ΑΡΙΣΤΙΠΠΟΣ Ο ΚΥΡΗΝΑΙΟΣ :Ο ιδρυτής της ηδονιστικής σχολής

ΑΡΙΣΤΙΠΠΟΣ Ο ΚΥΡΗΝΑΙΟΣ :Ο ιδρυτής της ηδονιστικής σχολής Ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος ήταν ένας Έλληνας φιλόσοφος, ιδρυτής της Κυρηναϊκής σχολής. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια της Κυρήνης. Σε ηλικία ήταν λίγο μεγαλύτερος από τον Πλάτωνα. Έζησε περίπου στα 435 – 355 π.Χ. Αρχικά ήταν μαθητής του Πρωταγόρα, του οποίου η θεωρία για τις αισθήσεις τον επηρέασε πολύ. Αργότερα έγινε μαθητής του Σωκράτη, αλλά η διδασκαλία του δεν κατόρθωσε να αλλάξει τις βιοθεωρητικές του αντιλήψεις. Έτσι, μετά τον θάνατο του Σωκράτη, συνέχισε να ζεί ως σοφιστής στην Αθήνα και σε πολλά μέρη της Ελλάδας και για αρκετό διάστημα έζησε μαζί με τον Πλάτωνα στην αυλή του Διονυσίου, τυράννου των Συρακουσών. Η διδασκαλία του Σωκράτη τον βοήθησε στο να ενισχυθεί η άποψή του ότι η γνώση έχει αξία για τον άνθρωπο μόνον όταν εκπληρώνει πρακτικούς και, κυρίως, ηθικούς σκοπούς. Κανένα σύγγραμμα του Αριστίππου δεν έφθασε στις ημέρες μας. Ο Διογένης ο Λαέρτιος αναφέρει μόνο τίτλους συγγραμμάτων του. Τη διδασκαλία του στη σχολή συνέχισε η κόρη του Αρήτη, η οποία μύησε και τον γιό της Αρίστιππο τον νεότερο, στη διδασκαλία του παππού. ΑΡΙΣΤΙΠΠΟΣ Ο ΚΥΡΗΝΑΙΟΣ Κυρήνη Λιβυκή περ. 435 - 355 π.Χ. Έργα του Αρίστιππου δεν διασώθηκαν, εκτός από πέντε επιστολές του, το κύρος όμως των οποίων έχει αμφισβητηθεί πολύ κατά το παρελθόν. Τα αποφθέγματα του: Ακόμη και μια ηδονή είναι αρκετή για την ευτυχία. Είναι καλύτερα να ζητιανεύει κάποιος παρά να είναι αμόρφωτος, γιατί οι ζητιάνοι χρειάζονται χρήματα ενώ οι αμόρφωτοι εξανθρωπισμό. Δεν αγωνιούμε όλοι για την ίδια ψυχή. Αυτοί που τρώνε και γυμνάζονται πολύ δεν είναι πιο υγιείς από εκείνους που κάνουν όσα πρέπει. Έτσι, όχι όσοι ξέρουν πολλά, αλλά όσοι ξέρουν χρήσιμα είναι σημαντικοί. Η επιμέρους ηδονή είναι από μόνη της επιθυμητή, η ευδαιμονία όχι από μόνη της, αλλά για τις επιμέρους ηδονές. Η ηδονή είναι κίνηση λεία και ο πόνος τραχεία. Το δυσκολότερο πράγμα είναι η συγκέντρωση ηδονών που προκαλούν ευδαιμονία. Ακόμη και αν καταργηθούν όλοι οι νόμοι, θα ζούμε με τον ίδιο τρόπο. Μερικές αρετές υπάρχουν και στους ανόητους. Η σωματική άσκηση βοηθά στην απόκτηση αρετής. Ο σοφός ούτε θα φθονήσει, ούτε θα ερωτευτεί, ούτε θα έχει δεισιδαιμονίες, γιατί όλα αυτά τα προκαλεί η κενοδοξία. Ο πλούτος μπορεί να συντελέσει στη δημιουργία ηδονής, από μόνος του όμως δεν είναι επιθυμητός. Τα συναισθήματα μπορούν να γίνουν αντιληπτά, όχι όμως και οι αιτίες που τα προκαλούν. Κυρήνη Λιβύης αγάλματα με Μούσες -Στην πατρίδα του Κυρήνη, όπου ίδρυσε Σχολή, η οποία ονομάσθηκε για τούτο και “Κυρηναϊκή“, διδάσκοντας σ` αυτή τις φιλοσοφικές του δοξασίες.