Ταξίδια στην Ελλάδα του 15ου–19ου αιώνα

Με τη συλλογή του Ευστάθιου Φινόπουλου


Το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό υλικό από τη συλλογή ιστορικών και περιηγητικών εκδόσεων του Ευστάθιου Φινόπουλου, από τις σημαντικότερες του είδους της διεθνώς. Η έκθεση εγκαινιάστηκε την Τρίτη 6 Μαρτίου 2018, στο Μουσείο Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού (Κουμπάρη 1) και θα διαρκέσει έως τις 29 Απριλίου 2018.

Ο Ευστάθιος Φινόπουλος αναγνωρίζεται από το διεθνές ακαδημαϊκό και ερευνητικό κοινό ως ειδικός σε θέματα περιηγητισμού, χαρτογραφίας και τεκμηρίωσης εικονογραφικού υλικού, για τη διευρυμένη γεωγραφική περιοχή που ορίζεται ως ελλαδικός χώρος και για την περίοδο από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα. Από το φανταστικό στοιχείο και τον αυτοσχεδιασμό των πρώτων αιώνων μέχρι την ακριβή αποτύπωση στους νεότερους χρόνους, αναδεικνύεται η πολύπλευρη εικόνα του ταξιδιού, καθώς και οι πολλαπλές ταυτότητες των περιηγητών, στον ευρύτερο ελλαδικό χώρο.

Η έκθεση περιλαμβάνει σχεδόν 200 έργα και διαρθρώνεται σε δέκα ενότητες που παρουσιάζουν ταξιδιώτες και διαδρομές, χάρτες, έντυπες πρώιμες περιηγητικές μαρτυρίες, εκδόσεις με ελληνικές και οθωμανικές ενδυμασίες και χαρακτικά φιλελληνικού ενδιαφέροντος. Σταθμοί ιδιαίτερου ενδιαφέροντος αποτελούν το ταξίδι του δούκα του Montpensier στην Ελλάδα (19ος αι.), αντίτυπα που ανήκαν σε ιστορικά πρόσωπα, όψεις της Αθήνας που δεν είναι ευρέως γνωστές, καθώς και εκθέματα που υφαίνουν την προσωπικότητα του συλλέκτη. Παρουσιάζονται επίσης σπάνιες εκδόσεις, χειρόγραφοι χάρτες, λυτά χαρακτικά και ζωγραφικά έργα, καθώς και σημαντικά ιστορικά τεκμήρια, αρχειακό υλικό και φωτογραφίες. Ενδεικτικά των συλλεκτικών προτιμήσεων του Ευστάθιου Φινόπουλου είναι τα πολλαπλά αντίτυπα, τα διαφορετικά «τραβήγματα» της ίδιας έκδοσης, διαδοχικές εκδόσεις και ποικίλες μεταφράσεις του ίδιου βιβλίου που ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει από κοντά.

Η εμπειρία και η ανάμνηση του ταξιδιού αναδύονται μέσα από το πολύτιμο υλικό της Συλλογής Φινόπουλου, η συγκρότηση της οποίας ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’60 με την αγορά μεταχειρισμένων βιβλίων από υπαίθριο παλαιοβιβλιοπώλη στη Farringdon Road του Λονδίνου. Στη συνέχεια, η αναζήτηση για την απόκτηση παλαιών βιβλίων έγινε καθημερινή συνήθεια για το συλλέκτη. Η Συλλογή συνεχίζει να εμπλουτίζεται μέχρι σήμερα με βιβλία και έργα τέχνης.

Το Μουσείο Μπενάκη αποδέχθηκε τη δωρεά της Συλλογής Φινόπουλου με σκοπό τη συντήρηση και αξιοποίησή της ως εργαλείο έρευνας και ιστορικής μελέτης. Η συλλογή στεγάζεται σε ιδιόκτητο χώρο στην Αθήνα και λειτουργεί με την εποπτεία του ίδιου του συλλέκτη, ενώ ο κατάλογος των εκδόσεων που συμπεριλαμβάνει διατίθεται online στην ενότητα της συλλογής της Βιβλιοθήκης στο site του Μουσείου Μπενάκη (πατήστε εδώ).

Την επιμέλεια της έκθεσης έχουν οι ερευνητές της συλλογής: Μαρία Ξεναρίου, Μίρκα Παλιούρα και Κωνσταντίνος Ι. Στεφανής.

Την έκθεση συνοδεύει έκδοση 64 σελίδων και προβολή video μικρής διάρκειας που αναφέρεται στον συλλέκτη Ευστάθιο Φινόπουλο και το έργο του. Παράλληλα, την έκθεση «ντύνει» μουσικά μία φιλελληνική σύνθεση του Αυστριακού Hieronymous Payer από παρτιτούρα της συλλογής Ε. Φινόπουλου του 1830. Το μουσικό αυτό έργο ήταν αφιερωμένο στη ναυμαχία του Ναυαρίνου και ακούγεται εκτελεσμένο από τη μαέστρο και πιανίστα, Ζωή Ζενιώδη.
Παράλληλες εκδηλώσεις

Στην έκθεση θα πραγματοποιηθούν ξεναγήσεις από τους επιμέλητές της, τις ακόλουθες ημερομηνίες:

Σάββατο 17 Μαρτίου και Σάββατο 31 Μαρτίου, στις 12:00.

Σάββατο 21 Απριλίου και Σάββατο 28 Απριλίου, στις 12:00.