TA ΙΕΡΑ ΤΡΙΓΩΝΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΚΑΛΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

Ο περίφημος γεωδαιτικός τριγωνισμός της αρχαίας Ελλάδας είναι άλλο ένα θαυμαστό μυστήριο των προγόνων μας, καθώς η χωροθεσία των ναών και των ιερών τους σχηματίζει νοητούς γεωμετρικούς σχηματισμούς που αψηφούν λογικές ερμηνείες και καλοβαλμένα πλαίσια εγγραφής.

Το γιατί έχτιζαν οι αρχαίοι Έλληνες τους χώρους λατρείας τους κατά τρόπο που να δημιουργούν στον χάρτη ισόπλευρα και ισοσκελή τρίγωνα ή να επαληθεύουν περίπλοκες μαθηματικές σχέσεις παραμένει το μεγάλο ζητούμενο, με τα ερωτήματα που ανακύπτουν να είναι πολλά και ποικίλα: τι εξυπηρετούσε η ιερή αυτή χωροθεσία αλλά και πώς υπολόγιζαν τις τεράστιες αποστάσεις (πόσο μάλλον όταν παρεμβαλλόταν ανάμεσά τους η θάλασσα);

Και βέβαια μπορεί δύο ισοσκελή τρίγωνα να έχουν κλέψει όλη τη δόξα, εγείροντας συνωμοσιολογικές θεωρίες για ενεργειακά μαγνητικά πεδία και άλλα πολλά, ο τριγωνισμός φαίνεται πάντως πως ήταν γενικευμένη πρακτική της ελληνικής ζωής.

Το ισοσκελές τρίγωνο που δημιουργούν ο Ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, ο Ναός της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα και ο Ναός του Ηφαίστου στο Θησείο της Αθήνας αλλά και το δεύτερο που περνά από τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, τον Παρθενώνα και τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα έχουν τεθεί συχνά στο στόχαστρο της σύγχρονης επιστήμης, καθώς ο θείος κανόνας που φαίνεται να υπάρχει στην αναπάντεχη αυτή συμμετρία συνεχίζει να πονοκεφαλιάζει τους ερευνητές.

Τόσο ο Αριστοτέλης όσο και ο Στράβωνας παραδέχονται ότι η ίδρυση των ιερών δεν γινόταν συμπτωματικά αλλά ακολουθούσε έναν εσωτερικό κανονισμό με τη δική του απόκρυφη μεθοδολογία, αν και αμφότεροι εμφανίζονται διστακτικοί να αποκαλύψουν τις λεπτομέρειες της θείας αυτής αναλογίας.

Ήταν κοινή σε όλους γνώση και δεν χρειαζόταν περισσότερη ανάλυση ή μήπως επρόκειτο για απόκρυφες ιερατικές διδασκαλίες που μόνο οι μυημένοι έπρεπε να κατέχουν; Η αρμονική σχέση των ναών, μαντείων, τύμβων και ιερών φτάνει σε μας σήμερα μόνο ως εικόνα, μια εικόνα κολοσσιαίας σύλληψης φυσικά που προκαλεί ρίγη συγκίνησης, αν και το καλά κρυμμένο μυστικό αρνείται πεισματικά να αποκαλύψει τα ίχνη του.

Λένε συχνά ότι τη σοφία των αρχαίων Ελλήνων πολλοί λαοί ζήλεψαν και μιμήθηκαν (όπως οι Ρωμαίοι), την αποκρυφιστική διασύνδεση των χώρων λατρείας τους φαίνεται ωστόσο να μην την έμαθε κανείς. Το πράγμα είναι σαφώς αδιανόητο τόσο στη σύλληψη όσο και τη μαθηματική του ακρίβεια, μιας και ο τέλειος υπολογισμός των θέσεων πόλεων και ναών μόνο με τη βοήθεια των σύγχρονων ανθρώπινων δορυφόρων και της GPS τεχνολογίας γίνεται σχετικά εύκολος.

