- Η Αμφίπολη ξεκλειδώνει τα μυστικά της!
- Όσο προχωρούν οι έρευνες, τόσα περισσότερα στοιχεία συνθέτουν το συγκλονιστικό παζλ
- Κυρίαρχα τα μακεδονικά στοιχεία! Υπάρχουν απεικονίσεις με μακεδόνες στρατιώτες, σάρισες, ασπίδες, μακεδονικό κράνος, δέντρο με φίδι τυλιγμένο γύρω του
- Μάρμαρα της Αμφίπολης μεταφέρθηκαν το 19ο αιώνα σε ολόκληρο τον κόσμο! Γλυπτά εκτίθενται στο Λούβρο και άλλα μουσεία, ήδη δύο αιώνες τώρα
- Η "γαργαλιστική" λεπτομέρεια με το γκρέμισμα του βόρειου τείχους και το ερώτημα για ποιον θα γκρέμιζαν τείχη...
Νέα κομμάτια του πολύπλοκου -και γεμάτου αμφισβητήσεων- παζλ που συνθέτει την ανασκαφή στην Αμφίπολη έρχονται να προσδώσουν μια ακόμη πιο εντυπωσιακή εικόνα του λόφου Καστά. Δεν είναι μόνο ο λέοντας πάνω στο επιβλητικό βάθρο στην κορυφή του Τύμβου της Αμφίπολης και ο περίβολος του μισού χιλιομέτρου που προκαλούσε δέος.
Τεραστίου μεγέθους, με γλυπτές συνθέσεις και πλούσιο εναέτιο διάκοσμο ήταν και η εξωτερική πρόσοψη του ταφικού μνημείου, όπως αποκαλύπτει με συνέντευξή του στο Βήμα της Κυριακής ο αρχιτέκτοντας της ανασκαφής στον Τύμβο Καστά, κ. Μιχάλης Λεφαντζής.
Πρόκειται για το περίφημο δίστυλο εν παραστάσι, μπροστά από τις Σφίγγες και τα σκαλοπάτια της εισόδου του τάφου, το οποίο έφτανε ως τον περίβολο, ήταν σε κοινή θέα και αποτελούσε μεγαλοπρεπή κατασκευή όσο λειτουργούσε το ταφικό μνημείο ως ηρώο.
Παράλληλα, ύστερα από έρευνα της ανασκαφικής ομάδας καταδεικνύεται ότι μάρμαρα που ανήκουν στο μνημειακό σύνολο του Τύμβου Καστά της Αμφίπολης έχουν μεταφερθεί, από τον 19ο αιώνα, σε αρχαιολογικές συλλογές στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, από την Ευρώπη ως την Αμερική.
Σε μουσεία όλου του κόσμου!
Οι ανασκαφείς βρήκαν και ταύτισαν σε τρία μουσεία του εξωτερικού -Λούβρο, Κωνσταντινούπολης και Γκετί- τμήματα μαρμάρινων γλυπτών, τα οποία στην αρχαιότητα ανήκαν σε κατασκευές που υπήρχαν πάνω στον λόφο Καστά και συνδέονται με το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης!
Πέντε εξ αυτών εντοπίστηκαν στο Λούβρο και στο Αρχαιολογικλό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης, όπου βρίσκονται εδώ και δύο αιώνες. Δύο ακόμη βρέθηκαν στο Μουσείο Γκετί, τα οποία είχαν πουληθεί από ιδιώτη).
Μάλιστα στα μουσεία αυτά υπάρχει αναλυτική καταλογογράφηση. Στο Λούβρο είναι όλα πιστοποιημένα, έχουν εγγραφεί το 1880-1890, υπάρχει χρονολόγηση θραυσμάτων, τα περισσότερα έχουν προέλευση την Αμφίπολη και κάποια την περιοχή της Μακεδονίας. Παράλληλα, πλήρης καταλογογράφηση υπάρχει και στο Αρχαιολογικλό Μουσείο της Κωνσταντινούπολης.
