Η Ρωσία Επιδιώκει να Αναζωογονήσει τις Υπεράκτιες Επενδύσεις στην Αρκτική

Της Χρ. Μήτση


Το κόστος και η πολυπλοκότητα των υπεράκτιων γεωτρήσεων στη ρωσική Αρκτική έχει αποδειχθεί διαχρονικά δυσεπίλυτο πρόβλημα για τις εταιρείες πετρελαίου. Ωστόσο, με την Gazprom πρόθυμη να αναβιώσει το γιγαντιαίο έργο Shtokman και το Κρεμλίνο να προσφέρει γενναιόδωρες φορολογικές ελαφρύνσεις, δεν αποκλείεται να ανατέλλει μία νέα εποχή για την Αρκτική.


Οι κυρώσεις της Δύσης εναντίον της Ρωσίας και οι χαμηλές ενεργειακές τιμές αποτέλεσαν εμπόδιο στην επιχειρηματική δραστηριότητα στην Αρκτική, αλλά το κύριο πρόβλημα ήταν ότι η περιοχή διαθέτει κυρίως κοιτάσματα φυσικού αερίου και όχι πετρελαίου, τα οποία θεωρούνται περισσότερο επικερδή. Η εγκατάλειψη του έργου φυσικού αερίου Shtokman το 2012 έδειξε ότι ακόμη και η σύμπραξη των Gazprom, Statoil και Total δεν αρκούσε τότε για να καταστήσει βιώσιμη την περιοχή.




Ωστόσο, τα δεδομένα ενδέχεται πλέον να αλλάζουν, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη τις νέες ανακαλύψεις πετρελαίου στην περιοχή, οι οποίες εκτιμάται τώρα από τη Rosneft ότι είναι δυνατό να αντιπροσωπεύουν έως και το 30% της ρωσικής παραγωγής πετρελαίου μέχρι το 2050.



«Η ρωσική κυβέρνηση πιστεύει ότι ένας συνδυασμός φορολογικών κινήτρων, άφθονων πετρελαϊκών πόρων και ‘ανοίγματος’ της όδευσης της Βόρειας Θάλασσας -όπως κατάφερε να κάνει το παγοθραυστικό δεξαμενόπλοιο Christophe de Margerie- θα μπορούσε να προσελκύσει τους επενδυτές», δήλωσε ο Alek Fak, ανώτερος αναλυτής πετρελαίου και φυσικού αερίου της SberbankCIB που εδρεύει Μόσχα.



Τόσο η Gazprom, όσο και η Rosneft, οι εθνικοί ενεργειακοί κολοσσοί της Ρωσίας -και οι μόνες εταιρείες που επιτρέπεται να πραγματοποιούν έρευνες υδρογονανθράκων στην περιοχή- φαίνεται να έχουν κίνητρα για να ανανεώσουν τις προσπάθειές τους στην Αρκτική. Σε πρόσφατο έγγραφο αναφορικά με τη στρατηγική για την ανάπτυξη της υφαλοκρηπίδας της Αρκτικής έως το 2040, η Gazprom ανέφερε ότι το έργο αερίου Shtokman θα μπορούσε να ‘αναζωογονηθεί’ και να τεθεί σε παραγωγή έως το 2028.


Το νέο αναπτυξιακό πρόγραμμα της εταιρείας περιλαμβάνει επίσης τα πεδία Yuzhno-Kirinskoye στην ανατολική μεθόριο, η ανάπτυξη των οποίων αναμένεται να ολοκληρωθεί ως το 2023, αλλά και το πεδίο Leningradskoye στη Θάλασσα του Κάρα, το οποίο πρόκειται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το 2034.






Το Shtokman βρίσκεται δυτικά του αρχιπελάγους Novaya Zemly, περίπου 550 χλμ βόρεια της χερσονήσου Kola. Διαθέτει περίπου 4 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου και έχει ονομαστεί ‘μητέρα όλων των πεδίων’. Παρά τη διάλυση της προηγούμενης κοινοπραξίας, τόσο η Total όσο και η Statoil έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι ενδέχεται να ενδιαφέρονται για το Shtokman, εάν το επιτρέψουν οι περιστάσεις.



Παράλληλα, η Rosneft δήλωσε τον Οκτώβριο ότι οι ανακτήσιμοι όγκοι πετρελαίου στο πρόσφατα ανακαλυφθέν υπεράκτιο πεδίο Khatanga στην ανατολική Αρκτική ανέρχονται σε 81 εκατ. τόνους (636,9 εκατ. βαρέλια). Η εταιρεία διαθέτει 28 υπεράκτια οικόπεδα στην Αρκτική, τα οποία αθροιστικά εκτιμάται ότι διαθέτουν 34 δισ. τόνους ισοδύναμου πετρελαίου. Ο διευθύνων σύμβουλος της κρατικά ελεγχόμενης Rosneft, Igor Sechin, δήλωσε ότι η Rosneft είναι ακόμη ανοικτή σε συμπράξεις με ξένους εταίρους στο πλαίσιο των ερευνών στη γεώτρηση Tsentralno του πεδίου Khatanga.