Ποιος ανθρώπινος νους θα μπορούσε να κάνει τέτοιες θείες μετρήσεις και ποιο ανθρώπινο χέρι θα μπορούσε να τις βάλει επί χάρτου, υπακούοντας ευλαβικά στον καθολικό και προαιώνιο όπως φαίνεται νόμο της αρμονίας. Και κυρίως, τι εξυπηρετούσε η ερμητική αυτή γεωμετρία που μπορεί κάλλιστα να λογιστεί ως ένα από τα πλέον εκπληκτικά -αν και σχετικά άγνωστα- επιτεύγματα των αρχαίων προγόνων μας;

Ελληνικός μυστικισμός και μαθηματική σκέψη

Οι αριθμοί ήταν για τους αρχαίους Έλληνες (και ειδικά τους Πυθαγόρειους) μεταφυσικές οντότητες με θεία χάρη, φορείς αλήθειας δηλαδή που μπορούσαν να καθορίσουν την θνητή μοίρα των ανθρώπων. Από τους μυστικιστικούς αυτούς πειραματισμούς με τους αριθμούς προέκυψε εξάλλου η γεωμετρία, το θείο σχέδιο του κόσμου, η οποία μετατράπηκε σε κινητήριο μοχλό των ελληνικών μαθηματικών.

Αριθμοί, γεωμετρία και η πανταχού παρούσα αστρονομία επιστρατεύτηκαν λοιπόν για να φέρουν τη συζήτηση στην οντολογία και να αποκαλύψουν την ίδια τη Δημιουργία, καθώς το θείο σχέδιο ήταν συμμετρικό και αρμονικό, ένας κύκλος ίσως ή ένα τρίγωνο.

Δεν αποκλείεται λοιπόν το σημείο επαφής των επιστημών αυτών να αποτυπώθηκε πάνω στη γη των αρχαίων Ελλήνων τόσο συμβολικά όσο και υλικά, μετατρέποντας τον ελληνικό χάρτη σε πρότυπο (ή αντανάκλαση) του ουρανού και των δικών του άβατων μυστικών.

Βωμοί, ιερά, μαντεία, ναοί, ακόμα και πόλεις ολάκερες φαίνεται να υπακούουν στον εσωτερικό αυτό κανονισμό των τέλειων γεωμετρικών σχέσεων ή των μαθηματικών τύπων, απηχώντας λες την ουράνια αρμονία των σφαιρών και τους νόμους του σύμπαντος…

Πώς ανακαλύφθηκαν όλα

Παρά το γεγονός ότι σε αρχαία κείμενα συναντούμε διάσπαρτες αναφορές για τον γεωμετρικό τριγωνισμό και η ύπαρξη των αρμονικών αυτών σχέσεων δεν ήταν κατά κανέναν τρόπο μυστική, το πράγμα φαίνεται ότι πέρασε στα ψιλά της αρχαιοελληνικής εποποιίας, καθώς ο πλανήτης είχε άλλα και εξίσου σπουδαία επιτεύγματα για να μαγεύεται διαχρονικά από τους προγόνους μας.

Η αρμονία και το κάλλος της νοητής διασύνδεσης των αρχαιοελληνικών ιερών μπήκε στο στόχαστρο του γάλλου ερευνητή Ζαν Ρισσέν το 1967, κάνοντας ρητή αναφορά στον «Αρχαίο Γεωμετρικό Τριγωνισμό» και προσπαθώντας να διακριβώσει στην πράξη αν πράγματι οι αρχαίοι αρέσκονταν σε μαθηματικά παιχνίδια πάνω στον χάρτη. Το γάντι της πρόκλησης σήκωσε αργότερα ο Θεοφάνης Μανιάς («Άγνωστα Μεγαλουργήματα των Αρχαίων Ελλήνων») και λίγο μετά ο Α. Αλεξίου, οι οποίοι από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 άρχισαν να μελετούν την εσωτερική μαθηματική και αστρονομική αρμονία των αρχαιοελληνικών μνημείων.

Η απόδειξη θα ερχόταν βέβαια μόνο όταν θα γενικευόταν η χρήση του GPS και του γεωγραφικού στίγματος, που απλοποίησε τους υπολογισμούς που γίνονταν πρωτύτερα με κανόνα και διαβήτη πάνω στον ελλαδικό χάρτη. Οι εκατοντάδες επιτόπιες θεσιακές μετρήσεις σε ναούς και ιερά της Ελλάδας του καθηγητή Κοσμά Μαρκάτου αποκάλυψαν ότι το ισοσκελές τρίγωνο ήταν πιθανότατα η μονάδα του γεωδαιτικού τριγωνισμού, αν και έχουν χρησιμοποιηθεί κι άλλα πρότυπα, όπως η αρχή των ίσων αποστάσεων μεταξύ των αρχαιολογικών χώρων, το ορθογώνιο, το ισόπλευρο και το χρυσό τρίγωνο, ο κύκλος, ο ευθυγραμμισμός κ.ά.

