Πλωτίνος ο Άγνωστος Φιλόσοφος
Άρχισε να ασχολείται με την φιλοσοφία σε ηλικία 28 ετών, καθώς η φιλοσοφία για την εποχή εκείνη ήταν υπόθεση ώριμων ανθρώπων που ήθελαν να δουλέψουν με την ψυχή τους, δίνοντας έτσι ένα νέο προσανατολισμό στη ζωή τους. Οι άμεσες πηγές του Πλωτίνου μας είναι ολοκληρωτικά άγνωστες, πράγμα που αυξάνει τη δυσκολία αφού δεν είμαστε ποτέ απολύτως βέβαιοι, ότι αυτή ή η άλλη άποψη ανήκει πραγματικά στον Πλωτίνο.
Αναζητώντας ένα δάσκαλο: Ο Πλωτίνος ξεκίνησε την αναζήτηση του από την Αλεξάνδρεια, που μετά την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας παρέμεινε ένα πνευματικό κέντρο. Εκεί είχε έρθει σ΄ επαφή με πολλούς Αλεξανδρινούς φιλοσόφους της εποχής και είχε απογοητευτεί. Κάποια στιγμή γνώρισε τον Αμμώνιο Σακά, ( ιδρυτή του νεοπλατωνικού ρεύματος) που ήταν τότε φορτωτής σάκων στην Αλεξάνδρεια. Όταν ο Πλωτίνος συνάντησε τον Αμμώνιο αναφώνησε: «Αυτό αναζητούσα!!!». Η διδασκαλία του Αμμώνιου προορίζονταν μόνο για μυημένους μαθητές, καθώς αποκάλυπτε την ύψιστη σοφία.. Ο Πλωτίνος έμεινε κοντά του 11 χρόνια.
Ξέρουμε από τον Πορφύριο πόση επίδραση άσκησε ο Αμμώνιος στον Πλωτίνο, που στη συνέχεια αποφασίζει να γνωρίσει τις ανατολικές φιλοσοφίες. Έτσι θα καταταγεί στο στρατό του αυτοκράτορα Γορδιανού που ξεκινάει εκστρατεία στην Περσία. Όταν ο στρατός θα νικηθεί και ο ίδιος ο αυτοκράτορας θα σκοτωθεί (244), ο Πλωτίνος καταφέρνει με κόπο να διασωθεί και να φτάσει στην Αντιόχεια και κατόπιν στη Ρώμη όπου και θα παραμείνει μέχρι το τέλος της ζωής του το 240 μ.κ.ε. σε ένα κτήμα του έξω από την πόλη Minturnae, στην Καμπανία.
Ο φιλόσοφός μας φτάνοντας στη Ρώμη επί δέκα χρόνια δεν έγραψε τίποτε, αρκούμενος στην παράδοση μαθημάτων σύμφωνα με την διδασκαλία του Αμμώνιου. Αργότερα όταν προχώρησε σε βάθος στη δική του σκέψη, οι έρευνές του συνέχισαν πάντα να ακολουθούν «το πνεύμα του Αμμώνιου» (V. P. 3,33 και 14, 15).
Σε ηλικία 40 ετών άνοιξε μία φιλοσοφική σχολή στη Ρώμη, όπου δίδασκε για 25 ολόκληρα χρόνια. Τον παρουσιάζουν σαν ευφυή ομιλητή, ενθουσιώδη και μεταδοτικό. Γνώριζε σε βάθος τους χαρακτήρες των ανθρώπων, ήταν ευγενικός, γαλήνιος και πάντα στη διάθεση των μαθητών του που τους δίδασκε πώς να ξεχωρίζουν την φιλοσοφία από την σοφιστική. Ο τρόπος διδασκαλίας του χαρακτηριζόταν από ειλικρίνεια και αμεσότητα, χωρίς δογματισμούς, γι΄αυτό οι μαθητές του ονομάστηκαν «Φιλαλήθεις».
