Ζας, το Θεϊκό Βουνό των Κυκλάδων

Το βουνό Ζας, που εκτείνεται νοτιοανατολικά από το χωριό Φιλώτι, είναι η ψηλότερη κορυφή τόσο της Νάξου όσο και των Κυκλάδων (1.004 μ.).

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Δίας, ο πατέρας των μυθικών θεών του Ολύμπου μεγάλωσε εδώ, ενώ ο γιος του Διόνυσος, θεός του κρασιού και της διασκέδασης, ανατράφηκε στο ίδιο βουνό, και μάλιστα σε ένα σπήλαιο με το όνομα Σπήλαιο του Ζα.



Απόδειξη για την μεγάλη σημασία που είχε το βουνό στη μυθολογία και ιστορία της Νάξου, αποτελεί ένα αρχαίο ανάγλυφο σε βράχο που αναφέρει: «Βουνό του Δία, προστάτη των προβάτων».

Πολλές ενδιαφέρουσες αφηγήσεις και μύθοι περιβάλλουν το όρος Ζας, συμπεριλαμβανομένης της ιστορίας για τους ντόπιους προσκυνητές που ανέβαιναν στο βουνό κατά τη διάρκεια των ζεστών καλοκαιρινών μηνών και ζητώντας από τον θεό να τους στείλει μια δροσερή πνοή ανέμου, κατέληξαν φορώντας χειμωνιάτικα ενδύματα από fleece.

Φυσικά, κορυφαίος είναι ο μύθος του Δία που ήλθε στο βουνό Ζας ως βρέφος με σκοπό να γλυτώσει από την οργή του πατέρα του, του Κρόνου.

Το γεγονός ότι το βουνό έχει μεγάλη σημασία και για την ορνιθοπανίδα, αποτυπώνεται στην αρχαία μυθολογία με τον αετό, που λέγεται ότι έδωσε στον Δία τον κεραυνό και μαζί τη δύναμη και τον τίτλο του Πατέρα των Θεών.

Στην κορυφή του βουνού, τη «Μύτη του Ζα» όπως λέγεται, γινόταν και η λατρεία του μεγάλου Θεού. Εκεί υπάρχει ακόμα σκαλισμένη σε βράχο η επιγραφή «Όρος Διός Μηλωσίου», δηλαδή όρος του Δία, προστάτη των προβάτων, επιγραφή που καθόριζε τα όρια του ιερού που ήταν αφιερωμένο στο μεγάλο θεό.

Ο Ζας συνδέεται επίσης με τη γέννηση των νυμφών Φιλίας, Κορωνίδας και Κλείδης, που ανέλαβαν την ανατροφή του Διονύσου, του οποίου πατρίδα ήταν η Νάξος.

Σε υψόμετρο 630 μέτρων βρίσκεται το σπήλαιο του Ζα, ένα από τα εντυπωσιακότερα φυσικά αξιοθέατα της Νάξου.

Το σπήλαιο εξερευνήθηκε το 1962. Οι ανασκαφές που έγιναν στο σπήλαιο την περίοδο 1985-86 και 1994, έφεραν στο φως ευρήματα από τη νεολιθική μέχρι την κλασσική και την ρωμαϊκή εποχή, πολλά από τα οποία εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο της Νάξου.

Το σπήλαιο παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και από σπηλαιολογική άποψη. Το μήκος του σπηλαίου είναι 115 μέτρα και το μεγαλύτερο βάθος του από το επίπεδο της εισόδου είναι 10 μέτρα, ενώ το υψηλότερο σημείο του είναι 10 μέτρα πάνω από το επίπεδο της εισόδου. Καταλαμβάνει έκταση 4.100 τ.μ.

Έχει μεγάλους θαλάμους που εκτείνονται σε μήκος 11 μέτρων, και εντυπωσιακό εσωτερικό διάκοσμο που περιλαμβάνει μεγάλους σταλακτίτες και σταλαγμίτες καθώς και σπάνια λίθινα συμπλέγματα.

Επίσης κοντά στην είσοδο σε ένα μικρό θάλαμο υπάρχει και ένα ναΐδριο της Ζωοδόχου Πηγής, κτισμένο την εποχή της Τουρκοκρατίας, τότε που το σπήλαιο αποτελούσε καταφύγιο των χριστιανών κατοίκων της π μήκους περίπου 600μ, εριοχής.

Πέρα από το πέπλο της μυθολογίας που καλύπτει το βουνό, ο Ζας διαθέτει μοναδική φυσική ομορφιά και προσφέρεται ιδιαίτερα για πεζοπορία στη φύση μέσα από παλιά και πανέμορφα μονοπάτια.

Σήμερα, πολλά και διαφορετικά είδη πουλιών ενδημούν στο νησί και οι λάτρεις της φύση και της παρατήρησης πουλιών βρίσκουν και αυτοί το δικό τους «καταφύγιο» στη Νάξο.

Τα πουλιά βρίσκουν στο βουνό και στις κρυψώνες του μέρος να φωλιάσουν, οι παρατηρητές πουλιών βρίσκουν εντυπωσιακά σημεία παρατήρησης της ζωής των πουλιών και οι πεζοπόροι βρίσκουν ένα εντυπωσιακό δίκτυο μονοπατιών που τους δίνουν πανοραμική θέα στα γύρω νησιά και στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.

‘Οσοι αγαπάτε την πεζοπορία, αναζητείστε το σηματοδοτημένο μονοπάτι #2 και θα έχετε την ευκαιρία να περιπλανηθείτε σε πολύ ενδιαφέροντα σημεία και στα «λημέρια» των αρχαίων Θεών.

naxos.gr