Βάση της διδασκαλίας του είναι πως η ηδονή, όντας από τη φύση της ευάρεστη, αποτελεί αγαθό, ενώ ο πόνος, όντας από τη φύση του δυσάρεστος, αποτελεί κακό. Άρα ο ύψιστος σκοπός του βίου των ανθρώπων, προς τον οποίο και θα πρέπει να κατευθύνονται οι πράξεις μας, είναι η ηδονή και μόνο. Ο Αρίστιππος αρνείται να ασχοληθεί με οτιδήποτε άλλο εκτός από τα προβλήματα που σχετίζονται απευθείας με την ηθική. Για τον λόγο αυτό, συναντούμε σε τούτο τον φιλόσοφο σκέψεις που αφορούν αποκλειστικά την ηθική και, παράλληλα, την ψυχολογία των συναισθημάτων. Ο Αρίστιππος σκέπτεται όπως ο Ηράκλειτος και υποστηρίζει ότι, καθώς αλλάζουν τα πάντα, έτσι αλλάζει και το ανθρώπινο σώμα. Εξαιτίας αυτής της αλλαγής διαταράσσεται κάποτε η αρμονία που είναι η φυσική κατάσταση του σώματος. Αλλά μπορεί να αποκατασταθεί και πάλι. Η δυσαρμονία δημιουργεί πόνο, η δε αρμονία ηδονή. Επίσης, οι συναισθηματικές καταστάσεις σχετίζονται με τις κινήσεις. Κινήσεις ήρεμες, απαλές προκαλούν ηδονή, ενώ σκληρές και απότομες πόνο. Η τέλεια ακινησία δεν προκαλεί ούτε πόνο ούτε ηδονή. Ο άνθρωπος αξίζει να φθάσει μόνο σε μία από αυτές τις τρεις καταστάσεις, στην ηδονή. Έτσι, κατά τον Αρίστιππο, μοναδικός σκοπός της θέλησης είναι η ηδονή. Με αυτό τον τρόπο, η ηδονή ταυτίζεται με την αρετή. Ό,τι προκαλεί ηδονή είναι καλό, ό,τι προκαλεί πόνο είναι κακό. Οι υπόλοιπες καταστάσεις, έξω από αυτή, πρέπει να μας είναι αδιάφορες. Λέγεται πως κάποτε είχαν ρωτήσει τον Αρίστιππο αν τον πειράζει που η περιώνυμη εταίρα (... σπαταλούσε για να αγοράζει την συντροφιά της διασημότερης και ομορφότερης πόρνης των αρχαίων χρόνων της Λαϊδας.) δεν τον αγαπάει και εκείνος (πιστός στη φιλοσοφία του) είχε απαντήσει: «Και τα ψάρια και το κρασί δεν μ’ αγαπάνε, αλλά εγώ τα απολαμβάνω». Στην ερώτηση: «τι είναι αρετή;» ο Αρίστιππος απαντά αδίστακτα: «αρετή είναι η ηδονή». Με αυτή την αντίληψη γίνεται ιδρυτής του ηδονισμού. Ο ηδονισμός αυτός είναι ένα είδος του ευδαιμονισμού που συναντούμε στον Σωκράτη. Στον Σωκράτη, όμως, ευδαιμονία είναι διαρκής ηρεμία και υγεία της ψυχής, αλλά ένα στιγμιαίο ηδονικό συναίσθημα. Δεν τον ενδιαφέρει το είδος και η προέλευση της ηδονής. Σαν είδος, κάθε ηδονή έχει την ίδια αξία με μιαν άλλη, διαφορετικού είδους. Οι ηδονές δεν διαφέρουν ποιοτικά, αλλά διαφέρουν ως προς τον βαθμό της έντασης. Οι υλικές ηδονές (προκαλούνται από τα αισθητήρια) είναι ανώτερες από τις ηθικές, επειδή είναι άμεσες. Επιπλέον, οι ηθικές ηδονές δεν είναι στιγμιαίες, αλλά διαρκείς. Θεωρούσε την φρόνηση του ανθρώπου ως βασική προϋπόθεση ώστε να κυριαρχήσει στις προκλήσεις του περιβάλλοντος του και να επιβάλει τις δικές του επιθυμίες, όντας κύριος του εαυτού του χωρίς να γίνεται έρμαιο των επιθυμιών του («έχω και ουκ έχομαι», έλεγε χαρακτηριστικά) και έτσι να αποκτά μια μόνιμη εσωτερική ελευθερία. Κατά τον Αρίστιππο, η αρετή δεν είναι τίποτα αλλά παρά μια όσο το δυνατόν πιο έντονη στιγμιαία ηδονή. Για να φθάσει κανείς σε μια τέτοια ηδονή, χρειάζεται φρόνηση. Η έννοια αυτή αποτελεί το σωκρατικό στοιχείο στη φιλοσοφία του Αριστίππου. Μόνο χάρη στη γνώση μπορούμε να γίνουμε ευτυχείς. Έτσι, αποκλειστικά για τον λόγο αυτό, η γνώση είναι μια αξία. Η γνώση απαλλάσσει τον άνθρωπο από προλήψεις, θρησκοληψίες και πάθη. Ένα από τα επίδικα των αρχαίων ηδονιστών ήταν το τι ακριβώς είναι ηθικό και από ποιόν ορίζεται. «Η τέχνη της ζωής έγκειται στο να αρπάζεις τις απολαύσεις καθώς περνούν δίπλα σου. Όμως, οι πιο έντονες απολαύσεις δεν είναι πνευματικές ούτε πάντα ηθικές» είχε πει ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος.Ο ίδιος βέβαια, είχε πει πως «Κρατεί ηδονής ουχ’ ο απεχόμενος, άλλ’ ο χρώμενος μεν, μη προεκφερόμενος δε», δηλαδή «εγκρατής στις απολαύσεις δεν είναι ο απέχων, αλλά αυτός που τις γεύεται χωρίς να παρεκτρέπεται». Διδάσκει στον άνθρωπο να επωφελείται, όσο μπορεί καλύτερα, από τα αγαθά της ζωής. Η γνώση χαρίζει σε αυτόν που την κατέχει σιγουριά και αυτοπεποίθηση. Χάρη σε αυτή τη σιγουριά, ο σοφός δεν παρασύρεται από τις προκλήσεις του έξω κόσμου. Επίσης, κυριαρχεί στις συνθήκες του περιβάλλοντός του και τη χρησιμοποιεί σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες. Τέλος, ο σοφός, εξαιτίας της σιγουριάς που νιώθει, έχει την ικανότητα να είναι κύριος του εαυτού του, ακόμη κι όταν δοκιμάζει την ηδονή. Το να ικανοποιείς τις αισθήσεις σου δεν είχε τίποτα το μεμπτό για τον Αρίστιππο. Αυτός ήταν άλλωστε ο πυρήνας της ηδονιστικής φιλοσοφίας του. Εκεί που εστίαζε, ωστόσο, ήταν στο ότι οι ηδονές δεν θα έπρεπε να ελέγχουν τον άνθρωπο, δεν θα έπρεπε δηλαδή να τον καθιστούν σκλάβο τους. Αντίθετα ανά πάσα στιγμή θα έπρεπε ο άνθρωπος να έχει την ικανότητα να απομακρυνθεί από αυτές χωρίς να νιώσει την παραμικρή έλλειψη. Κατά τον Αρίστιππο και τους οπαδούς του, σοφός είναι αυτός που ξέρει να επωφελείται από τα αγαθά της ζωής. Ένας τέτοιος άνθρωπος επωφελείται από την καλή πλευρά των πραγμάτων καθώς και από τα αντικείμενα και τα πρόσωπα του περιβάλλοντός του. Αλλά ποτέ, στη διάρκεια της ηδονής, δεν χάνει τον έλεγχο των πράξεών του. Για τον Αρίστιππο οι πάντες και τα πάντα χρησίμευαν σαν «οχήματα» αρκεί να τον οδηγούσαν στην ηδονή. Έκανε ότι ήταν απαραίτητο προκειμένου να μπορεί να φτάνει στην ευδαιμονία. Η μάχη ανάμεσα στο «ηθικό» και το «ανήθικο» ήταν άνιση.Φιλοξενήθηκε από τυράννους, τους οποίους κολάκευε και ζούσε με πολυτέλεια στις αυλές τους. Ως σοφιστής έπαιρνε υψηλά δίδακτρα τα οποία στη μεγάλη τους πλειονότητα τα σπαταλούσε για να αγοράζει την συντροφιά της διασημότερης και ομορφότερης πόρνης των αρχαίων χρόνων της Λαϊδας. Ξέρει να κυριαρχεί στα πάθη του. Ποτέ δεν προσπαθεί να αποκτήσει τα αδύνατα. Και τις μέρες που δεν είναι πολύ ευτυχισμένος, ξέρει να μη χάνει την ψυχική του ηρεμία και ευδιαθεσία. Πάντα ετοιμόλογος και τρομερά οξυδερκής ο Αρίστιππος είχε κληθεί από κάποιον να διδάξει τον γιό του. Όταν ο αρχαίος φιλόσοφος απαίτησε τα… τσουχτερά δίδακτρα, ο πατέρας αντέδρασε λέγοντας του πως με το ποσό αυτό θα ήταν δυνατόν να αγοράσει ένα βόδι. Τότε ο Αρίστιππος τον προέτρεψε να το κάνει λέγοντάς του «αγόρασέ το, λοιπόν, κι έτσι θα έχεις δύο μαζί βόδια στο σπίτι σου». Ο Αρίστιππος δεν δίνει σημασία στην κοινωνική ζωή, είναι ατομιστής. Κι αυτός, όπως οι σοφιστές, γυρνά από πόλη σε πόλη. Οι περιοδείες του τού επέτρεπαν να μένει αδέσμευτος από κάθε πολιτικοκοινωνική τάξη και να ζει ελεύθερα. Όσο για τη θρησκεία, ήταν τελείως αδιάφορος και θεωρούσε όρο βασικό για τον σοφό άνθρωπο την απαλλαγή από τις παράλογες θρησκευτικές πεποιθήσεις. Η φιλοσοφική του σχολή στην Κυρήνη άνθησε και άκμασε ως την εποχή των Πτολεμαίων, ενώ σε γενικές γραμμές η φιλοσοφία του, αν και πρωτοποριακή, δεν κατάφερε να διαδραματίσει κάποιο σημαντικό ρόλο όσο άλλες στην πάροδο των μετέπειτα αιώνων.



Ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος ήταν ένας Έλληνας φιλόσοφος, ιδρυτής της Κυρηναϊκής σχολής. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια της Κυρήνης. Σε ηλικία ήταν λίγο μεγαλύτερος από τον Πλάτωνα. Έζησε περίπου στα 435 – 355 π.Χ. Αρχικά ήταν μαθητής του Πρωταγόρα, του οποίου η θεωρία για τις αισθήσεις τον επηρέασε πολύ.





Αργότερα έγινε μαθητής του Σωκράτη, αλλά η διδασκαλία του δεν κατόρθωσε να αλλάξει τις βιοθεωρητικές του αντιλήψεις. Έτσι, μετά τον θάνατο του Σωκράτη, συνέχισε να ζεί ως σοφιστής στην Αθήνα και σε πολλά μέρη της Ελλάδας και για αρκετό διάστημα έζησε μαζί με τον Πλάτωνα στην αυλή του Διονυσίου, τυράννου των Συρακουσών.


Η διδασκαλία του Σωκράτη τον βοήθησε στο να ενισχυθεί η άποψή του ότι η γνώση έχει αξία για τον άνθρωπο μόνον όταν εκπληρώνει πρακτικούς και, κυρίως, ηθικούς σκοπούς.
Κανένα σύγγραμμα του Αριστίππου δεν έφθασε στις ημέρες μας. Ο Διογένης ο Λαέρτιος αναφέρει μόνο τίτλους συγγραμμάτων του. Τη διδασκαλία του στη σχολή συνέχισε η κόρη του Αρήτη, η οποία μύησε και τον γιό της Αρίστιππο τον νεότερο, στη διδασκαλία του παππού.





ΑΡΙΣΤΙΠΠΟΣ Ο ΚΥΡΗΝΑΙΟΣ Κυρήνη Λιβυκή περ. 435 - 355 π.Χ.