«Θέλησα να ανυψώσω ότι υπάρχει από το θείο μέσα μου προς ότι υπάρχει θείο στο Σύμπαν» Πλωτίνος
Κάθε καινούργιος μαθητής, που κρίνονταν άξιος αποδοχής από το δάσκαλο, μυούνταν στις φιλοσοφικές ιδέες της σχολής του από τους παλαιότερους μαθητές Γνωστοί μαθητές του ήταν ο Αμμέλυος που έμεινε 24 χρόνια κοντά του ο συγκλητικός Ρογατιανός που εγκατέλειψε τα αξιώματα και την περιουσία του για να ζήσει σύμφωνα με τη φιλοσοφία και ο Πορφύριος που ασχολήθηκε με τη συλλογή και τη συγγραφή των έργων του.
Ο Αμέλλυος πρόσφερε συχνά θυσίες στους θεούς και γι’ αυτό το λόγο έπαιρνε μέρος στις πανάρχαιες τελετές – γιορτές. Όταν κάλεσε το δάσκαλο του σε μία από αυτές εκείνος του απάντησε ότι: «Οι θεοί πρέπει να έρχονται σε εμένα και όχι εγώ να πηγαίνω σ’ αυτούς» δείχνοντας έτσι ότι ο μόνος δρόμος της ένωσης με το θείο ξεκινάει πάντα από πάνω προς τα κάτω και όχι το αντίθετο.
Το όραμα της Ιδανικής Πολιτείας: Η γοητευτική προσωπικότητα του Πλωτίνου, οι βαθιές γνώσεις του και ο πρωτότυπος τρόπος διδασκαλίας του, εντυπωσίασαν την ρωμαϊκή αριστοκρατία (ανάμεσα στους θαυμαστές του ήταν κι ο αυτοκράτορας Γαληνός και η γυναίκα του) και ήταν πολλοί αυτοί που του εμπιστεύονταν τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους. Λέγεται ότι τα φυσικά του χαρίσματα καθήλωναν ακόμη και τους φίλους και τους γνωστούς του που τον πλησίαζαν νιώθοντας ένα ιερό δέος και υιοθετούσαν τις ιδέες του, όσο περίεργες και δύσκολες στην κατανόηση κι αν ήταν.
Ο αυτοκράτορας μάλιστα σχεδίαζε να του δώσει την πόλη Καμπανία για να ιδρύσει την Πλατωνόπολη, μία πόλη όπου οι άνθρωποι θα ζούσαν σύμφωνα με την φιλοσοφία, αλλά τελικά το σχέδιο αυτό δεν πραγματώθηκε.
Μια ζωή ενάντια στους τύπους: Η ζωή του Πλωτίνου ήταν λιτή και ασκητική, κοιμόταν και έτρωγε λίγο ενώ έμεινε άγαμος. Επίσης η μετριοφροσύνη ήταν μία από τις χαρακτηριστικές αρετές του και δεν δεχόταν να ζωγραφίσουν το πορτραίτο του λέγοντας ότι αρνείται να φτιάξει «ένα είδωλο ενός ειδώλου», θεωρώντας το φυσικό σώμα του ανθρώπου απατηλό. Αδιαφορούσε παντελώς για τους τύπους, δεν ανακοίνωσε ποτέ την ημερομηνία γέννησης του και δεν γιόρταζε τα γενέθλια του. Αντίθετα έκανε θυσίες στην επέτειο των γενεθλίων του Πλάτωνα και του Σωκράτη.
Ήταν αντίθετος με τις δεισιδαιμονίες και προλήψεις της εποχής του και αρκετές φορές μιλούσε ειρωνικά για τους «θαυματοποιούς» που απέδιδαν ανθρώπινα συναισθήματα στα άστρα, επικαλούνταν τους δαίμονες κλπ.
