Τα Blogs και η αξιόπιστη δημοσιογραφία

Blogs ή Αξιόπιστες δημοσιογραφικές σελίδες; Τι σημαίνει δημοσιογραφία; Σύμφωνα με την επεξήγηση του όρου: Δημοσιογραφία είναι η συγκέντρωση ειδήσεων και πληροφοριών, και η διάδοση τους μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης με στόχο την κατά το δυνατόν ορθή πληροφόρηση των πολιτών. Η δημοσιογραφία εμπεριέχει την υποκειμενική άποψη αυτού που την ασκεί, από τον τρόπο διαμόρφωσης ή παρουσίασης των συγκεντρωμένων πληροφοριών, μέχρι τον άμεσο σχολιασμό τους. Όποιος ασκεί τη δημοσιογραφία ως επάγγελμα (δημοσιογράφος) υπόκειται στον κώδικα δημοσιογραφικής δεοντολογίας της ένωσης συντακτών στην οποία ανήκει.


Οι τομείς με τους οποίους ασχολείται η δημοσιογραφία καλύπτουν όλα τα ζητήματα της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτιστικής ζωής. Το επάγγελμα του δημοσιογράφου θεωρείται από κάποιους λειτούργημα από την άποψη ότι ο δημοσιογράφος επιτελεί κοινωνικό έργο, εργάζεται προς όφελος του συνόλου της κοινωνίας και συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία της (π.χ. με την αποκάλυψη σκανδάλων).

Κάπου εδώ έρχονται και τα blogs, σαν ανεξάρτητες και εναλλακτικές πηγές ενημέρωσης που εισέβαλαν στη ζωή μας με την εξάπλωση του διαδικτύου.

Η διαδικτυακή κοινότητα φέρεται να άκουσε και να υιοθέτησε αυτές τις διαφορετικές πηγές πληροφόρησης (blogs, social media) με αποτέλεσμα τα blogs αυτή τη στιγμή να είναι περισσότερα από τις “αξιόπιστες δημοσιογραφικές σελίδες” και τους “αληθινούς δημοσιογράφους.”

Εδώ έρχεται και το δίλημμα που τελευταία ακούγεται όλο και περισσότερο, ειδικά μετά τα σκάνδαλα που ανέφεραν την μετάδοση ψευδών ειδήσεων από “αξιόπιστες δημοσιογραφικές σελίδες,” “αληθινούς δημοσιογράφους” και μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Τι να εμπιστευτούμε πια όταν η αξιοπιστία είναι αντιστρόφως ανάλογη της μίζας ή μιας πολιτικής προπαγάνδας;




Ποιος μπορεί να ορίσει τα standards της ορθής πληροφόρησης ή της προβολής και της μη προβολής των άρθρων;


Οι περισσότεροι μελετητές, καθώς και πολλοί δημοσιογράφοι, θεωρούν ότι τα blog προσφέρουν μια νέα μορφή εναλλακτικής δημοσιογραφίας που συμβάλει ουσιαστικά στον εκδημοκρατισμό της δημόσιας επικοινωνίας. Αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι κάποιος που γράφει σε ένα blog δεν περιορίζεται από καμία νόρμα και μπορεί να εκφράσει την άποψη του σε ένα θέμα από μία διαφορετική σκοπιά από την γενικά θεσμοθετημένη και κρατούσα, χωρίς συγχρόνως να περιορίζεται από τους ανώτερους του για το πως να εκφραστεί πάνω σε ένα θέμα.

Φυσικά οι θεσμοθετημένες απόψεις και οι νόρμες των ισχυρών της κάθε κοινωνίας δεν βλέπουν με καλό μάτι την ελευθερία που προσφέρει το blog κάθε ιδιώτη καθώς αναταράσσει τα λιμνάζοντα ύδατα. Έχουμε διαβάσει για δεκάδες (γνωστές) ποινικές έρευνες και διώξεις για συκοφαντική δυσφήμιση και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε.