Η Rosneft αναμένεται να μετατοπίσει την ερευνητική της δραστηριότητα στη Θάλασσα του Μπάρεντς το 2018 και στη Θάλασσα του Κάρα το 2019. Τα έργα στη Θάλασσα του Κάρα είχαν αρχικά σχεδιαστεί να πραγματοποιηθούν σε συνεργασία με την ExxonMobil, αλλά, παρά τις κυρώσεις που ανάγκασαν την αμερικανική εταιρεία να αποχωρήσει από το project, η Rosneft επιμένει ότι η ανάπτυξη του έργου προχωρά σύμφωνα με το σχεδιασμό.


Απαντώντας στις αμερικανικές κυρώσεις



Οι κυρώσεις των ΗΠΑ εμποδίζουν τις δυτικές εταιρείες να συμμετάσχουν σε έργα έρευνας και ανάπτυξης υδρογονανθράκων στη ρωσική Αρκτική. Ωστόσο, το Κρεμλίνο προσφέρει χαμηλή φορολογία για να ενθαρρύνει τις επενδύσεις στην περιοχή. Στους φορείς εκμετάλλευσης προσφέρεται ένας βασικός φόρος εξόρυξης της τάξης του 5-15% και μηδενικοί εξαγωγικοί δασμοί, μεταξύ άλλων κινήτρων.



Η υπεράκτια πετρελαϊκή παραγωγή της Αρκτικής εκτιμάται ότι φέτος θα ανέλθει σε περίπου 4,5 εκατ. τόνους, μόλις 16% της συνολικής παραγωγής της Ρωσίας, σύμφωνα με την Sberbank CIB. Το σύνολο της παραγωγής αυτής προέρχεται από δύο πεδία: το Prirazlomnoye της Gazprom Neft και τοYurkharov της Novatek. Το Prirazlomnoye αρχικά αναμενόταν να παράγει έως και 7 εκατ. τόνους, αλλά έκτοτε η εκτίμηση αυτή έχει μειωθεί σε λιγότερο από 5 εκατ. τόνους.



Η υπεράκτια παραγωγή φυσικού αερίου της Αρκτικής είναι πολύ σημαντικότερη και κυμαίνεται από 50 έως 60 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, ή περίπου το 8-10% της συνολικής παραγωγής φυσικού αερίου της Ρωσίας. Η πλειονότητα των όγκων αυτών προέρχεται από το πεδίο Yurkharov της Novatek και τη μονάδα της νήσου Σαχαλίνης.



«Υπήρξε μια εποχή που η υψηλή περιεκτικότητα των υπεράκτιων πεδίων σε αέριο θεωρούταν ιδιαίτερα θετικό στοιχείο», δήλωσε ο Fak. «Ωστόσο, η άποψη αυτή ανήκει στο παρελθόν, τότε που κυριαρχούσε η αντίληψη ότι το αέριο αυτό θα αποτελούσε την κύρια πηγή των μελλοντικών εξαγωγών LNG της Ρωσίας».


Η σημαντική πτώση των τιμών του φυσικού αερίου από το 2012 άλλαξε αυτή την άποψη, αλλά, όπως υποστηρίζει ο Fak, τα υπεράκτια κοιτάσματα της Αρκτικής εξακολουθούν να έχουν δυνατότητες λόγω των φορολογικών κινήτρων του Κρεμλίνου και της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής στην περιοχή. Επίσης, υποστηρίζει ότι στη Ρωσία οι κυρώσεις για περιβαλλοντικά ατυχήματα είναι «πιθανώς πιο χαλαρές» σε σύγκριση με άλλες χώρες.



Το Μάρτιο του 2017, ο Βλαντιμίρ Πούτιν επιβεβαίωσε την προσήλωσή του στους πλούσιους φυσικούς πόρους της περιοχής, ταξιδεύοντας στο ακατοίκητο αρχιπέλαγος της Γης του Φραγκίσκου Ιωσήφ, ένα εκτεταμένο σύμπλεγμα νησιών όπου ο ρωσικός στρατός πρόσφατα κατασκεύασε νέο αεροδιάδρομο και νέα βάση. Στη διάρκεια συνεδρίου της ναυπηγικής βιομηχανίας τον Νοέμβριο, ο Ρώσος πρόεδρος υπέβαλε επίσης πρόταση για την απαγόρευση των μη ρωσικών σκαφών στον Διάδρομο της Βόρειας Θάλασσας στην Αρκτική.



Η Ρωσία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Δανία και η Νορβηγία προσπαθούν να εδραιώσουν τη δικαιοδοσία τους σε τμήματα της Αρκτικής, καθώς οι πάγοι που λιώνουν δημιουργούν νέες προοπτικές για την έρευνα υδρογονανθράκων. Ωστόσο, η Ρωσία είναι αυτή που προωθεί εντονότερα τα εθνικά της συμφέροντα στην περιοχή.


Πηγή, μέσω energia