Ο Πλωτίνος είχε ενορατικές ικανότητες και περίεργες δυνάμεις. Επίσης ότι μπορούσε να προβλέψει με αρκετή ακρίβεια το μέλλον, κάτι που το έκανε σε αρκετές περιπτώσεις με τα παιδιά που είχε αναλάβει. Αναφέρουν ότι όταν κάποιος Ολύμπιος θέλησε να του κάνει κακό χρησιμοποιώντας τη δύναμη της μαγείας. Όχι μόνο δεν τα κατάφερε αλλά οι αρνητικές δυνάμεις των άστρων που προσπάθησε να χρησιμοποιήσει στράφηκαν εναντίον σ’ αυτόν και στο συγγενικό του περιβάλλον.
Σύμφωνα με τον Πλωτίνο η μαγεία δεν επιδρά στις ανώτερες ψυχές των ανθρώπων και των θεών ενώ ο σοφός είναι ικανός να αντισταθεί σε οποιαδήποτε μαγική προσβολή στον ψυχοφυσικό του οργανισμό με τη δική του ισχυρότερη δραστηριότητα.
Άλλο περιστατικό αναφέρει ότι ένας Αιγύπτιος ιερέας που επισκέφτηκε τη Ρώμη, θέλησε για να δείξει τη σοφία του , κάνοντας να παρουσιαστεί ο δαίμονας που προστάτευε τον Πλωτίνο. Εκείνος δέχτηκε και κατόπιν μίας ειδικής τελετουργίας που έγινε στο Ισείο (το πιο καθαρό μέρος που βρήκε στη Ρώμη) εμφανίστηκε ένας θεός που δεν άνηκε στο γένος των δαιμόνων. Τότε ο ιερέας αναφώνησε: «Είσαι μακάριος γιατί έχεις προστάτη θεό και όχι κατώτερα όντα». Επίσης αναφέρουν ότι είχε τηλεπαθητικές δυνάμεις, κάτι που ο ίδιος το δικαιολογούσε εξαιτίας της ύπαρξης μίας ενιαίας Ψυχής, που εμπεριέχει όλες τις ψυχές των ανθρώπων.
Κάποτε λοιπόν αντιλήφθηκε, χωρίς να του πει κανείς τίποτε, ότι ο μαθητής του Πορφύριος που ήταν σε βαθιά μελαγχολία σκόπευε να αυτοκτονήσει. Τον πλησίασε και εξηγώντας του ότι η επιθυμία του δεν ήταν λογική, τον συμβούλεψε να ταξιδέψει, όπως και έκανε. Έτσι ο Πορφύριος μετακόμισε στην Σικελία, όπου πράγματι θεραπεύτηκε και έμεινε ως το τέλος της ζωής του.
Λέγεται ότι ο Πλωτίνος έγραφε αυθόρμητα και εμπνευσμένα χωρίς ποτέ να κοιτάξει για 2η φορά τα γραπτά του, ενώ είχε σ’ αυτά πολλές παραπομπές στον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη από μνήμης. Όπως λέει ο Πορφύριος, ο λόγος του ήταν σύντομος περισσότερος πλούσιος σε νοήματα παρά σε λόγια Τα έργα του ονομάζονται Εννεάδες, καθώς είναι 6 βιβλία χωρισμένα σε 9 ενότητες το καθένα (σύνολο 54 πραγματείες), οι οποίες συλλέχτηκαν και εκδόθηκαν από τον μαθητή του τον Πορφύριο.
Είναι γραμμένα με αλληγορικό τρόπο και αινιγματική διατύπωση, έτσι ώστε δεν μπορούν να κατανοηθούν από τον απλό , μη μυημένο αναγνώστη. Τα βασικά θέματα των Εννεάδων είναι: για τον ‘Άνθρωπο για την Ηθικής, για τον Κόσμο και τους Νόμους, τη Μοίρα και το Πεπρωμένο, για την Ψυχής, το Ον και το Ένα.
