Αγροοικολογία: Μια καλύτερη εναλλακτική λύση για τις φτωχές χώρες

Αγροοικολογία: Μια καλύτερη εναλλακτική λύση για τις φτωχές χώρες.

«Η αγρο-οικολογία αποτελεί την καλύτερη εναλλακτική λύση για τη γεωργία μεγάλης κλίμακας, τόσο για το κλίμα, όσο και για τους μικρούς αγρότες για υποανάπτυκτα κράτη με χαμηλούς οικονομικούς πόρους, όπως η αφρική», σύμφωνα πάντα με τον ερευνητή Ellinor Isgren από το Πανεπιστήμιο Lund της Σουηδίας.

Αυτό το γεωργικό μοντέλο διατηρεί τη βιοποικιλότητα και συνάμα διασφαλίζει ένα ορθό πρότυπο για τον εφοδιασμό τροφίμων για τους ανθρώπους, αποφεύγοντας παράλληλα υπερβολική κατάχρηση του εδάφους που συνήθως οδηγεί σε αρνητικές συνέπειες.

Ο Ellinor Isgren, ερευνητής στο Πανεπιστημιακό Κέντρο Μελετών Αειφορίας του Lund, λέει: «Πρέπει να εξετάσουμε κι άλλα εναλλακτικά μοντέλα για την ανάπτυξη της γεωργίας , ιδιαίτερα σε χώρες που δεν έχουν ήδη μετατραπεί σε μία απέραντη καλλιεργήσιμη γη που πραγματικά ωφελεί μόνο τους λίγους. Μεγάλα τμήματα του παγκόσμιου εδάφους έχουν ήδη υποβαθμιστεί λόγω της κατάχρησης και της υπερβολικά έντονης γεωργίας».

Ο προαναφερόμενος υποστηρίζει ότι η σημερινή εντατική γεωργία μεγάλης κλίμακας επιφέρει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις με τη συστηματική μείωση του εδάφους για τους απλούς πολίτες, την υψηλή χρήση φυτοφαρμάκων, την υψηλή κατανάλωση ενέργειας και νερού, και τη μείωση της βιοποικιλότητας. Οι μεγάλες εκτάσεις συχνά καλλιεργούνται με μία ή μερικές μόνο διαφορετικές καλλιέργειες, καθιστώντας αυτό το είδος της γεωργίας ευάλωτο σε επιβλαβείς οργανισμούς, ασθένειες και αλλαγή του κλίματος.

Η γεωργία μεγάλης κλίμακας απαιτεί επίσης σημαντικές επενδύσεις με τη μορφή μηχανών, ενώ παράλληλα χρησιμοποιεί λίγη ανθρώπινη εργασία. Αυτό σημαίνει ότι οι φτωχότεροι αγρότες σε πολλές αφρικανικές χώρες αποκλείονται από τα πλεονεκτήματα της εντατικής γεωργίας: τεχνολογική ανάπτυξη, αυξημένη παραγωγή τροφίμων, πρόσβαση στη γεωργική αγορά και γενική οικονομική ανάπτυξη.

O πρόσθεσ εIsgren: Η εξέλιξη που αποκλείει ένα μεγάλο αριθμό μικρών κατόχων ιδιοκτησίας της γης, τελικά δημιουργεί εισοδηματικές ανισότητες και μια διαιρεμένη κοινωνία. Από κοινωνική και δίκαιη άποψη, η μετάβαση σε αγροτική γεωργία δεν αποτελεί θετική τεχνολογική μετατροπή για ολόκληρη την κοινωνία.

Στη διδακτορική της διατριβή, με επίκεντρο την Ουγκάντα, ο Ellinor Isgren προτείνει την αγροοικολογία ως πιθανή εναλλακτική λύση για τους μικρούς αγρότες στην υποσαχάρια Αφρική. Το μοντέλο βασίζεται σε κάθε αγρόκτημα που αποτελεί ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα στο οποίο αλληλεπιδρούν καλλιέργειες, φυτά και ζώα για να δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες καλλιέργειας. Αυτή η εναλλακτική λύση απαιτεί από τους αγρότες να έχουν πολλές γνώσεις σχετικά με τη λειτουργία διαφόρων συνιστωσών στο οικολογικό σύστημα, καθώς και την ικανότητα δημιουργίας ενός είδους συνεργασίας μεταξύ φυτών, εντόμων, καλλιεργειών και γονιμότητας του εδάφους. Το μοντέλο βασίζεται επίσης στις παραδοσιακές γεωργικές μεθόδους.

Εν ολίγοις, εάν οι γεωργοί χρησιμοποιήσουν σωστά το συγκεκριμένο μοντέλο, θα μπορέσουν να αυξήσουν τις αποδόσεις τους και να εξασφαλίσουν την απαραίτητη διαθεσιμότητα τροφίμων που χρειάζονται για να επιβιώσουν, διατηρώντας ταυτόχρονα τη βιοποικιλότητα και μειώνοντας τις επιπτώσεις τους στο κλίμα και την εδαφική εξάντληση.

Περαιτέρω πλεονεκτήματα είναι ότι το σύστημα δεν απαιτεί σημαντικούς πόρους με τη μορφή μηχανημάτων, φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων, καθώς το καλλιεργητικό μοντέλο είναι κυρίως βιολογικό, επομένως και οι φτωχοί μικροί κάτοχοι γης μπορούν να εκμεταλλευτούν τον τρόπο αυτό.

Υπάρχουν επίσης καλές συνθήκες για την κλιμάκωση του μοντέλου προς πώληση στις εγχώριες και διεθνείς αγορές. Αυτό θα απαιτούσε περισσότερη έρευνα και καλύτερη συνεργασία μεταξύ διαφόρων γεωργικών ιδρυμάτων για την ανάπτυξη της γνώσης σχετικά με το πώς τα διάφορα οικοσυστήματα λειτουργούν από κοινού και πώς οι τοπικές συνθήκες επηρεάζουν τη γονιμότητα των φυτών και των καλλιεργειών. Απαιτούνται επίσης πρωτοβουλίες για την κατάρτιση των γεωργών σχετικά με τον τρόπο εφαρμογής ενός γεωργο-οικολογικού μοντέλου.

Ωστόσοο Ellinor Isgren επισημαίνει: Δεν υπάρχει επί του παρόντος πολιτική βούληση στην Ουγκάντα ​​να προωθήσει την ανάπτυξη του γεωργικού τομέα, γεγονός που έχει αφήσει την αγορά ανοικτή σε ιδιώτες επενδυτές και ισχυρά οικονομικά συμφέροντα με τη μορφή άθλιας εκμετάλλευσης που κάνουν αλόγιστη χρήση των φυτοφαρμάκων.

Ταυτόχρονα, αυξάνεται το ενδιαφέρον για εναλλακτικά μοντέλα γεωργίας στον αστικό τομέα και πιστεύει ότι θα μπορούσε να συμβεί μια αλλαγή μέσω αυτού του καναλιού.

Η αγροοικολογία αποτελεί πραγματική εναλλακτική λύση απέναντι στη συμβατική γεωργική παραγωγή και ένα πρότυπο που προστατεύει τόσο το κλίμα, όσο και την κοινωνική ανάπτυξη, αλλά απαιτεί από την κοινωνία των πολιτών να είναι αφοσιωμένη σε αυτό το εγχείρημα και να το προωθήσει με όλες της τις δυνάμεις.
Στέλιος Θεοδωρίδης