Γιατί ο άρχοντας της Σαλαμίνας στην Κύπρο πλήρωσε τα χρέη των συμπολιτών του
Ο Νικοκλής ανέλαβε την εξουσία της Σαλαμίνας στην Κύπρο το 373 π.Χ., μετά τον θάνατο του πατέρα του, Ευαγόρα. Την εποχή εκείνη η Κύπρος βρισκόταν υπό την ηγεμονία των Περσών τους οποίους προμήθευε με πλήθος πολεμικών πλοίων. Οι πόλεις όμως διατηρούσαν τεράστια διοικητική αυτονομία.
Λόγω της θέσης που κατείχε η Σαλαμίνα, χρησίμευε ως εμπορικός σταθμός μεταξύ των ακτών της Ανατολής και της λεκάνες της Μεσογείου. Ωστόσο, οι έμποροι δεν μπορούσαν να εκμεταλλευθούν τη λειτουργική θέση της πόλης τους, γιατί τους είχε απαγορευθεί. Περί τίνος όμως πρόκειται και πού οφείλεται αυτή η επιμονή εναντίον των δύστυχων Σαλαμινίων;
Η τακτική των αντιποίνων
Σε περίπτωση σύγκρουσης μεταξύ δύο πολιτών διαφορετικών πόλεων, έπρεπε να εφαρμόζεται το δικαίωμα της κατάσχεσης σε όλους τους πολίτες της αντίπαλης πολιτείας. Αυτή ήταν η λεγόμενη τακτική των αντιποίνων, ή αλλιώς «συλάν». Για παράδειγμα, ένας πολίτης της Μιλήτου, έπειτα από μία εμπορική συναλλαγή θεωρεί ότι ένας πολίτης της Σμύρνης του χρωστά χρήματα. Ο Σμυρναίος όμως δεν εξοφλεί το χρέος του. Ο Μιλήσιος τότε μπορεί να κατασχέσει την περιουσία οποιουδήποτε Συμρναίου τυχαίνει να περνάει από τη Μίλητο και να τον σύρει στα δικαστήρια ώστε να δικαιωθεί.
Το ίδιο ακριβώς συνέβη και με τους Σαλαμίνιους. Έμποροι της Σαλαμίνας έρχονταν σε ρήξη με τους έμπορους συναδέλφους τους από ξένες πόλεις.
Σε περίπτωση απουσίας αρμόδιου δικαστηρίου για τη ρύθμιση αντιδικιών ή για τον συντονισμό δοσοληψιών, οποιοσδήποτε μπορούσε να προχωρήσει σε κατάσχεση ή σε αντίποινα και οι Σαλαμίνιοι, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δεν εμπλέκονταν στις τρέχουσες διαμάχες, δεν μπορούσαν να πάνε πουθενά. Για μία εμπορική πόλη όπως η Σαλαμίνα κάτι τέτοιο μπορούσε να αποβεί καταστροφικό.
Λόγω της θέσης που κατείχε η Σαλαμίνα, χρησίμευε ως εμπορικός σταθμός μεταξύ των ακτών της Ανατολής και της λεκάνες της Μεσογείου. Ωστόσο, οι έμποροι δεν μπορούσαν να εκμεταλλευθούν τη λειτουργική θέση της πόλης τους, γιατί τους είχε απαγορευθεί. Περί τίνος όμως πρόκειται και πού οφείλεται αυτή η επιμονή εναντίον των δύστυχων Σαλαμινίων;
Η τακτική των αντιποίνων
Σε περίπτωση σύγκρουσης μεταξύ δύο πολιτών διαφορετικών πόλεων, έπρεπε να εφαρμόζεται το δικαίωμα της κατάσχεσης σε όλους τους πολίτες της αντίπαλης πολιτείας. Αυτή ήταν η λεγόμενη τακτική των αντιποίνων, ή αλλιώς «συλάν». Για παράδειγμα, ένας πολίτης της Μιλήτου, έπειτα από μία εμπορική συναλλαγή θεωρεί ότι ένας πολίτης της Σμύρνης του χρωστά χρήματα. Ο Σμυρναίος όμως δεν εξοφλεί το χρέος του. Ο Μιλήσιος τότε μπορεί να κατασχέσει την περιουσία οποιουδήποτε Συμρναίου τυχαίνει να περνάει από τη Μίλητο και να τον σύρει στα δικαστήρια ώστε να δικαιωθεί.
