Εθισμός εφήβων στο διαδίκτυο: Στην Ελλάδα δεν έχουμε αντιληφθεί ακόμα το μέγεθος του προβλήματος

Εθισμός εφήβων στο διαδίκτυο: Στην Ελλάδα δεν έχουμε αντιληφθεί ακόμα το μέγεθος του προβλήματος

Γράφει η Φωτεινή Λαμπρίδη

Ο έφηβος πρωταγωνιστής μιας ταινίας που παρακολουθήσαμε στο Φεστιβάλ Ολυμπίας, εθισμένος στο διαδίκτυο και παγιδευμένος στον εικονικό κόσμο ενός διαδραστικού παιχνιδιού, φορούσε καθετήρα καθώς δεν εγκατέλειπε το υπνοδωμάτιό του και την οθόνη του ούτε για να πάει τουαλέτα. Υπερβολικό; Όχι θα απαντήσουν οι ειδικοί που γνωρίζουν πως εθισμένα παιδιά στην εφηβική και μετεφηβική ηλικία κλείνονται ολόκληρα εικοσιτετράωρα στα δωμάτιά τους και αδιαφορούν για τον έξω κόσμο από τον οποίο ολοένα και αποσύρονται. «Πρόκειται για παιδιά που νιώθουν ότι δεν τα καταφέρνουν στην πραγματική ζωή και επιλέγουν τον εικονικό κόσμο.

Εκεί δεν υπάρχουν οι μειονεξίες τους και νιώθουν σπουδαίοι» εξηγεί στο Τvxs.gr ο Αχιλλέας Ρούσσος, κοινωνικός λειτουργός, υπεύθυνος δικτύου υπηρεσιών πρόληψης και έγκυρης παρέμβασης του ΚΕΘΕΑ όπου εντάσσεται η εξειδικευμένη μονάδα που ασχολείται με την προβληματική χρήση διαδίκτυου για έφηβους και τους γονείς τους. Μπορεί η χώρα μας ευτυχώς να μη συναγωνίζεται τα ποσοστά της δυτικής Ευρώπης, ωστόσο η αύξηση των εθισμένων παιδιών στη χώρα μας είναι ανησυχητική όσο και το γεγονός ότι το τοπίο είναι σχετικά αχαρτογράφητο καθώς οι γονείς έχουν μια αδυναμία να εντοπίσουν το πρόβλημα. Ο κος Ρούσσος το αποδίδει στην κρίση της σύγχρονης Ελληνικής κοινωνίας η οποία έχει επιφορτίσει τους γονείς με τα προβλήματα της επιβίωσης. Στην κρίση αποδίδει όμως και την αδυναμία των γονέων να εκφραστούν συναισθηματικά κάτι που δημιουργεί μια γενιά εφήβων που δεν μπορεί να αναγνωρίσει το συναίσθημά. Κι αυτό είναι το κεντρικό σημείο και ταυτόχρονα και το κλειδί για το θέμα του εθισμού στο διαδίκτυο.

Πόσο εύκολα έρχονται τα παιδιά να ζητήσουν βοήθεια κύριε Ρούσο; Είναι τα ίδια ή οι γονείς τους που συνειδητοποιούν το πρόβλημα;

Το μεγάλο θέμα είναι ότι οι γονείς έχουν ένα αίσθημα ασφάλειας επειδή τα παιδιά είναι στο σπίτι. Θεωρούν ότι τα ελέγχουν, όσο είναι στο δωμάτιο. Αυτό καθιστά πολύ καθυστερημένη την όποια ενεργοποίησή τους. Οι γονείς έρχονται είτε επειδή οι καθηγητές παραπονούνται ότι τα παιδιά κοιμούνται στο σχολείο, είτε στη φάση των πανελλαδικών που διαπιστώνουν την μεγάλη εξάντληση. Υπάρχουν φοιτητές που έρχονται μόνοι και σου λένε «δεν θέλω να μπλέξω τους γονείς μου». Υπάρχει και μια κατηγορία φοιτητών που φεύγουν από το σπίτι για να σπουδάσουν σε άλλη πόλη και όταν τους επισκέπτονται οι γονείς τους, διαπιστώνουν ότι είναι κλεισμένοι στο δωμάτιο και δεν έχουν κάνει καμία επαφή με το πανεπιστήμιο. Είναι μονίμως συνδεδεμένοι στο ίντερνετ. Εκεί έχουμε παιδιά που έχουν παχύνει κι έχουν εμφανή και στο σώμα τα σημάδια.

Υπάρχει κατηγορία παιδιών υψηλού κινδύνου; Ποια κινδυνεύουν περισσότερο να εθιστούν;

Καταρχήν το διαδίκτυο είναι ένα καλό εργαλείο και είναι προαπαιτούμενο στη σημερινή εποχή για οτιδήποτε θέλεις να κάνεις. Δεν το συγκρίνουμε με τα ναρκωτικά. Εκεί λέμε ξεκάθαρα όχι. Εδώ εξετάζουμε τα όρια. Μέχρι που. Όλα τα παιδιά που είναι επιρρεπή στις εξαρτήσεις είναι και στον εθισμό στο διαδίκτυο καθώς εμείς το αντιμετωπίζουμε κι αυτό ως εξάρτηση. Στην εξάρτηση καταφεύγουν τα παιδιά που δεν έχουν αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, είναι κλειστά στην κοινωνία, νιώθουν μειονεκτικά και γενικά η πραγματικότητά τους είναι δύσκολη. Ψάχνουν να βρουν τρόπο να ξεφύγουν είτε μέσα από τα ναρκωτικά είτε μέσω του διαδίκτυου.