Ο Μαρκάτος επιβεβαίωσε ορισμένες συμμετρίες που καταδεικνύουν την ύπαρξη τριγωνισμού στον αρχαίο ελληνικό χώρο. Η ετυμηγορία του GPS έδειξε ότι ο ισοσκελισμός των πλευρών των νοητών τριγώνων ήταν σχεδόν τέλειος, καθώς οι αποκλίσεις κυμαίνονται από μερικά εκατοστά ως και μερικές δεκάδες μέτρα! Η ύπαρξη των τόσων γεωμετρικών συσχετίσεων απορρίπτει αβίαστα κάθε επιφύλαξη για τυχαιότητα τέτοιων νοητικών σχημάτων, καθώς το φαινόμενο είναι τόσο κοινό και αρμονικό που δεν μπορεί να είναι εκεί συμπτωματικά. Το λένε εξάλλου και οι ίδιοι οι αρχαίοι, όπως ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς, που δεν αφήνει περιθώριο παρερμηνείας όταν διατείνεται πως «Η γεωδαισία ποιείται τας διαιρέσεις ου μόνον εις ισότητας αλλά και κατά λόγους και αναλογίας».

Αλλά και ο Αριστοτέλης μάς κλείνει το μάτι όταν μας λέει στα «Πολιτικά» του (VII, 1331a) πως «Οι καθιερωμένοι οίκοι για τη λατρεία των θεών πρέπει να βρίσκονται όχι μόνο στην κατάλληλη θέση αλλά και στην ίδια, εκτός από εκείνους τη θέση των οποίων ορίζει ξεχωριστά ο Νόμος ή κάποιο μαντείο υπό την αιγίδα του μαντείου των Δελφών». Ο Ίππαρχος συναινεί στον ισχυρισμό όταν αναφέρει ότι χρησιμοποιούσε γεωδαιτικές μεθόδους προσδιορισμού οποιουδήποτε σημείου πάνω στη Γη.

Ο Στράβων πάλι λέει: «Όσοι ασχολούνται με τις θέσεις των διάφορων τόπων λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα των αστρονόμων και των γεωμετρών σχετικά με τα σχήματα, τα μεγέθη και τις αποστάσεις», ενώ ο Παυσανίας μάς παρέδωσε ότι: «Ο δήμος του Μαραθώνα απέχει ίση απόσταση από την Αθήνα με την απόσταση της Καρύστου, που βρίσκεται στην Εύβοια, από την Αθήνα» («Αττικά» 32:3), αναφορές που δεν αφήνουν σκοτεινά σημεία για το κατά πόσο οι γεωμετρικοί συσχετισμοί ήταν επιμελώς προσχεδιασμένοι και ολότελα ηθελημένοι.

Όσο για τους ίδιους τους συσχετισμούς, ως μονάδα μέτρησης χρησιμοποιείται φυσικά το στάδιο (184,454 μέτρα), ο αριθμός π (3,14), ο αριθμός της χρυσής τομής φ (1,618), αλλά και διάφορες γνωστές στους αρχαίους γεωμετρικές αναλογίες τύπου 1:1, 3:2, 4:3, 9:8, 256:243, 8:3, 4:1, 9:2 κ.λπ.

Τα δύο περίφημα ισοσκελή τρίγωνα

Η γνωστότερη και πιο μελετημένη περίπτωση γεωδαιτικού τριγωνισμού είναι το ισοσκελές τρίγωνο που σχηματίζουν ο Ναός του Ηφαίστου στην Αθήνα, ο Ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο και ο Ναός της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα, με απόσταση 242 στάδια (και κεφαλή του τριγώνου το Σούνιο). Την ίδια ώρα, 23 ακόμα ζεύγη αρχαίων πόλεων στην ευρύτερη περιοχή Αττικής και Βοιωτίας απέχουν μεταξύ τους κατά… 242 στάδια!

Η έρευνα του καθηγητή Μαρκάτου έδειξε ότι, πρώτον, «το τρίγωνο Σούνιον-Αθήναι (Θησείον - Ναός Ηφαίστου)-Αίγινα είναι ισοσκελές με τις αποστάσεις Σούνιο-Αθήνα (Θησείον) και Σούνιο-Αίγινα σχεδόν ίσες» και, δεύτερον, «το τρίγωνο Δελφοί (Ομφαλός)-Αθήναι (Παρθενών)-Αίγινα (Ν. Αφαίας) είναι πρακτικώς ισοσκελές».