Ο Πλωτίνος έμεινε στη Ρώμη μέχρι το τέλος της ζωής του (πέθανε το 270 μ.κ.ε.) σε ηλικία 66 ετών εγκαταλειμμένος από τους μαθητές του λόγω μίας μεταδοτικής ασθένειας. Ο μόνος που ήταν ο κοντά του ήταν ο Ευστόχιος, ένας γιατρός μαθητής του που αναφέρει ότι τη στιγμή που παρέδωσε το πνεύμα, βγήκε ένα φίδι από την κλίνη του που χάθηκε αμέσως στη χαραμάδα ενός τοίχου.
Μετά το θάνατο του οι μαθητές του έλαβαν χρησμό από τον Απόλλωνα, που έλεγε ότι ο Πλωτίνος απολάμβανε την ουράνια ευδαιμονία μαζί με τους θεούς και τους παλιούς φιλοσόφους.
Για τον Πλωτίνο οι μαθητές του αναφέρουν ότι είχε καταφέρει να ενωθεί με το Πρωταρχικό Ον, κάτι που αποτελεί τον ύψιστο στόχο της φιλοσοφίας του, η οποία αποτελεί μία ένωση της φιλοσοφίας του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη, των Στωικών φιλοσόφων αλλά και της ινδικής φιλοσοφίας.
Πίστευε ότι το Σύμπαν είναι ζωντανό και αποτελείται από 3 κόσμους, (Σώμα, Ψυχή, Πνεύμα). Το Πνεύμα ονομάζεται Εν και είναι η αρχή και ο σκοπός όλων των όντων, η κρυμμένη αιτία όλων των πράξεων και υπάρξεων. Είναι ένα και αδιαίρετο και όλα τα όντα έχουν μέσα τους την ενότητα λόγω της συμμετοχής τους σ’ αυτό.
Στον δεύτερο κόσμο βρίσκεται ο Νους, που λαμβάνει τη λάμψη και τη σοφία του Ενός. Σ’ αυτόν κατοικούν οι ιδέες, που είναι δημιουργικές δυνάμεις που γεννούν τα όντα.
Ο τρίτος κόσμος είναι αυτός της Ψυχής, που είναι η δεύτερη δημιουργική δύναμη και ενέργεια μετά το νου. Αυτή έχει την ικανότητα να δημιουργεί τα πάντα σύμφωνα με το νοητικό τους σχέδιο, όπως ένας πυρήνας γεννά ένα μικρόκοσμο (όπως για παράδειγμα ένας σπόρος γεννά ένα δέντρο).
Ο Έρωτας της Ψυχής και η Ψυχή του Κόσμου: Η Ψυχή βρίσκεται σε συνεχή κίνηση (αντίθετα με το νου που είναι σταθερός). Άλλες φορές βρίσκεται κοντά στη σφαίρα του νου και ενώνεται με τις πνευματικές αρχές μέσω ενός Θείου Έρωτα (Ουράνια Αφροδίτη) ενώ άλλες φορές κοιτάζει προς τα κάτω δίνοντας μορφή και ζωή στα αισθητά πράγματα (Γήινος Έρωτας-Πάνδημος Αφροδίτη). Η ψυχή πλέον είναι δυαδική και ξεχνάει τη θεία καταγωγή της.
Ο Πλωτίνος πίστευε ότι χρέος κάθε ανθρώπου είναι να ξεπεράσει καθετί υλικό, φθαρτό και περιορισμένο για να υπερβεί τα όρια της ανθρώπινης συνείδησης και να ενωθεί με το Θείο. Αυτή η ένωση δεν μπορεί να επιτευχθεί με τη σκέψη αλλά με την ανάπτυξη της ικανότητας της ενόρασης, με τον ιερό διαλογισμό και την έκσταση.
Ο σκοπός της φιλοσοφίας είναι να κατευθύνει την ψυχή προς τον ανώτερο κόσμο.