Στο δεύτερο πάνε παιδιά που νιώθουν ότι δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα στην αληθινή ζωή ενώ στο διαδίκτυο είναι όλα ωραία γιατί δεν έχουν παρουσία οι μειονεξίες τους εκεί. Εκεί εμφανίζονται δυνατοί, ωραίοι αυτό που λένε οι έφηβοι «τούμπανο». Επιλέγουν να είναι στρατηλάτες, μαχητές καθώς εφοδιάζονται με όπλα μέσα στα παιχνίδια κλπ. Το ότι η τελειότητα που νιώθουν πως κατακτούν, δεν είναι πραγματική αλλά εικονική, δεν τους αφορά γιατί εκείνη την ώρα τους καλύπτει και τους αφορά αυτό που ζουν. Κι όσο τους αφορά τόσο πιο πολύ μπαίνουν μέσα σε αυτό τον κόσμο και παράλληλα αποσύρονται από τον πραγματικό κόσμο.

Στην Ελλάδα που κυμαίνονται τα ποσοστά σε σχέση με άλλες χώρες;

Είμαστε χαμηλότερα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες αλλά το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο από όσο γίνεται παραδεκτό από γονείς και εκπαιδευτικούς. Ειδικά εν μέσω κρίσης που οι γονείς είναι απορροφημένοι από τα προβλήματα τα σοβαρά της επιβίωσης, αργούν να ανακαλύψουν το πρόβλημα. Οι γονείς είναι σε μια σκληρή πραγματικότητα και τα παιδιά στην εικονική.

Έχουμε ποσοστά;

Δεν έχουμε νούμερα και ποσοστά. Κατηγοριοποιήσεις γίνονται μέσω ερευνών. Γνωρίζουμε ότι τα αγόρια έχουν μεγαλύτερη έφεση σε βίαια παιχνίδια. Έχουν έφεση επίσης στις σελίδες πορνογραφικού υλικού και στον τζόγο. Τα κορίτσια έχουν έφεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στην Ελλάδα υπάρχει αύξηση του ποσοστού των εθισμένων παιδιών και εφήβων ή μιλάμε για μία σταθερή κατάσταση;

Εμπειρικά μιλώντας υπάρχει αύξηση. Οι συνθήκες της ζωής μας στην Ελληνική κοινωνία, δεν μας επιτρέπουν ούτε καν να μιλάμε για σταθεροποίηση. Έχουμε καλύτερη εικόνα από εκείνη της δυτικής Ευρώπης. Όμως, βλέπουμε ότι ήδη οι έφηβοί μας δυσκολεύονται στην επικοινωνία, είναι σε απομόνωση. Τα βλέπεις σε παρέες να μην συζητούν να μη γελούν, αλλά να κάθεται ο καθένας πάνω από το κινητό του.

Δημιουργεί η υπερβολική χρήση διαδίκτυου συναισθηματική ένδεια;

Ναι , αλλά επίσης συμβαίνει και το αντίστροφο. Η μη καλή σχέση με το συναίσθημα, οδηγεί τα παιδιά στο διαδίκτυο. Φυσικά όσο πιο βαθιά μπαίνει ένα παιδί στον εικονικό κόσμο, τόσο ατονεί το συναίσθημα. Εκεί τα συναισθήματα είναι κάτι άλλο. Συναντάμε παιδιά στα σχολεία που επισκεπτόμαστε που τα ρωτάς τι νιώθεις τώρα και δεν μπορούν να σου πουν. Δεν ξέρει το παιδί να αναγνωρίσει και να περιγράψει το συναίσθημα. Αν δεν ξέρει τι αισθάνεται πως θα το διαχειριστεί; Αυτό είναι βασικό ζητούμενο στην υγιή ανάπτυξη ενός παιδιού.

Τι μπορεί να κάνει η οικογένεια για ώστε το παιδί και να νιώθει και να αναγνωρίζει το συναίσθημά του;

Βασικά να εκφράζεται. Να αναγνωρίζουν να συναισθήματά τους οι γονείς και να τα εκφράζουν. Να τα μοιράζονται. Δυστυχώς σήμερα που η ελληνική κοινωνία έχει μπλοκάρει δεν φαίνεται εύκολο αυτό. Οι γονείς είμαστε ακινητοποιημένοι δεν μιλάμε για το ζόρι μας, κρυβόμαστε από τα παιδιά. Υπάρχει μια βιτρίνα. Τι ζευγάρι αποσύρεται. Δεν μπορεί να διαχειριστεί τα δυσάρεστα συναισθήματα. Γι’ αυτό έχουμε αύξηση στην κατανάλωση ψυχοφαρμάκων.

Πως στηρίζετε τους γονείς ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά τους;

Τους γονείς τους βοηθάμε να ενεργοποιηθούν να αλλάξουν συμπεριφορές, να θέσουν αλλιώς τα όρια μήπως κάτι προληφθεί ή βελτιωθεί. Αν δεν βρουν διέξοδο μόνοι, προσπαθούν να φέρουν και το παιδί κάτι το οποίο δεν είναι πάντα εύκολο. Εκεί δουλεύουμε με γονείς και παιδιά για να βρούμε και να προτείνουμε τις κατάλληλες κινήσεις για διόρθωση.

Επισκέπτεστε σχολεία προκειμένου να ενημερώσετε μαθητές;

Ναι στα πλαίσια των δυνατοτήτων μας όμως γιατί έχουμε μείωση προσωπικού. Τα σχολεία τα δραστήρια και τα ευαισθητοποιημένα τα στηρίζουμε ιδιαίτερα. Στο 2103212304 μας βρίσκει όποιος θέλει να στηριχτεί.