Το ηρώον και οι επεμβάσεις
Σύμφωνα με τον κ. Λεφαντζή, τα νέα στοιχεία αποτυπώνουν τη εικόνα της αρχικής χρήσης του λατρευτικού χώρου ως ηρώου προς τιμήν ενός υψηλά ισταμένου αξιωματούχου της Μακεδονίας και ως χρηστηρίου, σχεδιασμένου να λειτουργείται από μια σημαντική ιέρεια, διαθέτοντας δευτερογενείς τελετουργικές ταφές με σκοπό τη χρησμοδοσία.
Παράλληλα, η γραπτή ζωφόρος, στην οποία πρωταγωνιστούν δελφικοί τρίποδες ανάμεσα στις άλλες σκηνές, είναι η σημαντικότερη μαρτυρία αυτής της ιστορικής επέμβασης υποδηλώνοντας και την αρχική χρήση του λατρευτικού αυτού χώρου ως ηρώου και χρηστηρίου.Όλα συνηγορούν ότι μετά τη ρίψη του σώματος της 60χρονης γυναίκας στην κιβωτιόσχημη θήκη έγινε επίχωση και σφράγιση του νεκρικού θαλάμου με τη μαρμάρινη θύρα. Οι λατρευτικές δραστηριότητες του χώρου με την κιβωτιόσχημη θήκη μεταφέρθηκαν πιο μπροστά στους προηγούμενους θαλάμους και είναι φανερές οι οικοδομικές επεμβάσεις που έγιναν.
Ταυτόχρονα δεν θεωρείται τυχαίο πως υπάρχουν κοινά θέματα (νεκρόδειπνο, ιεροθέσιο κλπ) οι παραστάσεις που είναι αποτυπωμένες στην ανάγλυφη ζωφόρο του βάθρου του λέοντα, ψηλά στον Τύμβο, στα μαρμάρινα τμήματα του διστύλου εν παραστάσει (εξωτερική πρόσοψη του τάφου) και στη ζωραφισμένη ζώνη (θριγγός/γραπτή ζωφόρος) εντός του τρίτου χώρου του τάφου.
Φωτογραφία από την εφημερίδα το «ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ »
Δέος στους υστεροκλασικούς
Τι έχει προκύψει από τη μελέτη των στοιχείων και την έρευνα που οδήγησε σε ταυτίσεις και αποδόσεις θραυσμάτων και τμημάτων αρχιτεκτονικών μελών και μαρμάρινων γλυπτών; Εντυπωσιακά είναι τα δεδομένα για το εξωτερικό κέλυφος του πρώτου χώρου του τάφου (με τις Σφίγγες και τη μνημειώδη σκάλα). Καλυπτόταν από δίριχτη στέγη στους αρχαίους χρόνους και είχε μαρμάρινη πρόσοψη δίστυλη εν παραστάσι, η οποία εδραζόταν στη στέψη του περιβόλου και είχε μαρμάρινο περιθύρωμα.
Η μεγαλοπρεπής είσοδος για τον νεκρό ήρωα της Αμφίπολης Νέα στοιχεία και ταυτίσεις της ανασκαφικής ομάδας αποτυπώνουν μια εικόνα εντυπωσιακή για το αρχιτεκτονικό σύνολο, που προκαλούσε δέος στα υστεροκλασικά χρόνια
Η πρόσοψη είχε πλάτος έξι μέτρων και ύψος που έφτανε τα εννέα μέτρα, δηλαδή ήταν υψηλότερη κατά ένα μέτρο από την κορυφή της καμάρας του τάφου. Η αρχιτεκτονική μελέτη έδειξε ότι η κυριότητα του περιβόλου δεν δημιουργούσε πρόβλημα και η πρόσοψη φαινόταν ευθεία, προκαλώντας δέος στο βλέμμα του ανθρώπου της εποχής, στα υστεροκλασικά χρόνια.
