Το τέλος του Διεθνούς Δικαίου;

Του Τιερί Μεϊσάν


Ο πόλεμος κατά της ευρύτερης Μέσης Ανατολής αναμένεται να λήξει με την απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων τους επόμενους έξι μήνες. Τίποτα όμως δεν αποδεικνύει ότι η ειρήνη θα επανέλθει στη κάθε μία από τις επιτιθέμενες χώρες. Σήμερα είμαστε μάρτυρες σε κάτι που μοιάζει σε προσπάθεια να τεθεί τέλος στο Διεθνές Δίκαιο. Θα συμβάλλει αυτό το γεγονός στη εδραίωση μιας διαίρεσης του κόσμου στα δύο ή θα ανοίξει μια γενικευμένη σύγκρουση;


Θέλουν οι Δυτικοί να τερματίσουν τους περιορισμούς του διεθνούς δικαίου; Αυτό είναι το ερώτημα που έθεσε ο Ρώσος Υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στη Διάσκεψη της Μόσχας για τη Διεθνή Ασφάλεια. [1]
Τα τελευταία χρόνια, η Ουάσιγκτον προώθησε την έννοια του «μονομερισμού». Το διεθνές δίκαιο και τα Ηνωμένα Έθνη έπρεπε να αφανιστούν ενώπιων της δύναμης των Ηνωμένων Πολιτειών.
Αυτή η αντίληψη για την πολιτική ζωή προέρχεται από την ιστορία των ΗΠΑ: οι έποικοι που ήρθαν στην Αμερική σκόπευαν να ζήσουν εκεί όπως ήθελαν εκείνοι και να κάνουν περιουσία. Κάθε κοινότητα συνέταξε τους δικούς της νόμους και αρνιόταν την παρέμβαση της κεντρικής κυβέρνησης στις τοπικές υποθέσεις. Ο πρόεδρος και το Ομοσπονδιακό Κογκρέσο είναι υπεύθυνα για την Άμυνα και τις Εξωτερικές Υποθέσεις, αλλά, ούτε περισσότερο από τους πολίτες, δεν δέχονται καμία εξουσία επάνω από τη δική τους.
Ο Μπιλ Κλίντον επιτέθηκε στη Γιουγκοσλαβία παραβιάζοντας κατηγορηματικά το διεθνές δίκαιο. Ο Τζορτζ Μπους ο νεώτερος έκανε το ίδιο εναντίον του Ιράκ και ο Μπαράκ Ομπάμα κατά της Λιβύης και της Συρίας. Ο Ντόναλντ Τραμπ, εν τω μεταξύ, ποτέ δεν έκρυψε τη δυσπιστία του έναντι υπερεθνικών κανόνων.
Αναφερόμενος στο δόγμα Cebrowski-Barnett [2], ο Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε: «Έχουμε σαφώς την εντύπωση ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να διατηρήσουν μια κατάσταση ελεγχόμενου χάους σε αυτό το τεράστιο γεωπολιτικό χώρο [στη Μέση Ανατολή], ελπίζοντας να το χρησιμοποιήσουν για να δικαιολογήσουν την στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στη περιοχή χωρίς χρονικό περιορισμό για να προωθήσουν τη δική τους ατζέντα ».
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης πάρει, με τη σειρά του, αποστάσεις από το Δίκαιο. Τον περασμένο μήνα, κατηγόρησε τη Μόσχα για την «υπόθεση Σκρίπαλ» χωρίς το παραμικρό αποδεικτικό στοιχείο, και προσπάθησε να συγκεντρώσει μια πλειοψηφία στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για να αποκλείσει τη Ρωσία από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Προφανώς θα ήταν πιο εύκολο για τους Αγγλοσάξονες να γράψουν μονομερώς το Δίκαιο, χωρίς να λάβουν υπόψη τις απόψεις των αντιπάλων τους.
Η Μόσχα δεν πιστεύει ότι το Λονδίνο ανέλαβε μια τέτοια πρωτοβουλία. Θεωρεί ότι είναι πάντα η Ουάσινγκτον που οδηγεί τον χορό.
Η «παγκοσμιοποίηση», δηλαδή η «παγκοσμιοποίηση των αγγλοσαξωνικών αξιών», έχει δημιουργήσει μια ταξική κοινωνία μεταξύ των Κρατών. Αλλά δεν πρέπει να συγχέεται αυτό το νέο πρόβλημα με την ύπαρξη του δικαιώματος αρνησικυρίας (βέτο). Βέβαια, τα Ηνωμένα Έθνη, αν και υποστηρίζουν την ισότητα μεταξύ των Κρατών ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, διακρίνουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας πέντε μόνιμα μέλη που διαθέτουν το δικαίωμα του βέτο. Αυτό το διευθυντήριο των κυριότερων νικητών του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είναι μια αναγκαιότητα για να δεχτούν την αρχή του υπερεθνικού Δικαίου. Ωστόσο, όταν αυτό το διευθυντήριο αποτυγχάνει να ορίσει το Δίκαιο, μπορεί να το αντικαταστήσει η Γενική Συνέλευση. Τουλάχιστον θεωρητικά, επειδή τα μικρά κράτη που ψηφίζουν εναντίον ενός μεγάλου θα υποστούν αντιποίνα.
