Μόνιμη αποικία στον Αρη και «πλωτές πόλεις» στην Αφροδίτη

Ο Μπας Λάνσντορπ, ο "πατέρας" του προγράμματος εποικισμού του Άρη "Mars One" ελπίζει ότι κάποια ημέρα οι άνθρωποι θα κατοικούν σε "ιπτάμενα μπαλόνια" γύρω από την πυκνή ατμόσφαιρα της Αφροδίτης ή σε διαστημικούς σταθμούς σε κάποιο από τα 69 φεγγάρια του Δία. Δηλώνει επίσης αισιόδοξος, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Independent, ότι η δική του αποστολή ανθρώπων στον Άρη –χωρίς επιστροφή– θα γίνει το 2031.

Η ημερομηνία εκτόξευσης του διαστημοπλοίου που θα μεταφέρει ανθρώπους στον Κόκκινο Πλανήτη μετατέθηκε κατά πέντε χρόνια, λόγω προβλημάτων χρηματοδότησης. Φέτος όμως θα ξεκινήσει η εξουθενωτική διαδικασία επιλογής των 100 επιτυχόντων υποψηφίων αποίκων. Μεταξύ άλλων, θα παραμένουν κλειδωμένοι για μεγάλες περιόδους σε έναν θάλαμο 200 τετραγωνικών μέτρων μαζί με άγνωστους σε αυτούς ανθρώπους, προκειμένου να διαπιστωθούν οι ψυχικές αντοχές τους.

Στόχος της αποστολής Mars One είναι να ιδρύσει μια μόνιμη αποικία ανθρώπων στον Άρη. Η διάρκεια και η περιπλοκότητα του ταξιδιού σημαίνουν ότι οι υποψήφιοι θα πρέπει να αποδεχτούν τη γυμνή πραγματικότητα: ότι δεν θα υπάρχει καμία προοπτική να επιστρέψουν κάποτε στη Γη. Αυτό πάντως δεν φαίνεται να τρόμαξε τους 200.000 ανθρώπους που ζήτησαν να συμμετάσχουν στο πείραμα.

Ο Λάνσντορπ έχει επικριθεί από μέλη της επιστημονικής κοινότητας που αμφισβητούν το κατά πόσο είναι εφικτό το σχέδιό του. Κάποιοι μάλιστα εκφράζουν αμφιβολίες για το αν η ομάδα του έχει την εμπειρία για να φέρει εις πέρας έναν τέτοιον παράτολμο άθλο. Ο ίδιος πάντως σχεδιάζει να προσλάβει ειδικούς από τη NASA και τη Lockheed Martin για να τον βοηθήσουν στην ολοκλήρωση του προγράμματός του.

Εάν προχωρήσει το σχέδιο, το τετραμελές πλήρωμα (άνδρες και γυναίκες) θα ταξιδέψει για τουλάχιστον έξι μήνες στο διάστημα, μέχρι τον Άρη. Φτάνοντας στον Κόκκινο Πλανήτη θα πρέπει να επιβιώσουν έχοντας στη διάθεσή τους μόνο βασικά εφόδια και να αντιμετωπίσουν τις απίστευτα αντίξοες συνθήκες, όπως τις γιγαντιαίες αμμοθύελλες, στην επιφάνειά του. Θα πρέπει να περιορίσουν την κατανάλωση νερού και μάλιστα, όπως λέει ο Λάνσντορπ, μπορεί να μην κάνουν μπάνιο για τα δύο πρώτα χρόνια τουλάχιστον. Επίσης, θα αναλάβουν να καλλιεργήσουν τρόφιμα για να τρώνε και δεν θα μπορούν να φεύγουν μόνοι από τον σταθμό τους.

"Πραγματικά, δεν υπάρχει διαφυγή. Αυτή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση. Το πρώτο πλήρωμα που θα κάνει το ταξίδι θα βιώσει τις σκληρότερες συνθήκες. Θα είναι μόνοι τους, με ελάχιστες ανέσεις", εξήγησε. "Αλλά η έλλειψη νερού δεν είναι τίποτα μπροστά στις ψυχολογικές επιπτώσεις", πρόσθεσε.

Και, αν θέλουν να "τηλεφωνήσουν" στο σπίτι τους, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να περιμένουν: το σήμα θα χρειαστεί από 3 έως 20 λεπτά για να φτάσει στη Γη, καθιστώντας ανέφικτη την άμεση επικοινωνία με συγγενείς και φίλους.

Όταν ρωτήθηκε αν ο ίδιος θα δήλωνε εθελοντής, ο 40χρονος Λάνσντορπ δήλωσε ότι θα το έκανε όμως πρόσθεσε ότι είναι "εντελώς ακατάλληλος" για ένα τέτοιο εγχείρημα: "Είμαι πολύ ξεροκέφαλος και ανυπόμονος", παραδέχτηκε. "Και τώρα έχω παιδιά, θέλω να τα δω μια μεγαλώνουν αλλά ίσως μια μέρα να θέλουν να έρθουν μαζί μου. Πριν αποκτήσω παιδιά δεν είχα καμία αμφιβολία ότι ήθελα να πάω", είπε.