Ο κυρίαρχος μακεδονικός χαρακτήρας
Κατά τον κ. Λεφαντζή, το ταφικό μνημείο με πολυετή λατρευτική χρήση "έχει τυπικά χαρακτηριστικά λατρευτικού χώρου της εποχής του τέλους του 4ου π.Χ. αιώνα. Παρατηρεί ότι "υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα στη Μικρά Ασία και στη Μέση Ανατολή, αλλά στο μνημείο του Τύμβου Καστά είναι κυρίαρχος ο μακεδονικός χαρακτήρας".
Γαργαλιστική λεπτομέρεια το βιαστικό,
γκρέμισμα του βόρειου τείχους και
το ερώτημα για ποιον θα γκρέμιζαν τείχη...
Είναι ενδεικτικό ότι στη μαρμάρινη ανάγλυφο ζωφόρο στη βάση του βάθρου επί του οποίου ήταν ο λέοντας αποτυπώνεται παράσταση χαρακτηριστική μακεδονικής εικονογραφίας με μακεδόνες στρατιώτες, σάρισες, ασπίδες, μακεδονικό κράνος, δέντρο με φίδι τυλιγμένο γύρω του.
Κομμάτια αναπαριστούν νεκρική πομπή, ενώ έχει βρεθεί τμήμα μαρμάρου με πόδια αλόγου σε κίνηση.
Επιχειρούνται επίσης ταυτίσεις και αποδόσεις σε κομμάτια που παραπέμπουν σε υψηλόβαθμο Μακεδόνα, ο οποίος στο ένα χέρι κρατά φιάλη αναμένοντας σπονδή και στο άλλο χέρι ανεστραμμένο ξίφος, του οποίου η θήκη (ο κολεός) έχει μανιταρόσχημη απόληξη και η λαβή του είναι κυρτή -αυτά, σύμφωνα με ειδικούς, αποτελούν ισχυρά στοιχεία χρονολόγησης.
Παράλληλα, διερευνώνται και συνδέονται με τον ήρωα-ιππέα που συναντάνται στο χώρο της Μακεδονίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η ανασκαφική ομάδα προχωρεί σε συγκρίσεις με την παράσταση του αναθηματικού αναγλύφου από την Πέλλα της εποχής του Κασσάνδρου, που βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΗΦΑΙΣΤΙΩΝΙ ΗΡΩΙ), όπου ο ήρωας εικονίζεται σε αυτήν ως νεαρός ιππέας ενώ δίπλα του γυναίκα σπένδει.
http://amfipolinews.blogspot.gr/
Πηγή: Το Βήμα της Κυριακής, -ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Μιχάλης Λεφαντζής: 'Eτσι ήταν ή είσοδος στον τάφο της Αμφίπολης
Φωτιές ανάβουν οι ταυτίσεις μαρμάρινων γλυπτών που έχουν άμεση σχέση με το μνημείο του τύμβου Καστά.
Τα σαράντα μαρμάρινα μέλη, που εντοπίσθηκαν σε μουσεία του εξωτερικού και τα οποία σχετίζονται με τη ζωφόρο του Λέοντα, το πρόπυλο και άλλα σημεία του ταφικού μνημείου είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτικά, όχι μόνο ως προς τον χαρακτήρα του αλλά και ως προς τη σχέση του με τη Μακεδονική βασιλική οικογένεια.
Ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής μιλώντας σε συνέδριο στη Θεσσαλονίκη παρουσίασε τη σχεδιαστική απεικόνιση του πρόπυλου του Μακεδονικού μνημείου και αποκάλυψε ότι έχει ήδη ταυτοποιήσει δεκαεφτά μαρμάρινα γλυπτά που βρίσκονται πάνω σ αυτό. Τα γλυπτά είναι από το αέτωμα του πρόπυλου και τη ζωφόρο του, ενώ υπάρχει και μια κεντρική παράσταση.
Παράλληλα έκανε αναφορά σε άλλα δεκαοκτώ μαρμάρινα μέλη που σχετίζονται με το βάθρο του λέοντος και τα οποία αφηγούνται ολόκληρη την ιστορία του νεκρού ήρωα. Σε ένα από αυτά απεικονίζεται ο Μέγας Αλέξανδρος.