Μίλησε για την Ψυχή του κόσμου που παρόλο που παραμένει πάντα Μία , γεννά τις πολλές ψυχές που ζουν στους διάφορους κόσμους και είναι και αυτές άφθαρτες. Υπάρχουν οι θείες ψυχές που ζουν στον ουρανό, οι δαιμονικές οι αγγελικές και οι ανθρώπινες, που ζουν στις κατώτερες σφαίρες.
Ο διαφανής κόσμος και η ανάπτυξη της ενόρασης: Η κατανόηση του ανώτερου κόσμου για τον Πλωτίνο δεν γίνεται με τον νου αλλά με την απόκτηση της «μυστικής θέας», της ψυχικής ενόρασης που μας επιτρέπει να δούμε άλλες πραγματικότητες και μας δίνει πρόσβαση σε άλλες διαστάσεις. Ο καθένας μας έχει αυτή την ικανότητα αρκεί να αλλάξει εστίαση, δηλαδή την ματιά με την οποία βλέπει τον κόσμο.
Η ενορατική σκέψη είναι η ικανότητα να αντιληφθούμε όλα μαζί ταυτόχρονα τα αντικείμενα της συνείδησης. Για παράδειγμα: «Φαντάσου όλο τον κόσμο να γυρνάει μέσα σε μία διάφανη σφαίρα, όπου όλες οι εικόνες έχουν μία κρυστάλλινη καθαρότητα. Οτιδήποτε και αν σου τραβάει την προσοχή, αμέσως δίνει τη θέση του στις επόμενες εικόνες. Βλέπεις τον ήλιο, τη θάλασσα, τη γη, όλα τα όντα που υπάρχουν να χορεύουν σ’ ένα αέναο ρυθμό, βλέπεις τη μέρα να εναλλάσσεται με τη νύχτα και τη σελήνη με όλα τα άστρα του ουρανού.»
Τώρα έχουμε στο εσωτερικό μας πεδίο μία πανοραμική άποψη ολόκληρου του σύμπαντος. Η νοερή αυτή εικόνα μας δείχνει το χαρακτήρα αυτής της εσωτερικής όρασης, που βλέπει τα πράγματα σφαιρικά αλλά και πολύπλευρα ταυτόχρονα, κάτι που δεν επιτυγχάνεται ποτέ με την εξωτερική όραση.
Ο Νεοπλατωνισμός έγινε ένα ισχυρό ρεύμα που επηρέασε τη θρησκεία και τη φιλοσοφία μέχρι τις μέρες μας. Ο Πλωτίνος, υπήρξε ένας φιλόσοφος που έζησε και πέθανε για την φιλοσοφία του. Μίλησε για ένα Ζωντανό, Έμψυχο Σύμπαν, οι Ιδέες – Αρχέτυπα του οποίου βρίσκονται κρυμμένα στη φύση. Σήμερα, αρκετούς αιώνες μετά, ξανά-ανακαλύπτουμε την φιλοσοφία του μέσα από την επιστήμη των fractal’s των μορφογεννητικών πεδίων Της θεωρίας του Χάους, της κβαντικής φυσικής, επιβεβαιώνοντας αυτό που είπε ο Πλάτωνας ότι
η Αληθινή Γνώση δεν είναι παρά μία Ανάμνηση. Απλώς χρειάζεται να την ΞΑΝΑ ΘΥΜΗΘΟΥΜΕ
«Αρκεί, λοιπόν, να πούμε αυτά και να τελειώνουμε; Όχι, η ψυχή ωδίνει ακόμη, και περισσότερο από πριν. Ίσως είναι καιρός πια να γεννήσει, γιατί σκίρτησε προς Αυτό και την κατέβαλαν οι πόνοι της γέννας. Πάλι, όμως, πρέπει να την καταπραΰνουμε με επωδές, αν βρεθεί πουθενά επωδή για τέτοιους πόνους. Θα μπορούσαμε ίσως να επαναλάβουμε πολλές φορές σαν επωδή όσα ήδη έχουμε πει. Στ’ αλήθεια, πια άλλη επωδή θα ‘μοιαζε καινούργια; Γιατί αν η ψυχή διέτρεξε όλες τις αλήθειες, ωστόσο, αν θέλουμε να τις εκφράσει και να τις αρθρώσει με διανοητικό τρόπο, εκείνη αποφεύγει αυτές τις αλήθειες στις οποίες εμείς μετέχουμε, γιατί η διάνοια για να εκφράσει κάτι πρέπει να συλλαμβάνει το ένα πράγμα μετά το άλλο. Εδώ ακριβώς αρχίζει η «περιπλάνηση». Όμως στο απόλυτο απλό πια περιπλάνηση μπορεί αν υπάρχει;» (V 3, 17. 15.)
