. Δεν έχουμε ιδέα από όλα αυτά”.
“Μιλάω με πάρα πολλούς οργανισμούς διεθνώς. Συνάντηση στο σπίτι μου δεν υπήρξε ποτέ για επαγγελματικούς λόγους. Δεν μπορώ να σχολιάσω πράγματα που ανέβασαν κάποιοι στο διαδίκτυο. Δεν μπορώ να κάνω ερμηνεία στην ερμηνεία. Ό,τι κάνω το κάνω φανερά. Είμαι 30 χρόνια στη δημοσιογραφία”, δήλωσε η κ. Σίσσυ Αλωνιστιώτου. “Καμιά ανάμειξη πέρα από ένα πάνελ” ενός συνεδρίου που είχε οργανωθεί στη Θεσσαλονίκη και στο οποίο συμμετείχαν και εκπρόσωποι του Integrity Initiative, ανέφερε η κ. Κατερίνα Χρυσανθοπούλου, που δήλωσε άγνοια για τη διαρροή των εγγράφων. “Είχα κάποια επαφή μαζί τους, αλλά δεν είναι συνεργασία. Ήταν επαφή με κάποιες συζητήσεις. Δεν υπάρχουν πληρωμές. Είναι τελειώς θεωρητικές ακαδημαϊκές συζητήσεις που γίνονται γενικότερα στη διεθνή πολιτική σκηνή. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Μια ανταλλαγή ακαδημαϊκών και θεωρητικών απόψεων πολιτικής φύσης. Ούτε συνεργασία, ούτε αμοιβές υπάρχουν. Συλλέγουν απόψεις από κάποιους ανθρώπους που κινούνται στο χώρο των μίντια”, απάντησε ο δημσοιογράφος της Καθημερινής Ηλίας Μαγκλίνης.
Το δίκτυο, η Ελλάδα και η εξάπλωσή του
Το δίκτυο δρα σε πολλές χώρες της Ευρώπης ενώ πολλά άλλα τμήματά του είναι “υπό κατασκευή”. “Τα βραχυπρόθεσμα σχέδια του Λονδίνου περιλαμβάνουν δημιουργία ανάλογων ομάδων στη Λετονία, την Εσθονία, τη Σουηδία, το Βέλγιο, στον Καναδά, στην Αρμενία, στην Ουκρανία, στη Μολδαβία, στη Μάλτα, στην Τσεχία, σε κράτης της Μέσης Ανατολής και της βόρειας Αφρικής, στην Πολωνία, τη Σλοβακία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, τη Γεωργία, την Ουγγαρία, την Κύπρο, την Αυστρία, την Ελβετία, την Τουρκία, τη Φινλανδία, την Ισλανδία, τη Δανία και στις ΗΠΑ”. Αυτό τουλάχιστον προβλέπει εσωτερικό έγγραφο της οργάνωσης που φέρει τον χαρακτηρισμό “προσωπικό – εμπιστευτικό”.
Η Ελλάδα φαίνεται να αποκτά ενδιαφέρον για την “Πρωτοβουλία Ακεραιότητας” ιδιαίτερα το 2017.Στην ανάλυση που γίνεται στην εμπιστευτκή “Έκθεση προόδου για την ίδρυση εθνικών ομάδα” αναφέρεται: “Η Ελλάδα είναι μια εξαιρετικά ευαίσθητη χώρα για να επιχειρεί κανείς, δεδομένων των πολιτικών και οικονομικών προκλήσεων που αντιμετωπίζει. Αυτές μαζί με την πρόσφατη ιστορία της, την κάνουν επίσης ιδιαίτερα ευάλωτη στη ρωσική επιρροή και στις απόπειρες παραπληροφόρησης. Συνεπώς η δική μας Ομάδα Ελλάδας αναπτύσσεται με μοναδικό τρόπο. Διαθέτουμε δύο απολύτως διαφορετικές ομάδες ειδικών, οι οποίες συντονίζονται από το Λονδίνο. Η ομάδα της Αθήνας αποτελείται από δημοσιογράφους που λειτουργούν πολύ διακριτικά και τα κύρια μέσα που διαθέτουν είναι άρθρα και ένας ιστότοπος. Έχουν κάνει καλή μελέτη της ρωσικής επιρροής στην Ελλάδα μέσα από τις διόδους της ολιγαρχίας. Μια δεύτερη Ομάδα έχει έδρα στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, όπου ο καθηγητής έχει ιδρύσει ένα Παρατηρητήριο ΜΜΕ που εντοπίζει άρθρα για τη ρωσική επιρροή και καταγράφει την τάση των μέσων και του κοινού προς τη Ρωσία. Το πρώτο τους προϊόν ήταν μια μελέτη για τις αντιδράσεις στην Ελλάδα ως προς την υπόθεση Σκριπάλ. Τα μέσα που διαθέτουν είναι ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις και μαθήματα”.