Το ίδιο ακριβώς συνέβη και με τους Σαλαμίνιους. Έμποροι της Σαλαμίνας έρχονταν σε ρήξη με τους έμπορους συναδέλφους τους από ξένες πόλεις.
Σε περίπτωση απουσίας αρμόδιου δικαστηρίου για τη ρύθμιση αντιδικιών ή για τον συντονισμό δοσοληψιών, οποιοσδήποτε μπορούσε να προχωρήσει σε κατάσχεση ή σε αντίποινα και οι Σαλαμίνιοι, συμπεριλαμβανομένων και αυτών που δεν εμπλέκονταν στις τρέχουσες διαμάχες, δεν μπορούσαν να πάνε πουθενά. Για μία εμπορική πόλη όπως η Σαλαμίνα κάτι τέτοιο μπορούσε να αποβεί καταστροφικό.
Ο Νικοκλής λοιπόν, ανήσυχος για την οικονομική κατάσταση των συμπολιτών του, ανέλαβε με τη δική του δαπάνη μια τεράστια καμπάνια στις πόλεις με τις οποίες είχαν οικονομικές διαφορές ορισμένοι από τους συμπολίτες του και επιχείρησε να τις ρυθμίσει.
Είτε πληρώνοντας τα οφειλόμενα ποσά στην περίπτωση που ο συμπατριώτης του είχε καταδικαστεί από τα δικαστήρια. Είτε κερδίζοντας μια προθεσμία πληρωμής όταν τα ποσά ήταν πολύ ψηλά ή όταν δεν είχε ακόμα παρθεί τελική απόφαση, είτε πιέζοντας τους αντιπάλους να συμβιβαστούν όταν αυτό ήταν εφικτό. Σκοπός του ήταν να απαλείψει οποιαδήποτε διαφορά και να ανοίξει και πάλι τις πύλες για τις εμπορικές συναλλαγές των Σαλαμινίων.
Ο πρωτόγονος χαρακτήρας αυτής της νομικής κατάστασης μπορεί να προκαλέσει κατάπληξη, ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός. Ο Αριστοτέλης στην πραγματεία του με τίτλο «Περί Οικονομικών», επισημαίνει πως η πόλη της Χαλκηδόνας, προκειμένου να αυξήσει τους οικονομικούς της πόρους, άσκησε το δικαίωμα κατάσχεσης όλων των πλοίων που διέσχιζαν τον Βόσπορο και ανήκαν σε πολιτεία με την οποία η Χαλκηδόνα είχε μια επαγγελματική διαφορά.
Βιβλιογραφία: «ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ», ΜΩΡΙΣ ΣΑΡΤΡ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΝΑΛΙΟΣ
Πηγή
Είτε πληρώνοντας τα οφειλόμενα ποσά στην περίπτωση που ο συμπατριώτης του είχε καταδικαστεί από τα δικαστήρια. Είτε κερδίζοντας μια προθεσμία πληρωμής όταν τα ποσά ήταν πολύ ψηλά ή όταν δεν είχε ακόμα παρθεί τελική απόφαση, είτε πιέζοντας τους αντιπάλους να συμβιβαστούν όταν αυτό ήταν εφικτό. Σκοπός του ήταν να απαλείψει οποιαδήποτε διαφορά και να ανοίξει και πάλι τις πύλες για τις εμπορικές συναλλαγές των Σαλαμινίων.
Ο πρωτόγονος χαρακτήρας αυτής της νομικής κατάστασης μπορεί να προκαλέσει κατάπληξη, ωστόσο δεν είναι ο μοναδικός. Ο Αριστοτέλης στην πραγματεία του με τίτλο «Περί Οικονομικών», επισημαίνει πως η πόλη της Χαλκηδόνας, προκειμένου να αυξήσει τους οικονομικούς της πόρους, άσκησε το δικαίωμα κατάσχεσης όλων των πλοίων που διέσχιζαν τον Βόσπορο και ανήκαν σε πολιτεία με την οποία η Χαλκηδόνα είχε μια επαγγελματική διαφορά.
Βιβλιογραφία: «ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ», ΜΩΡΙΣ ΣΑΡΤΡ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΝΑΛΙΟΣ
Πηγή
Κατηγορίες:
Σχόλια