Έργα του Αρίστιππου δεν διασώθηκαν, εκτός από πέντε επιστολές του, το κύρος όμως των οποίων έχει αμφισβητηθεί πολύ κατά το παρελθόν. Τα αποφθέγματα του:


Ακόμη και μια ηδονή είναι αρκετή για την ευτυχία.
Είναι καλύτερα να ζητιανεύει κάποιος παρά να είναι αμόρφωτος, γιατί οι ζητιάνοι χρειάζονται χρήματα ενώ οι αμόρφωτοι εξανθρωπισμό.
Δεν αγωνιούμε όλοι για την ίδια ψυχή.
Αυτοί που τρώνε και γυμνάζονται πολύ δεν είναι πιο υγιείς από εκείνους που κάνουν όσα πρέπει. Έτσι, όχι όσοι ξέρουν πολλά, αλλά όσοι ξέρουν χρήσιμα είναι σημαντικοί.
Η επιμέρους ηδονή είναι από μόνη της επιθυμητή, η ευδαιμονία όχι από μόνη της, αλλά για τις επιμέρους ηδονές.
Η ηδονή είναι κίνηση λεία και ο πόνος τραχεία.
Το δυσκολότερο πράγμα είναι η συγκέντρωση ηδονών που προκαλούν ευδαιμονία.
Ακόμη και αν καταργηθούν όλοι οι νόμοι, θα ζούμε με τον ίδιο τρόπο.
Μερικές αρετές υπάρχουν και στους ανόητους.
Η σωματική άσκηση βοηθά στην απόκτηση αρετής.
Ο σοφός ούτε θα φθονήσει, ούτε θα ερωτευτεί, ούτε θα έχει δεισιδαιμονίες, γιατί όλα αυτά τα προκαλεί η κενοδοξία.
Ο πλούτος μπορεί να συντελέσει στη δημιουργία ηδονής, από μόνος του όμως δεν είναι επιθυμητός.
Τα συναισθήματα μπορούν να γίνουν αντιληπτά, όχι όμως και οι αιτίες που τα προκαλούν.







Κυρήνη Λιβύης αγάλματα με Μούσες -Στην πατρίδα του Κυρήνη, όπου ίδρυσε Σχολή, η οποία ονομάσθηκε για τούτο και “Κυρηναϊκή“, διδάσκοντας σ` αυτή τις φιλοσοφικές του δοξασίες.Βάση της διδασκαλίας του είναι πως η ηδονή, όντας από τη φύση της ευάρεστη, αποτελεί αγαθό, ενώ ο πόνος, όντας από τη φύση του δυσάρεστος, αποτελεί κακό. Άρα ο ύψιστος σκοπός του βίου των ανθρώπων, προς τον οποίο και θα πρέπει να κατευθύνονται οι πράξεις μας, είναι η ηδονή και μόνο.



Ο Αρίστιππος αρνείται να ασχοληθεί με οτιδήποτε άλλο εκτός από τα προβλήματα που σχετίζονται απευθείας με την ηθική. Για τον λόγο αυτό, συναντούμε σε τούτο τον φιλόσοφο σκέψεις που αφορούν αποκλειστικά την ηθική και, παράλληλα, την ψυχολογία των συναισθημάτων.


Ο Αρίστιππος σκέπτεται όπως ο Ηράκλειτος και υποστηρίζει ότι, καθώς αλλάζουν τα πάντα, έτσι αλλάζει και το ανθρώπινο σώμα. Εξαιτίας αυτής της αλλαγής διαταράσσεται κάποτε η αρμονία που είναι η φυσική κατάσταση του σώματος. Αλλά μπορεί να αποκατασταθεί και πάλι. Η δυσαρμονία δημιουργεί πόνο, η δε αρμονία ηδονή.





Επίσης, οι συναισθηματικές καταστάσεις σχετίζονται με τις κινήσεις. Κινήσεις ήρεμες, απαλές προκαλούν ηδονή, ενώ σκληρές και απότομες πόνο. Η τέλεια ακινησία δεν προκαλεί ούτε πόνο ούτε ηδονή.
Ο άνθρωπος αξίζει να φθάσει μόνο σε μία από αυτές τις τρεις καταστάσεις, στην ηδονή. Έτσι, κατά τον Αρίστιππο, μοναδικός σκοπός της θέλησης είναι η ηδονή. Με αυτό τον τρόπο, η ηδονή ταυτίζεται με την αρετή. Ό,τι προκαλεί ηδονή είναι καλό, ό,τι προκαλεί πόνο είναι κακό. Οι υπόλοιπες καταστάσεις, έξω από αυτή, πρέπει να μας είναι αδιάφορες.