Οι ιστορικοί τέχνης νόμισαν ότι αναγνώρισαν προσωπογραφίες του Πλωτίνου σε πολλά έργα τέχνης της εποχής του αυτοκράτορα Γαλλιηνού. Όμως δεν έχουμε καμιά καίρια απόδειξη της αυθεντικότητάς τους. Αυτό πιθανώς απογοητεύει την σύγχρονη αρέσκεια για τα ανεκδοτολογικά στοιχεία και την ιστορική ακρίβεια. Αντιθέτως, ο ίδιος ο Πλωτίνος αδιαφορούσε για τέτοιες λεπτομέρειες. Όταν ένας από τους μαθητές τού ζήτησε να δεχθεί να του κάνουν το πορτραίτο, αρνήθηκε κατηγορηματικά και δεν δέχτηκε να ποζάρει εξηγούμενος:
«Δεν φτάνει που φέρουμε την εικόνα που μας έντυσε η φύση; Πρέπει ν’ αφήσουμε πίσω μας και μιαν εικόνα της εικόνας, διαρκέστερη από την πρώτη, σαν να πρόκειται για κάτι αξιοθέατο;» (V. P. 1, 7).
Η δουλειά του καλλιτέχνη μπορεί λοιπόν να συμβολίζει τη ζήτηση του πραγματικού εγώ , και όχι να διαιωνίζει την εικόνα, αναπαριστώντας ένα άτομο. Όπως ο γλύπτης σε ένα κομμάτι πέτρα αγωνίζεται να πετύχει την μορφή που θα φέρει στο φως την ιδανική Ομορφιά, έτσι η ψυχή οφείλει να μορφώσει πνευματικά τον εαυτό της, αποβάλλοντας ότι της είναι ξένο:
«Γύρισε μέσα σου και δες: αν δεν βλέπεις ακόμη τον εαυτό σου την ομορφιά, πράξε όπως ο γλύπτης που επιθυμεί να δημιουργήσει ένα ωραίο άγαλμα: αφαιρεί, ξύνει λειαίνει, καθαρίζει, μέχρι να φανεί πάνω στο άγαλμα ένα όμορφο πρόσωπο. Κι εσύ, λοιπόν, όπως αυτός, αφαίρεσε το περιττό, ίσιωσε το στρεβλό, φώτισε ό,τι σκοτεινό και μην παύεις να «λαξεύεις» το δικό σου «άγαλμα» έως ότου αστράψει πάνω του η θεϊκή λάμψη της αρετής, έως ότου δεις «τη Σωφροσύνη να έχει ανέβει στο ιερό της βάθρο» (Πλάτωνος Φαίδρος 252 d 7 και 254 b 8). Εσύ έγινες αυτό; Εσύ αυτό το είδες; Αν βλέπεις ότι, ναι, αυτό έγινες, ότι ήδη έγινες αυτό που είδες, πάρε θάρρος και εμπιστέψου τον εαυτό σου, αφού ανέβηκες ως εδώ, δεν χρειάζεσαι πια οδηγό, κράτα το βλέμμα σου σταθερό και κοίτα!» (Ι 6, 9, 7.)