Ο Ιβάν Σαββίδης και το φιλορωσικό αίσθημα των Ελλήνων
Στις 14 Δεκεμβρίου του 2017, όπως προκύπτει από τα έγγραφα που διέρρευσαν οι Anonymous, άνθρωπος που σχετίζεται με το Integrity Initiative, συναντιέται με τη δημοσιογράφο Σίσσυ Αλωνιστιώτου και τον δημοσιογράφο της Καθημερινής Ηλία Μαγκλίνη. Στην αναφορά του ο άνθρωπος του Integrity Initiative περιγράφει τους δύο δημοσιογράφους “φοβισμένους”, καθώς και οι δύο τους, μαζί με τον καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας Νίκο Μαραντζίδη, χαρακτηρίστηκαν σε δεξιό έντυπο “προδότες”. Ο συντάκτης της αναφοράς, σύμφωνα με το Documento, περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το εγχείρημα στην Ελλάδα. “Μια εργασία δεν είναι πιθανή”, σημειώνει και προσθέτει πως “εάν κάτι τέτοιο γίνει θα υπάρξει βία” και μάλιστα “είναι σίγουροι για αυτό”. Η λύση που προτείνει ο συντάκτης της αναφοράς είναι οι συνεργαζόμενοι δημοσιογράφοι να πληρώνονται για κάθε αναφορά που δίνουν. “Χρειάζονται χρήματα. Το να δουλεύουν χωρίς πληρωμή είναι πολύ δύσκολο”. Συμπληρώνει δε πως “η Σίσσυ θα στείλει όλη τη δουλειά που έχουν ολοκληρώσει” και πως “έχουν συμφωνήσει να τον ενημερώνουν για τα θέματα που γράφουν και διερευνούν”.
Για τον Ν. Μαραντζίδη αναφέρεται πως ο καθηγητής εστιάζει στις δημοσκοπήσεις και στην έρευνα “γιατί οι Ρώσοι είναι γενικά ευπρόσδεκτοι στην Ελλάδα και γιατί ο Πούτιν έχει πάρα πολύ θετική εικόνα”. Προτείνται μάλιστα να υπάρξει μια συνεργασία έναντι αμοιβής με τον κ. Μαραντζίδη ώστε να προχωρήσει στη σύσταση ενός παρατηρητηρίου και να διεξάγει έρευνες. Στη συνέχεια υπάρχει αναφορά για τον Ιβάν Σαββίδη, στις επενδύσεις του στα ΜΜΕ καθώς και στην απόκτηση του ποδοσφαιρικού ΠΑΟΚ. Ο συντάκτης του εγγράφου εμφανίζεται σίγουρος πως ο Ιβάν Σαββίδης δεν βγάζει χρήματα από τις ελληνικές επενδύσεις, ενώ αναφέρει χαρακτηριστικά: “Ο Νίκος (Μαραντζίδης) πιστεύει πως (ο Σαββίδης) είναι απεσταλμένος του Πούτιν. Ο ρόλος του Σαββίδη είναι να προετοιμάσει το έδαφος για την επέκταση της Ορθόδοξης Εκκλησίας και κατ΄επέκταση του ρωσικού ελέγχου στην Ελλάδα”. “Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία”, συνεχίζει ο συντάκτης, “διαθέτει μοναστήρια κοντά στη Θεσσαλονίκη τα οποία παρέχουν οικονομική βάση για τις επιχειρήσεις τόσο του Σαββίδη όσο και ρωσικού ενδιαφέροντος στην περιοχή”.
Σε άλλο έγγραφο γίνεται λόγος για προγραμματισμένη συνάντηση στο σπίτι της Σ. Αλωνιστιώτου στην Αθήνα, η οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στις 7 Ιουνίου του 2018. Όπως αναφέρει ο συντάκτης του εγγράφου, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα Documento, οι σχέσεις μεταξύ της Σ. Αλωνιστιώτου και του Ν. Μαραντζίδη έχουν διαρραγεί, καθώς η Σίσσυ και ο Ηλίας (Μαγγλίνης) είναι απρόθυμοι στο να τον συναντήσουν. Αναφέρεται μάλιστα πως ο Μαραντζίδης έχει κάνει πολλές μελέτες που αμφισβητούν την πολιτική βιωσιμότητα της ΝΔ, αλλά η ΝΔ κατάφερε να μην προχωρήσει η έρευνα, ενώ στο ίδιο έγγραφο ο συντάκτης κάνει λόγο για “πληρωμές / κόστη όταν συναντηθούμε τον Ιούνιο”.