Η διαδικασία επιλογής των κατάλληλων υποψηφίων έχει ως στόχο να βρεθούν οι καλύτεροι "ομαδικοί παίκτες" που στη συνέχεια θα εκπαιδευτούν στις δεξιότητες που θα πρέπει να έχουν: μηχανική, βασικές ιατρικές και χειρουργικές γνώσεις, καλλιέργεια τροφίμων καθώς, όπως εξηγεί ο Λάνσντορπ, "ότι συμβεί, θα πρέπει να το διορθώσουν". Κάθε χρόνο, από φέτος μέχρι το 2031, θα κλειδώνονται σε ένα αντίγραφο της βάσης για να εξακριβωθεί πώς ανταποκρίνονται στις συνέπειες του εγκλεισμού. Ουσιαστικά, δεν θα γνωρίζουν για πόσο χρονικό διάστημα θα μένουν σε αυτό το αντίγραφο: μπορεί να περάσουν μέρες, εβδομάδες ή και μήνες μέχρι να τους επιτραπεί να ξαναβγούν έξω και να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους.

Η Κλερ Γουίντον, 30 ετών, μία από τους πέντε Βρετανούς που περιλαμβάνονται στον κατάλογο των 100 υποψηφίων, είπε ότι το σχέδιο αυτό είναι "το μεγαλύτερο επίτευγμα που θα μπορούσα να ζητήσω", λέγοντας ότι αισθάνεται "τρομοκρατημένη" αλλά και ενθουσιασμένη ταυτόχρονα. "Όλοι θα ήθελαν να κάνουν κάτι σημαντικό, κάτι καταπληκτικό στη ζωή τους. Αυτό ταιριάζει σε μένα. Δεν είμαι το είδος της γυναίκας που θέλει να τακτοποιηθεί σε μια μέση ζωή. Δεν επιθυμώ να παντρευτώ και να αποκτήσω 2,4 παιδιά", είπε.

Πριν αναχωρήσει η πρώτη ομάδα (δύο άνδρες, δύο γυναίκες διαφόρων ηλικιών και εθνικοτήτων) θα σταλούν στον Άρη πολλές μη επανδρωμένες αποστολές σε διάστημα 13 ετών. Ο Λάνσντορπ υποστηρίζει ότι το σχέδιό του σήμερα είναι "σε καλύτερη κατάσταση από ποτέ", παρά το πισωγύρισμα του 2014, όταν του τελείωσαν τα χρήματα και αναγκάστηκε να αναβάλει την αναχώρηση από το 2026 για το 2031.

Αν και ο αποικισμός του Άρη μοιάζει με επιστημονική φαντασία, ο Λάνσντορπ αισιοδοξεί ότι θα είναι απλώς η αρχή των μελλοντικών αποστολών στο ηλιακό μας σύστημα. "Ο Άρης δεν θα είναι ο τελικός προορισμός για τους ανθρώπους που επιδιώκουν να ιδρύσουν μόνιμους οικισμούς μακριά από τη Γη. Μετά από αυτό, οι εξερευνητές του διαστήματος θα σκεφτούν να φτιάξουν πλωτές πόλεις στην ατμόσφαιρα της Αφροδίτης, σε ένα μπαλόνι τεραστίων διαστάσεων ή να εγκατασταθούν σε ένα από τα φεγγάρια του Δία ή σε κάποιον αστεροειδή", προέβλεψε.

Επέμεινε επίσης ότι η ιδέα της μετακόμισης στον Άρη σταδιακά θα ακούγεται πιο φυσιολογική.

Ο αποικισμός της Αφροδίτης διχάζει τους επιστήμονες εδώ και χρόνια. Αν και η επιφάνεια της "αδελφής" της Γης είναι καυτή, ένα πλωτό μπαλόνι στην ατμόσφαιρά της θα μπορούσε να έχει θερμοκρασία κατάλληλη για την επιβίωση των ανθρώπων. Όσο για τους δορυφόρους του Δία, επιστήμονες της NASA πιστεύουν ότι η Ευρώπη είναι πιθανόν να προσφέρεται περισσότερο από τον Άρη για εποικισμό.

Προκειμένου να χρηματοδοτηθεί το σχέδιό του, ύψους 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο Λάνσντορπ ίδρυσε μια νέα εταιρεία που θα πουλάει τα αποκλειστικά δικαιώματα μετάδοσης εικόνων από την αποστολή. Ισχυρίζεται ότι το "θέαμα" θα έχει μεγαλύτερο κοινό παγκοσμίως απ' ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες και τα έσοδα μπορεί να αυξηθούν χάρη στους σπόνσορες.

"Σε 500 χρόνια κανείς δεν θα ξέρει ποιος είναι ο Γιουσέιν Μπολτ αλλά όλοι θα γνωρίζουν τους πρώτους ανθρώπους που κατοίκησαν στον Άρη", είπε.