Η ύλη του αγάλματος σχηματίζεται σιγά-σιγά με αυτό που βλέπει ο γλύπτης, αφ’ ης στιγμής άγαλμα και γλύπτης γίνουν ένα, μιας ψυχής οι δυο, το άγαλμα πια ταυτίζεται με το ίδιο το θέαμα, η ομορφιά δεν είναι παρά μια κατάσταση απόλυτης απλότητας, καθαρό φως.
Η άγνοιά μας για την προσωπική ζωή του Πλωτίνου, οι αβεβαιότητές μας για το έργο του, αντανακλούν την βαθιά επιθυμία του ατόμου-Πλωτίνου, την μοναδική επιθυμία στην οποία αυτοαναγνωρίζεται, τον μοναδικό πόθο που τον ορίζει: να μην είναι πια ο Πλωτίνος, να αποτελέσει εαυτόν μέσα στην θεωρία και την έκσταση:
«Κάθε ψυχή είναι και γίνεται ό,τι βλέπει.» (VI3, 8, 15.)
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΣΗ
205 Γέννηση του Πλωτίνου, πιθανώς στην Αίγυπτο, πιθανώς στην Λυκούπολη (V. P. 2, 37).
230-231 Στα εικοσιοκτώ του χρόνια ο Πλωτίνος αποφασίζει να αφιερωθεί στην φιλοσοφία και παρακολουθεί στην Αλεξάνδρεια τα μαθήματα πολλών ονομαστών φιλοσόφων που τον απογοητεύουν (V. P. 3, 7).
232-242 Με την συμβολή ενός φίλου του, ο Πλωτίνος εισάγεται στα μαθήματα του Άμμωνίου και μένει έντεκα χρόνια μαθητής του. Συμμαθητές του στη σχολή του Αμμωνίου είναι ο Ερρένιος και ο Ωριγένης. Ο Ωριγένης, για τον οποίο ο Πορφύριος μιλάει πολλές φορές στο Περί του Πλωτίνου βίου, είναι ειδωλολάτρης, πρέπει να τον ξεχωρίσουμε από τον χριστιανό Ωριγένη, Πατέρα της Εκκλησιάς, μεγαλύτερο κατά 20 χρόνια από τον Πλωτίνο.
234 Γέννηση του Πορφύριου.
243 Ο Πλωτίνος ακολουθεί τον στρατό του αυτοκράτορα Γορδιανού στην Μεσοποταμία με την προσδοκία να συναντήσει Πέρσες ή Ινδούς σοφούς κατά τη διάρκεια της εκστρατείας.
244 (Φεβρουάριος ή άρτιος) Ο Γορδιανός δολοφονείται από Ρωμαίους στρατιώτες, οπαδούς του σφετεριστή Φιλλίπου του Άραβα. Μετά δυσκολίας καταφέρνει να ξεφύγει και να φτάσει στην Αντιόχεια. –Τα πραξικοπήματα αυτού του τύπου είναι συχνά τον 3ο αιώνα. Μετά τον θάνατο του Αλεξάνδρου Σεβήρου (235), η ρωμαϊκή Αυτοκρατορία περνάει πολύ σοβαρή κρίση. Τους αυτοκράτορες, κάποτε εκλεγμένους από την Σύγκλιτο -που είναι και η περίπτωση του Γορδιανού- ανεβάζουν και κατεβάζουν από το θρόνο οι στρατιές. Μπορούμε ίσως να υποθέσουμε ότι ο Πλωτίνος είχε καλές σχέσεις με κάποιους συγκλητικούς φιλικά προσκείμενους στον αυτοκράτορα, από το γεγονός ότι μπόρεσε να ακολουθήσει τον Γορδιανό στην εκστρατεία του.
244 Ο Πλωτίνος μετά την περιπέτειά του στην Μεσοποταμία επιστρέφει στη Ρώμη.
244-253 Ο Πλωτίνος διδάσκει ένα μικρό κύκλο μαθητών και δεν γράφει καθόλου.