Όπως γράφει η Documento, ένα από τα συνολικά δώδεκα έγγραφα από την εσωτερική αλληλογραφία με κωδικό 394374862 – cnd – spcd – Notes, έχει τίτλο: “Σημειώσεις για συζητήσεις στην Ελλάδα, 2017”. Σε αυτό καταγράφεται ο τρόπος με τον οποίο το Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών αντιλαμβάνεται πρόσωπα, ΜΜΕ, ελληνικά think tank και πανεπιστήμια στην πλάστιγγα του αντιρωσισμού ή του φιλορωσισμού. Στόχος είναι να εντοπιστούν πιθανοί Έλληνες συνεργάτες στη μάχη της Βρετανίας κατά της ρωσικής προπαγάνδας. Στο έγγραφο διαπιστώνεται πως “οι Έλληνες έχουν μια ρομαντική αντίληψη για τη Ρωσία ότι στα δύσκολα θα τους βοηθήσει”. Βάση των κρίσεων που διατυπώνονται στο έγγραφο είναι οι σημειώσεις δύο προσώπων που αναφέρονται μόνο με αρχικά (όνομα ή ιδιότητας). Πρόκειται για τον CND και τον SPCD, οι οποίοι είχαν συναντήσεις στην Αθήνα τον Φεβρουάριο του 2017. Ωστόσο η “μαμά” οργάνωση Integrity Initiative φαίνεται πως δεν τους εμπιστεύεται απολύτως και έτσι ζητά από την αμερικάνικη εταιρεία πολιτικής επικοινωνίας TRG (The Rendon Group), η οποία δραστηριοποιείται σε 98 χώρες, να αξιολογήσει – σχολιάσει τους σχολιαστές.
Στο τελικό έγγραφο που διέρρευσε υπάρχουν σημεία με μαύρα και κόκκινα γράμματα. Με μαύρα αναγράφονται οι κρίσεις του CND και του SPCD, ενώ με κόκκινα οι κρίσεις της TRG. Στο έγγραφο το ΕΛΙΑΜΕΠ αξιολογείται αρνητικά για τις επιδιώξεις της οργάνωσης, καθώς “αποφεύγει να εμπλέκεται σε ρητορικές αντιπαραθέσεις [...] και δεν μπορεί να χρησιμοποιιηθεί ως όχημα πρώτης γραμμής για την τρέχουσα ρωσική επιρροή”. Για τον Ιβάν Σαββίδη επισημαίνεται πως “δεν πρόκειται απλώς για έναν φιλορώσο επιχειρηματία, αλλά για ενεργό μέλος του ρωσικού σχεδίου για την Ελλάδα”. “Θέλει να αποκτήσει πρόσβαση στην κυβέρνηση Τραμπ μέσω της ελληνοαμερικανικής διασποράς και δεν έχει μεγάλη οικονομική ισχύ, αλλά έχει κατασκευάσει μια εικόνα που προβάλλει μεγαλύτερο πλούτο από όσον πραγματικά διαθέτει”.
Οι συντάτκες της έκθεσης χαρακτηρίζουν ακόμη “διεφθαρμένους” τους δημοσιογράφους του ρεπορτάζ που ασχολείται με τα θέματα άμυνας, ανεξαρτήτως αν εκπροσωπούν ρωσικά ή αμερικανικά συμφέροντα. Ωστόσο δεν γίνεται καμιά αναφορά σε συγκεκριμένα ονόματα. Ως “πραγματικό φιλορωσικό κόμμα” θεωρούν τη ΛΑΕ, ενώ η κυβέρνηση κατά την άποψή τους είναι “καλυμμένα φιλορωσική όπως και τα φιλικά της ΜΜΕ”, ταυτόχρονα όμως είναι και “ρεαλιστική, χωρίς να είναι ιδεολογικά κοντά στη Ρωσία. Τη χρησιμοποιούν ως αντίβαρο στις πιέσεις της ΕΕ και της Γερμανίας”. Οι συντάκτες συνεχίζουν τις κρίσεις τους λέγοντας πως “οι Ρώσοι μπορούν να αγοράζουν ανθρώπους σχετικά φτηνά στην Ελλάδα. Αναζητούν όσους έχουν οικονομικά προβλήματα και τους πληρώνουν σχετικά λίγα λεφτά”. “Για παράδειγμα ο εκδοτικός οίκος Λιβάνη, ιδιοκτήτης του περιοδικού “Επίκαιρα”, λαμβάνει 50.000 ευρώ από τους Ρώσους κάθε χρόνο”, ισχυρίζονται στην έκθεσή τους. Σε αυτήν αναφέρονται και στην εφημερίδα Καθημερινή, που αν και την περιγράφουν ως “αξιόπιστη” με “νεοφιλελεύθερες ιδέες”, σημειώνουν πως ορισμένα στελέχη της αναγνωρίζονται από το κοινό ως “ακραία φιλοαμερικανοί” γεγονός που “μειώνει την απήχηση των απόψεών τους”.
tvxs.gr