Τα μαρμάρινα μέλη βρίσκονται στα μουσεία , Λούβρου, Κωσταντινούπολης και Καβάλας αλλά και σε μουσεία της Αμερικής. Τα γλυπτά αυτά αφαιρέθηκαν και εκλάπησαν κατά το 19ο αιώνα από τον Μέντελ και μεταφέρθηκαν στο εξωτερικό.
Στους χώρους που εκτίθενται, αναγράφονται λεπτομέρειες όπως η χώρα προέλευσης η ημερομηνία και η τοποθεσία της Αμφίπολης.
Ο αρχιτέκτονας απέφυγε να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για τα μαρμάρινα γλυπτά του πρόπυλου, λέγοντας ότι το υλικό αυτό θα παρουσιαστεί εντός των ερχομένων μηνών. Επίσης δεν έκανε λόγο για το αν υπάρχει κάποιος κεντρικός ήρωας από όσα έχει ταυτίσει και εάν τελικά πρόκειται για άντρα ή γυναίκα . Επίσης άφησε αναπάντητο ένα βασικό ερώτημα. Πως οι Αρχαίοι Μακεδόνες έμπαιναν μέσα στο ταφικό μνημείο αφού το ύψος του περιβόλου στο σημείο εκείνο είναι περίπου τέσσερα μέτρα;
Ο Μιχάλης Λεφαντζής αναφέρθηκε όμως. και στα όσα ανακοίνωσε στο Ερμιτάζ, και εξήγησε πως οι Αρχαίοι Έλληνες γκρέμισαν αιφνιδιαστικά το Βόρειο τείχος της Αμφίπολης για να κατασκευάσουν τον περίβολο στον τύμβο Καστά, όπως και τη βάση του λέοντα, και παρουσίασε τα στοιχεία που αποδεικνύουν την χρονολόγηση κατασκευής του περιβόλου, ημερομηνία που δεν αποκλίνει του διαστήματος 325 - 300 πΧ, μετά και τη χρονολόγηση των τειχών από την αρχαιολόγο Χαίδω Κουκούλη.
Εντύπωση προκάλεσε όμως και μια ακόμη αποκάλυψη του αρχιτέκτονα, και αφορά στην τυπολογία του σπαθιού που κρατάει ο αφηρωισμένος ήρωας που απεικονίζεται στο μαρμάρινο γλυπτό του Λέοντα και το οποίο προσομοιάζει με το σπαθί του Μέγα Αλέξανδρου.
Επιπροσθέτως άφησε να εννοηθεί ότι ο μεγάλος ήρωας εικονίζεται και σε άλλο μαρμάρινο γλυπτό . Ο Μιχάλης Λεφαντζής περιέγραψε μια πορεία ως αρχιτέκτονας οκτώ ετών μέσα από ένα ταξίδι που ξεκινούσε από την Ακρόπολη και έφτανε έως την Αμφίπολη.
Μίλησε παράλληλα για το Ασκληπιείο και τη Στοά του Ευμένους, ενώ αφιέρωσε τον περισσότερο χρόνο από την ομιλία του στα τελευταία τέσσερα χρόνια της Αμφίπολης.
Μνημόνευσε τους Δημήτρη Λαζαρίδη, την ανασκαφέα Κατερίνα Περιστέρη όπως και τον αρχιφύλακα της περιοχής Αλέξανδρο Κοχλιαρίδη, τον οποίο και ευχαρίστησε.
Το 10ο Hellenic Spine Congress & Joint Meeting with French and Turkish Spine Society & 40th Symposium “Giannestras-Smyrnis” διοργανώθηκε από Έλληνες, Γάλλους και Τούρκους ιατρούς, η είσοδος σε αυτό προϋπέθετε επαγγελματική διαπίστευση και την έκδοση ειδικής κάρτας εισόδου με barCote. :http://amfipolinews.blogspot.gr/
Του Γιώργου Ροδάκογλου
thousandnews.gr