Λέγεται πως κάποτε είχαν ρωτήσει τον Αρίστιππο αν τον πειράζει που η περιώνυμη εταίρα (... σπαταλούσε για να αγοράζει την συντροφιά της διασημότερης και ομορφότερης πόρνης των αρχαίων χρόνων της Λαϊδας.) δεν τον αγαπάει και εκείνος (πιστός στη φιλοσοφία του) είχε απαντήσει: «Και τα ψάρια και το κρασί δεν μ’ αγαπάνε, αλλά εγώ τα απολαμβάνω».


Στην ερώτηση: «τι είναι αρετή;» ο Αρίστιππος απαντά αδίστακτα: «αρετή είναι η ηδονή». Με αυτή την αντίληψη γίνεται ιδρυτής του ηδονισμού. Ο ηδονισμός αυτός είναι ένα είδος του ευδαιμονισμού που συναντούμε στον Σωκράτη.
Στον Σωκράτη, όμως, ευδαιμονία είναι διαρκής ηρεμία και υγεία της ψυχής, αλλά ένα στιγμιαίο ηδονικό συναίσθημα. Δεν τον ενδιαφέρει το είδος και η προέλευση της ηδονής. Σαν είδος, κάθε ηδονή έχει την ίδια αξία με μιαν άλλη, διαφορετικού είδους.
Οι ηδονές δεν διαφέρουν ποιοτικά, αλλά διαφέρουν ως προς τον βαθμό της έντασης. Οι υλικές ηδονές (προκαλούνται από τα αισθητήρια) είναι ανώτερες από τις ηθικές, επειδή είναι άμεσες. Επιπλέον, οι ηθικές ηδονές δεν είναι στιγμιαίες, αλλά διαρκείς.






Θεωρούσε την φρόνηση του ανθρώπου ως βασική προϋπόθεση ώστε να κυριαρχήσει στις προκλήσεις του περιβάλλοντος του και να επιβάλει τις δικές του επιθυμίες, όντας κύριος του εαυτού του χωρίς να γίνεται έρμαιο των επιθυμιών του («έχω και ουκ έχομαι», έλεγε χαρακτηριστικά) και έτσι να αποκτά μια μόνιμη εσωτερική ελευθερία.



Κατά τον Αρίστιππο, η αρετή δεν είναι τίποτα αλλά παρά μια όσο το δυνατόν πιο έντονη στιγμιαία ηδονή. Για να φθάσει κανείς σε μια τέτοια ηδονή, χρειάζεται φρόνηση. Η έννοια αυτή αποτελεί το σωκρατικό στοιχείο στη φιλοσοφία του Αριστίππου.
Μόνο χάρη στη γνώση μπορούμε να γίνουμε ευτυχείς. Έτσι, αποκλειστικά για τον λόγο αυτό, η γνώση είναι μια αξία.
Η γνώση απαλλάσσει τον άνθρωπο από προλήψεις, θρησκοληψίες και πάθη.




Ένα από τα επίδικα των αρχαίων ηδονιστών ήταν το τι ακριβώς είναι ηθικό και από ποιόν ορίζεται. «Η τέχνη της ζωής έγκειται στο να αρπάζεις τις απολαύσεις καθώς περνούν δίπλα σου. Όμως, οι πιο έντονες απολαύσεις δεν είναι πνευματικές ούτε πάντα ηθικές» είχε πει ο Αρίστιππος ο Κυρηναίος.Ο ίδιος βέβαια, είχε πει πως «Κρατεί ηδονής ουχ’ ο απεχόμενος, άλλ’ ο χρώμενος μεν, μη προεκφερόμενος δε», δηλαδή «εγκρατής στις απολαύσεις δεν είναι ο απέχων, αλλά αυτός που τις γεύεται χωρίς να παρεκτρέπεται».


Διδάσκει στον άνθρωπο να επωφελείται, όσο μπορεί καλύτερα, από τα αγαθά της ζωής. Η γνώση χαρίζει σε αυτόν που την κατέχει σιγουριά και αυτοπεποίθηση.
Χάρη σε αυτή τη σιγουριά, ο σοφός δεν παρασύρεται από τις προκλήσεις του έξω κόσμου.