246 Ο Αμέλιος γίνεται μαθητής του Πλωτίνου. Κρατάει σημειώσεις από τα μαθήματά του.
254 Πρώτο έτος της βασιλείας του Γαλλιηνού. Ο Πλωτίνος αρχίζει να συγγράφει κάποιες πραγματείες (V. P. 4, 10).
263 Ο Πορφύριος έρχεται στην Ρώμη προερχόμενος από την Αθήνα, όπου εμαθήτευσε στον Λογγίνο. Είναι καλοκαιρινές διακοπές, όμως ήδη συναντά τον Πλωτίνο (V. P. 5, 4). Δεν γίνεται αμέσως δεκτός στη σχολή. Μετά μακρές συζητήσεις με τον Αμέλιο συναινεί σε ένα σημείο διδασκαλίας του Πλωτίνου που δυσκολευόταν να δεχτεί και του εμπιστεύονται τα βιβλία του Πλωτίνου (V. P. 18, 19).
266 Ο συγκλητικός Σαβινίλλος ακροατής του Πλωτίνου (V. P. 7, 31), είναι ύπατος αυτού του έτους και συν-ύπατος του αυτοκράτορα Γαλλιηνού (V. P. 7, 31). Ο αυτοκράτωρ, όπως και η σύζυγος του αυτοκράτειρα Σαλωνίνα, εκτιμούσαν ιδιαιτέρως τον Πλωτίνο (V. P. 12, 1). Ο Πλωτίνος ονειρεύεται να ξανακτίσει μια κατεστραμμένη πόλη της Καμπανίας για να φτιάξει μια πλατωνική πολιτεία, την Πλατωνόπολη. Το σχέδιο αποτυγχάνει λόγο της δυσμένειας κάποιων συμβούλων του αυτοκράτορα.
268 Ο Πορφύριος παθαίνει κατάθλιψη και σκέπτεται να αυτοκτονήσει. Ο Πλωτίνος τον συμβουλεύει να ταξιδέψει. Ο Πορφύριος φεύγει για την Σικελία και εγκαθίσταται στο Λιλύβαιο, κοντά στον Πρόβο (V. P. 11, 11).
268 Καλοκαίρι: δολοφονία του Γαλιηνού και αρχή της βασιλείας του Κλαύδιου Β’. Εκδηλώνεται η τελευταία αρρώστια του Πλωτίνου (V. P. 2, 11).
268-269 Αναχώρηση του Αμέλιου. Αφήνει τον Πλωτίνο και φεύγει από τη Ρώμη για να συναντήσει το Λογγίνο στην αυλή της βασίλισσας Ζηνοβίας στην Τύρο (V. P. 19, 32). Το επόμενο έτος βρίσκεται στην Απάμεια της Συρίας (V. P. 2, 33).
269 Ο Πλωτίνος φεύγει από την Ρώμη και αποσύρεται στο κτήμα του Ζήθου, έξι μίλια από τις Μητούρνες της Καμπανίας (V. P. 2, 23).
270 Θάνατος του Πλωτίνου (V. P. 2, 23).
301 Ο Πορφύριος συντάσσει το Περί Πλωτίνου βίου και εκδίδει για πρώτη φορά τις Εννεάδες (V. P. 23, 13: ο Πορφύριος είναι εξήντα οκτώ ετών όταν γράφει).
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Περί του Πλωτίνου βίου και της τάξεως των βιβλίων αυτού. Πορφύριος.
2. Εννεάδες Πλωτίνου, Πορφύριος (εκδ. Πάπυρος)
3. Ο Πλωτίνος και η αναβίωση του Μυστικισμού στη Δύση, Στ Σακκάς.
4. Οι Απόκρυφες Δυνάμεις του Πλωτίνου, Γ. Κολιοπούλου.
5. Μελετώντας τον Νεοπλατωνισμό (Sarah Rappe) Εκδ. Εναλιος
http://www.terrapapers.com/?p=32672
theancientwebgreece
Κατηγορίες:
Σχόλια