Σύμφωνα με τον Michel Paul Foucault (Φουκώ) το κράτος νομιμοποιεί, εγκαθιδρύει και έχει τον συνολικό οικονομικό και διοικητικό έλεγχο της λειτουργίας διαφορετικών ειδών δομών εγκλεισμού όπως οι φυλακές, στρατόπεδα συγκέντρωσης και ψυχιατρεία για πολλούς και διάφορους λόγους. Ένας από αυτούς εκτός από τη διασφάλιση της “ομαλής” κοινωνικής συμβίωσης, την επιβολή και τη διατήρηση της τάξης είναι και η συντήρηση των κανονικοτήτων και άρα και τη συντήρηση του υπάρχοντος. Για όσους δεν κατάλαβαν με απλά λόγια, το κράτος χρειάζεται την απόκλιση γιατί δείχνοντάς τη μπορεί να καθορίζει και να διατηρεί την κανονικότητά του.

Με την εμφάνισή τους, τα blogs ήρθαν ουσιαστικά να αναταράξουν την κανονικότητα, την “ομαλή” κοινωνική συμβίωση, την επιβολή και τη διατήρηση της τάξης. Έχουμε δει ότι η ελευθερία έκφρασης που προσφέρει το διαδίκτυο δεν αρέσει σε απολυταρχικά καθεστώτα, βλέπε τους αποκλεισμούς της Τουρκίας και το the Great Firewall της Κίνας.

“Τα blogs αποτελούν μια καινοτόμο πλατφόρμα επικοινωνίας που -για πρώτη φορά στην ιστορία- επιτρέπει στον κάθε έναν με απλή πρόσβαση στο internet, εντελώς ανέξοδα και μόνο με μερικά clicks του ποντικιού, να δημοσιεύσει περιεχόμενο οποιασδήποτε ψηφιακής μορφής δυνητικά σε ολόκληρο τον κόσμο. Η πρωτοφανής αυτή δυνατότητα -που εντάσσεται μέσα στα γενικότερα πλαίσια αυτού που έχει επικρατήσει να ονομάζεται “web 2.0” ή “social web”- μετασχηματίζει ριζικά το παγκόσμιο επικοινωνιακό τοπίο διευρύνοντας τη δημόσια σφαίρα ενώ αποτελεί ένα τεραστίων διαστάσεων φαινόμενο που κερδίζει σταδιακά ολοένα και περισσότερο την προσοχή των ΜΜΕ, των επιστημόνων, της αγοράς και κυρίως των απλών ανθρώπων που βλέπουν στα blogs ένα μέσο αυτοέκφρασης, κοινωνικοποίσης και αυτο-ενδυνάμωσης του λόγου τους.”
Επίλογος:

Από όλα τα παραπάνω διακρίνεται μια ατελείωτη διεύρυνση της πληροφόρησης με πολύ περισσότερους εμπλεκόμενους. Αυτό είναι καλό αλλά είναι και κακό. Αν και σύμφωνα με την έρευνα του κ Καραμπάση: ο «τυπικός ελληνόφωνος blogger είναι 30άρης άνδρας που μένει στην Αθήνα, έχει πανεπιστημιακή μόρφωση και εργάζεται”, καθένας μπορεί να γράψει ότι του κατέβει και έτσι η ευθύνη του τελικού χρήστη, αποδέκτη της πληροφορίας μεγαλώνει. Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας και του Big Data. Πολλές από τις μεγαλύτερες τεχνολογικές εταιρείες επενδύουν πάρα πολλά χρήματα στην ανάλυση της πληροφορίας, αφού μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν μέσο επικράτησης, να προβλέψει να κατευθύνει να χρησιμοποιηθεί για εμπορικούς σκοπούς και πολλά άλλα.
Οι πληροφορίες που μας βομβαρδίζουν καθημερινά είτε έρχονται από δημοσιογραφικά κανάλια, είτε από blogs, περιέχουν πολύ αξιόλογα πράγματα αλλά και απεριόριστα σκουπίδια που αναζητούν αποδέκτες.


Τι κάνουμε; Προσωπικά δεν πιστεύω ότι υπάρχουν συνταγές, δεν πιστεύω σε φωστήρες και ranking υπηρεσίες όπως το Alexa.

Η ανάλυση των Big Data και η παρουσίαση των αποτελεσμάτων χρηματοδοτείται (ή και χρηματίζεται), όπως χρηματοδοτούνται (ή χρηματίζονται) και οι δημοσιογράφοι (για να μην είμαστε άδικοι εντάξει δεν χρηματίζονται όλοι).