Επίσης, κυριαρχεί στις συνθήκες του περιβάλλοντός του και τη χρησιμοποιεί σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες.
Τέλος, ο σοφός, εξαιτίας της σιγουριάς που νιώθει, έχει την ικανότητα να είναι κύριος του εαυτού του, ακόμη κι όταν δοκιμάζει την ηδονή.





Το να ικανοποιείς τις αισθήσεις σου δεν είχε τίποτα το μεμπτό για τον Αρίστιππο. Αυτός ήταν άλλωστε ο πυρήνας της ηδονιστικής φιλοσοφίας του. Εκεί που εστίαζε, ωστόσο, ήταν στο ότι οι ηδονές δεν θα έπρεπε να ελέγχουν τον άνθρωπο, δεν θα έπρεπε δηλαδή να τον καθιστούν σκλάβο τους. Αντίθετα ανά πάσα στιγμή θα έπρεπε ο άνθρωπος να έχει την ικανότητα να απομακρυνθεί από αυτές χωρίς να νιώσει την παραμικρή έλλειψη.



Κατά τον Αρίστιππο και τους οπαδούς του, σοφός είναι αυτός που ξέρει να επωφελείται από τα αγαθά της ζωής. Ένας τέτοιος άνθρωπος επωφελείται από την καλή πλευρά των πραγμάτων καθώς και από τα αντικείμενα και τα πρόσωπα του περιβάλλοντός του. Αλλά ποτέ, στη διάρκεια της ηδονής, δεν χάνει τον έλεγχο των πράξεών του.





Για τον Αρίστιππο οι πάντες και τα πάντα χρησίμευαν σαν «οχήματα» αρκεί να τον οδηγούσαν στην ηδονή. Έκανε ότι ήταν απαραίτητο προκειμένου να μπορεί να φτάνει στην ευδαιμονία. Η μάχη ανάμεσα στο «ηθικό» και το «ανήθικο» ήταν άνιση.Φιλοξενήθηκε από τυράννους, τους οποίους κολάκευε και ζούσε με πολυτέλεια στις αυλές τους. Ως σοφιστής έπαιρνε υψηλά δίδακτρα τα οποία στη μεγάλη τους πλειονότητα τα σπαταλούσε για να αγοράζει την συντροφιά της διασημότερης και ομορφότερης πόρνης των αρχαίων χρόνων της Λαϊδας.



Ξέρει να κυριαρχεί στα πάθη του. Ποτέ δεν προσπαθεί να αποκτήσει τα αδύνατα. Και τις μέρες που δεν είναι πολύ ευτυχισμένος, ξέρει να μη χάνει την ψυχική του ηρεμία και ευδιαθεσία.





Πάντα ετοιμόλογος και τρομερά οξυδερκής ο Αρίστιππος είχε κληθεί από κάποιον να διδάξει τον γιό του. Όταν ο αρχαίος φιλόσοφος απαίτησε τα… τσουχτερά δίδακτρα, ο πατέρας αντέδρασε λέγοντας του πως με το ποσό αυτό θα ήταν δυνατόν να αγοράσει ένα βόδι. Τότε ο Αρίστιππος τον προέτρεψε να το κάνει λέγοντάς του «αγόρασέ το, λοιπόν, κι έτσι θα έχεις δύο μαζί βόδια στο σπίτι σου».



Ο Αρίστιππος δεν δίνει σημασία στην κοινωνική ζωή, είναι ατομιστής. Κι αυτός, όπως οι σοφιστές, γυρνά από πόλη σε πόλη. Οι περιοδείες του τού επέτρεπαν να μένει αδέσμευτος από κάθε πολιτικοκοινωνική τάξη και να ζει ελεύθερα.
Όσο για τη θρησκεία, ήταν τελείως αδιάφορος και θεωρούσε όρο βασικό για τον σοφό άνθρωπο την απαλλαγή από τις παράλογες θρησκευτικές πεποιθήσεις.


Η φιλοσοφική του σχολή στην Κυρήνη άνθησε και άκμασε ως την εποχή των Πτολεμαίων, ενώ σε γενικές γραμμές η φιλοσοφία του, αν και πρωτοποριακή, δεν κατάφερε να διαδραματίσει κάποιο σημαντικό ρόλο όσο άλλες στην πάροδο των μετέπειτα αιώνων.
Πηγή
Σχόλια