Λύνοντας το αίνιγμα της ανθρώπινης πολυχρωμίας

Σπύρος Μανουσέλης



Δύο πολύ πρόσφατες έρευνες αποκάλυψαν ότι το χρώμα του ανθρώπινου δέρματος εξαρτάται από έναν απρόσμενα μεγάλο αριθμό γονιδίων, πολλά από τα οποία εκφράζονται σε γεωγραφικά απομονωμένους πληθυσμούς Αφρικανών, ακόμα όμως και σε αυτούς τους γεωγραφικά απομονωμένους πληθυσμούς διαπίστωσαν σημαντικές αποκλίσεις ως προς τις αποχρώσεις του δέρματος.

Η πρώτη έρευνα είναι μια συνεργασία μεταξύ ερευνητών από τα διαφορετικά αμερικανικά πανεπιστήμια (Stanford University, Stony Brook University και Ινστιτούτο Broad) και μόλις δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Cell».

Αυτοί οι ερευνητές, αφού μέτρησαν επακριβώς τις αποχρώσεις του δέρματος 500 μελών της εθνότητας των Κοχισάν που ζει στη νότια Αφρική, ανέλυσαν το γονιδίωμά τους και το συνέκριναν με το γονιδίωμα 5.000 ατόμων από διαφορετικούς ανθρώπινους πληθυσμούς (αφρικανικούς, ασιατικούς, ευρωπαϊκούς).

Μέχρι τώρα, οι ειδικοί πίστευαν ότι το χρώμα του δέρματος των ανθρώπων καθορίζεται αποκλειστικά από λίγους γενετικούς παράγοντες, δηλαδή από έναν μικρό αριθμό γονιδίων.

Καθώς και ότι το χρώμα του δέρματος από μαύρο τείνει να γίνεται σταδιακά όλο και πιο λευκό, όταν μετακινούμαστε από τα πιο χαμηλά στα πιο υψηλά γεωγραφικά πλάτη.

Ομως, αυτά τα δύο συμπεράσματα βασίστηκαν κυρίως σε δεδομένα από ευρασιατικούς πληθυσμούς, οι οποίοι ζουν σε υψηλά γεωγραφικά πλάτη.

Τώρα, η έρευνα της Alicia R. Martin και της Brenna M. Henn αποκάλυψε ότι τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα: όσο περισσότερο πλησιάζουμε στον ισημερινό τόσο περισσότερο ενεργοποιείται ο εξελικτικός μηχανισμός της λεγόμενης «σταθεροποιητικής επιλογής», μία μορφή φυσικής επιλογής που ενισχύει τη διατήρηση στον πληθυσμό διαφορετικών παραλλαγών του ίδιου γονιδίου.

Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι, όσο πλησιάζουμε στον ισημερινό τόσο αυξάνει το φάσμα των διαφορετικών αποχρώσεων του δέρματος των ατόμων ενός γηγενούς πληθυσμού.

Μια άλλη εκτενής έρευνα σε χιλιάδες Αφρικανούς κατάφερε να εντοπίσει τις συγκεκριμένες αλληλουχίες και τις θέσεις το γονιδίων, δηλαδή τους «γονιδιακούς τόπους» που σχετίζονται άμεσα με τις διαφορετικές αποχρώσεις της ανθρώπινης επιδερμίδας, από τις πιο ανοιχτές των πληθυσμών που ζουν στη Βόρειο Αφρική μέχρι τις πολύ πιο σκούρες των υποσαχάριων πληθυσμών.

Η μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν από δύο μήνες αποκάλυψε, πρώτη φορά, τις ακριβείς γονιδιακές μεταλλάξεις που έλαβαν χώρα κατά το μακρινό παρελθόν στο είδος μας και οδήγησαν στο ευρύ φάσμα των αποχρώσεων του δέρματος των σύγχρονων ανθρώπινων πληθυσμών.

Πάντως, και αυτή η έρευνα κατέληξε σε ορισμένα εντυπωσιακά και απρόσμενα συμπεράσματα: «Οταν σκεφτόμαστε το χρώμα μιας τυπικά ανθρώπινης αφρικανικής επιδερμίδας, θεωρούμε ότι το πιο αντιπροσωπευτικό χρώμα είναι το βαθύ μαύρο, η έρευνά μας αντίθετα έδειξε ότι υπάρχει μια μεγάλη ποικιλομορφία αποχρώσεων του δέρματος των Αφρικανών, από το πελιδνό λευκό, τυπικό των ασιατικών πληθυσμών μέχρι τις πιο διαφορετικές αποχρώσης του μαύρου», όπως εξηγεί η δρ Sarah Tishkoff, η κορυφαία πληθυσμιακή γενετίστρια που συντόνισε αυτή τη δεύτερη έρευνα.

Εκτός από το καθαρά ανθρωπολογικό ενδιαφέρον τους, τα αποτελέσματα αυτών των δύο ερευνών ενδέχεται, στο μέλλον, να συμβάλουν στην καλύτερη κατανόηση και άρα στη θεραπεία ορισμένων νεοπλασιών του δέρματος.



Πηγή: efsyn.gr