Η «παγκοσμιοποίηση των αγγλοσαξωνικών αξιών» ξεχνά την Τιμή και τιμά το κέρδος, έτσι ώστε το βάρος των προτάσεων ενός Κράτους μετράται από τώρα και στο εξής στο μόνο επίπεδο της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας του. Ωστόσο, τρία Κράτη έχουν επιτύχει τα τελευταία χρόνια να ακουστούν επί της ουσίας των προτάσεων τους και όχι σύμφωνα με την οικονομία τους: το Ιράν του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ (σήμαρα υπό κατ ’οίκον περιορισμό στη χώρα του), η Βενεζουέλα του Ουγκό Τσάβες και η Αγία Έδρα του Βατικανού.
Η σύγχυση που προκαλούν οι αγγλοσαξονικές αξίες οδήγησε στη χρηματοδότηση διακυβερνητικών οργανώσεων με ιδιωτικό χρήμα. Το ένα πράγμα παρασύροντας το άλλο, τα Κράτη μέλη της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (ITU), για παράδειγμα, εγκατέλειψαν σταδιακά την εξουσία τους για προτάση προς όφελος των ιδιωτικών τηλεπικοινωνιακών φορέων, συγκεντρωμένων σε μια «συμβουλευτική» επιτροπή.
Η «επικοινωνία», το νέο όνομα της «προπαγάνδας», επιβάλλεται στις διεθνείς σχέσεις. Από τον υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ που κραδαίνει ένα φιαλίδιο ψευδο-άνθρακα μέχρι τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών που λέει ψέματα σχετικά με την προέλευση του Novitchok στο Salisbury, το ψεύδος αντικατάστησε τον σεβασμό, δίνοντας χώρο στην δυσπιστία.
Στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του, ο ΟΗΕ προσπαθούσε να απαγορεύσει την «πολεμική προπαγάνδα», αλλά σήμερα ορισμένα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας την προωθούν.
Το χειρότερο συνέβαινε το 2012, όταν η Ουάσιγκτον κατάφερε να διορίσει ένα από τα χειρότερα γεράκια του, τον Jeffrey Feltman, τον αριθμό 2 του ΟΗΕ [3]. Έκτοτε, οι πόλεμοι ενορχηστρώθηκαν στη Νέα Υόρκη, από το θεσμικό όργανο που υποτίθεται ότι τους εμποδίζει.
Η Ρωσία αναρωτιέται σήμερα για την πιθανή βούληση των Δυτικών να μπλοκάρουν τα Ηνωμένα Έθνη. Στην περίπτωση αυτή, θα δημιουργούσε ένα εναλλακτικό θεσμικό όργανο, αλλά δεν θα υπήρχε πλέον φόρουμ για να μπορέσουν να συζητηθούν τα δύο μπλοκ.
Ακριβώς όπως μια κοινωνία μεταμορφώνεται σε ένα χάος όπου ο άνθρωπος γίνεται λύκος για τον άνθρωπο όταν στερείται Δίκαιου, έτσι και ο κόσμος θα ξαναγίνει ένα πεδίο μάχης εάν εγκαταλείψει το Διεθνές Δίκαιο.
Τιερί Μεϊσάν
Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά
Πηγή Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα)


[1] « Allocution de Sergueï Lavrov lors de la 7e Conférence de Moscou sur la sécurité internationale » (Η ομιλία του Σεργκέι Λαβρόφ στην 7η Διάσκεψη της Μόσχας για τη διεθνή ασφάλεια), par Sergueï Lavrov, Réseau Voltaire, 5 avril 2018.
[2] “Το στρατιωτικό σχέδιο των Ηνωμένων Πολιτειών για τον κόσμο”, του Τιερί Μεϊσάν, Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά(Ελλάδα) , Δίκτυο Βολταίρος, 22 août 2017.
[3] “Η Γερμανία και ο ΟΗΕ κατά της Συρίας”, του Τιερί Μεϊσάν, Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα) , al-Watan (Συρία) , Δίκτυο Βολταίρος, 28 janvier 2016. « Feltman prorogé à l’Onu » (Ο Feltman επιβεβαιώθηκε στον ΟΗΕ), Réseau Voltaire, 28 janvier 2016 et 16 février 2017