 |
| Ο «Θάλαμος 8» στους Τάφους των Βασιλέων ανήκει στον Πτολεμαίο Ευπάτορα. |
Ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό μνημείο της Κύπρου φαίνεται να έχει ταυτοποιηθεί από τον αρχιτέκτονα στο Τμήμα Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας, Μιχάλη Λεφατζή, σε συνεργασία με τον αναπληρωτή καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Θεόδωρο Μαυρογιάννη.
Πρόκειται για τον Θάλαμο 8 στους Τάφους των Βασιλέων στην Πάφο (νεκροταφείο της Πτολεμαϊκής περιόδου), ο οποίος, σύμφωνα με την αρχιτεκτονική μελέτη του συγκεκριμένου χώρου από τον κ. Λεφατζή και την ιστορική τεκμηρίωση από τον κ. Μαυρογιάννη αφορά το μαυσωλείο του Πτολεμαίου Ευπάτορος (166-152 π.Χ.).
Η ταυτοποίηση του συγκεκριμένου Θαλάμου είναι σημαντική για δύο βασικούς λόγους:
α) Γιατί είναι ο πρώτος τάφος αξιωματούχου της Πτολεμαϊκής εποχής της Κύπρου που ταυτοποιείται και
β) Γιατί πρόκειται για ένα μοναδικό είδος ταφικού μνημείου, το οποίο δεν φέρει τα πρότυπα ενός οικείου τάφου αλλά είναι ένας τάφος που υποστηρίζει Ναό.
Σε δηλώσεις του στον «Φ» ο κ. Λεφατζής, ο οποίος βρίσκεται αυτές τις μέρες στην Πάφο, ο συγκεκριμένος θάλαμος και τα κατάλοιπα δείχνουν αρχιτεκτονική ανωδομή που υποστηρίζει Ναό. «Πρόκειται για ένα μοναδικό ταφικό μνημείο που δεν έχω συναντήσει πουθενά αλλού» δήλωσε ο ίδιος, ο οποίος αξίζει να σημειωθεί είναι ο αρχιτέκτονας της ανασκαφής του Τύμβου Καστά της Αμφιπόλης.
Όπως εξηγεί ο κ. Λεφατζής, από τη γεωμετρική και δομική ανάλυση των δεδομένων του Θαλάμου 8 στους Τάφους των Βασιλέων, αποδίδονται και τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του οικοδομήματος και προκύπτει πως βάσει χαράξεων υπήρχε περιμετρικός στυλοβάτης υποδηλώνοντας την ύπαρξη πτερού αποτελούμενου από 6Χ4 δωρικούς κίονες στο εν λόγω οικοδόμημα. Η ύπαρξη διάσπαρτου υλικού προς ταύτιση και απόδοση στο οικοδόμημα αυτό, το οποίο συγκεντρώνει όλα τα μορφολογικά και τυπολογικά χαρακτηριστικά ενός περίπτερου δωρικού ναού, όπως και μια προκαταρκτική προσέγγιση αρχιτεκτονικής αναπαράστασής του.
 |
| Η αρχιτεκτονική αποτύπωση του Θαλάμου από τον καθηγητή Μιχάλη Λεφατζή. |
 |
| Ο Θάλαμος 8 στους Τάφους των Βασιλέων. |
 |
| Η αναπαράσταση του ναού επί του τάφου του Πτολεμαίου Ευπάτορος στην Πάφο, όπως προτείνεται από τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή (Πηγή: Αρχαιολόγιον). |
Η ύπαρξη δύο γλυπτών που απεικονίζουν αετούς έστω και αν περιγράφονται ως «γεράκια», είναι πτολεμαϊκοί αετοί, τονίζει ο κ. Μαυρογιάννης, βάσει μελέτης αρχαίων ιστορικών πηγών. Οι διαστάσεις του απολαξευμένου βράχου από μόνες τους συνηγορούν υπέρ της ύπαρξης ναού, ο σύμφωνα με την εξαιρετική αποκατάσταση του Μ.Λεφατζή δεν μπορεί παρά να είχε με γεωμετρική ακρίβεια πτερό αποτελούμενο από 6 Χ 4 δωρικούς κίονες.
 |
| Οι δίδυμοι πτολεμαϊκοί αετοί που ανευρέθησαν κατά την ανασκαφή του Τάφου αρ. 8. |
Ναός οικοδομείται σύμφωνα πάντα με τον κ. Μαυρογιάννη μόνο για αποθεωμένο βασιλέα, με αφορμή την δυναστική λατρεία την οποία γνωρίζουμε με κάθε λεπτομέρεια στην Πτολεμαϊκή Αίγυπτο. «Ο νεαρός Πτολεμαίος Ζ' Ευπάτορας στέφηκε βασιλιάς το 152 π.Χ. γιος του Πτολεμαίου ΣΤ΄ Φιλοπάτορος. Όχι μόνο ονομάστηκε Θεός κατά τη στέψη του, αναφέρει ο κ. Μαυρογιάννης αλλά το δόθηκε το επίθετο Εὐπάτωρ Θεός.»
Απαντώντας σε ερώτηση ο κ. Μαυρογιάννης δήλωσε ότι, πολλά αρχαία μνημεία της Κύπρου παραμένουν ερμητικά «κλειστά» ως προς την ανάγνωση της αρχιτεκτονικής τους μορφολογίας, όπως είναι η περίπτωση του μεγάλου νεκροταφείου της Πτολεμαϊκής Περιόδου στη Νέα Πάφο τα μνημεία της οποίας εξακολουθούν να παραμένουν αδημοσίευτα από το 1979.
Οι καθηγητές Μιχάλης Λεφατζής και Θεόδωρος Μαυρογιάννης θα παρουσιάσουν τα ευρήματα τους αύριο, Λύκειο Α’ Εθνάρχη Μακαρίου στην Πάφο στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου Αρχαίας Κυπριακής Γραμματείας, που οργανώνει το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου.
Πηγή: Μ. Σχίζα, Ο Φιλελεύθερος μέσωΑνασκαφή