Το GPS απέδειξε λοιπόν με τη βοήθεια της σύγχρονης δορυφορικής τεχνολογίας αυτό που οι αρχαίοι πρόγονοί μας φαίνεται να ήξεραν σχεδόν διαισθητικά: πώς να χτίζουν αρμονικά τις πόλεις και τα ιερά τους!

Το ισοσκελές τρίγωνο με κορυφή τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο (γ.π. 37,6502 και γ.μ. 24,0245) και πλευρές τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα (γ.π. 37,7544 και γ.μ. 23,5329) και τον Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο (γ.π. 37,9755 και γ.μ. 23,7216) έχει πλευρές μήκους 44,82 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο ως τον Ναός της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα) και 44,96 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο ως τον Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο).

Όσο για το δεύτερο και εξίσου περιβόητο ισοσκελές τρίγωνο, έχει κορυφή τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς (γ.π. 38,4823 και γ.μ. 22,5012) και πλευρές τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα (γ.π. 37,7543 και γ.μ. 23,5332) και τον Παρθενώνα (γ.π. 37,9715 και γ.μ. 23,7266). Για την απόκλιση του μήκους των δύο πλευρών, το GPS μας λέει πως το ισοσκελές τρίγωνο έχει πλευρές μήκους 121,39 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς ως τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα) και 121,31 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς ως τον Παρθενώνα)! Μερικές δεκάδες μέτρα απόκλιση σε αποστάσεις δεκάδων χιλιομέτρων τις λες και αμελητέες.

Παρά το γεγονός ότι ο διπλός αυτός γεωδαιτικός τριγωνισμός έχει μαγνητίσει όλα τα βλέμματα, δεν είναι παρά σταγόνα στον ωκεανό των αρχαιοελληνικών γεωμετρικών εικόνων, οι οποίες εκτείνονται πάνω από τον χάρτη της Ελλάδας και όχι μόνο, καθώς συμπεριλαμβάνουν και τα ιερά των ελληνικών κτήσεων αλλά και των πόλεων-κρατών της ελληνικής σφαίρας επιρροής.

Από την Ακρόπολη των Αθηνών, τις Αιγές, την αρχαία Ολυμπία, τους Λέοντες της ιερής Δήλου, τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και την αρχαία Θήβα μέχρι το Δίον, τον Ναό του Απόλλωνα στην Κόρινθο, τον Ναό του Ποσειδώνα στα Ίσθμια, τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, τον Λέοντα της Χαιρώνειας και τον Ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο, η ελληνική τοπογραφία δονείται από πλούσιες γεωμετρικές σχέσεις για τις οποίες αγνοούμε ωστόσο ακόμα και το παραμικρό.

Ήταν μια προσπάθεια αναπαράστασης πάνω στη γη των περίλαμπρων αστερισμών του ουρανού; Ήθελαν αντιθέτως να απεικονίσουν στον ελλαδικό χάρτη όλο τον ζωδιακό κύκλο, κάνοντας το Κοινό των Ελλήνων την τέλεια αντανάκλαση της προαιώνιας ουράνιας αρμονίας πάνω στη γη; Ή μήπως έκαναν χρήση των γεωενεργειακών ρευστών, των φυσικών ενεργειακών ρευμάτων της γήινης επιφάνειας δηλαδή, κατευθύνοντας την ενέργεια στις πόλεις και τα ιερά τους;

Η έρευνα πρέπει να συνεχιστεί για να αποκαλυφθεί η ζηλευτή γνώση που φαίνεται να κατείχαν οι πρόγονοί μας και διαφεύγει ακόμα και της σύγχρονης επιστήμης, η οποία εμφανίζεται απρόθυμη να ασχοληθεί με ένα από τα πλέον κολοσσιαία χαρακτηριστικά του αρχαιοελληνικού κόσμου. Πέρα από τα φυσικά και μεταφυσικά «γιατί», είναι αυτό το ακανθώδες «πώς» που οφείλει να εντυπωσιάσει επιτέλους τη μοντέρνα σκέψη: πώς κατάφεραν δηλαδή οι αρχαίοι Έλληνες τον τιτάνιο άθλο της γεωμετρικής διασύνδεσης των ιερών τους τόπων;

Μια πειστική απάντηση εδώ θα φωτίσει σαφώς διαφορετικά όλα όσα ξέρουμε για την επιστημοσύνη αλλά και τη μυστικιστική γνώση ενός από τους λαμπρότερους πολιτισμούς που εμφανίστηκαν ποτέ στον πλανήτη Γη…

www.newsbeast.gr