Η παγκόσμια σημασία των Αρχαίων Ελληνικών και το δικό μας χρέος
Σε κάθε εποχή το Έθνος μας στηρίχθηκε στη γλώσσα και τη σκέψη των ένδοξων προγόνων μας: Και στην Αρχαία εποχή και στην Αλεξανδρινή και στη Βυζαντινή και στα χρόνια του Νεοελληνικού Διαφωτισμού με τους Δασκάλους του Γένους (κατά τον τελευταίο αιώνα της Τουρκοκρατίας). Τις τελευταίες όμως δεκαετίες τα Αρχαία Ελληνικά, ως γλωσσικό μάθημα και ως πηγή αξιών, έχουν παραμεληθεί και υποβαθμιστεί στη χώρα μας. Μερικοί εκπαιδευτικοί είχαν συμβουλεύσει λαθεμένα την Πολιτεία να περιορίσει τα Αρχαία Ελληνικά, για να δοθεί τάχα έμφαση στα Νέα Ελληνικά. Το αποτέλεσμα ήταν να μείνουν άγλωσσα τα παιδιά μας. Γιατί η ελληνική γλώσσα είναι ενιαία και γιατί σε κάθε εποχή η μητέρα Αρχαία γλώσσα προικίζει πλουσιοπάροχα τις νεότερες γλωσσικές μορφές, που είναι δικές της κόρες.
Είναι, λένε, τα Αρχαία τα μαθηματικά της σκέψης. Αυτά γέννησαν την καλύτερη λογοτεχνία του κόσμου. Με αυτά πήρε υπόσταση για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους η Επιστήμη, και σημείωσε μεγάλα πετάγματα η Φιλοσοφία. Ήταν η γλώσσα του Ομήρου, του Σοφοκλή, των Σοφιστών, του Σωκράτη, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη του Αριστοφάνη, του Θουκυδίδη και των άλλων Πατέρων του Έθνους μας και της Ανθρωπότητας. Υπήρξε ακόμη η γλώσσα με την οποία διαδόθηκε η «καινή εντολή» του Χριστού. Και τους Αρχαίους μας κακώς τους λέμε έτσι. Αυτοί είναι αιώνιοι. Είναι πάντα νέοι. Πάντα ζωντανοί και επίκαιροι. Το νυστέρι της σκέψης τους έκαμε τις πρώτες μεγάλες τομές στα πανανθρώπινα προβλήματα. Ο δρόμος για την Επιστήμη, την Τέχνη, τη Φιλοσοφία, τον πολιτισμό, ή ξεκινάει από τo γαλανό τους βράχο, ή καθώς φτάνει κοντά του, πλαταίνει και μακραίνει. Γίνεται λεωφόρος, από όπου αιώνες τώρα περνούν τα ανθρώπινα επιτεύγματα.
Είναι να θλίβεται κανείς σήμερα που τα Αρχαία Ελληνικά είναι παραμελημένα. Κατέληξε, n πιο οργανωμένη και χαριτωμένη γλώσσα του Κόσμου να αποτελεί για τους μαθητές βάρος και «περιττή γνώση». Η γλώσσα όμως αυτή για μας τους Έλληνες δεν είναι ούτε απόμακρη ούτε άσχετη με τη σημερινή μας γλώσσα. Είναι η γλώσσα μας, το θεμέλιο του πολιτισμού μας. Τα Αρχαία των μαθητών είναι σήμερα πολύ φτωχά. Οι περισσότεροι δεν μπορούν να κατανοήσουν και να μεταφράσουν ένα απλό αρχαιοελληνικό κείμενο. Αγγλικά όμως και άλλες γλώσσες πώς μαθαίνουν τα Ελληνόπουλα, όντας μάλιστα τα γλωσσομαθέστερα παιδιά της Ευρώπης; Η απάντηση είναι ότι για τις ξένες γλώσσες το ενδιαφέρον των γονέων είναι έντονο και συνεχές, ενώ το ενδιαφέρον τους για τα Αρχαία Ελληνικά δυστυχώς έχει σήμερα ατονήσει. Αντίθετα, σε παλαιότερες εποχές και το Σχολείο ήταν πιο οργανωμένο και οι γονείς πιο πιστοί στην αρχαιομάθεια.
Ωστόσο, έχουμε φανερά σημάδια ότι η αντίστροφη μέτρηση άρχισε και εδώ και στο Εξωτερικό: Οι Ισπανοί πρότειναν προ ετών να γίνει η Αρχαία Ελληνική επίσημη γλώσσα της Ευρώπης. Η Ζακλίν Ντε Ρομιγί και άλλοι Γάλλοι ελληνιστές και ελληνολάτρες εκπαιδεύουν κάθε χρόνο χιλιάδες μαθητές στα Αρχαία Ελληνικά (μερικοί από αυτούς τους αρχαιομαθείς μαθητές ήλθαν κατ’ επανάληψη και στην Καρδίτσα με την ευκαιρία προ γραμματισμένων σχολικών ανταλλαγών). Οι φοιτητές της Φυσικομαθηματικής Σχολής της Κρήτης προ ετών ζήτησαν και διδάσκονται στη Σχολή τους τα Αρχαία Ελληνικά ως μάθημα επιλογής. Στην Καρδίτσα, με πρωτοβουλία της «Κίνησης Ενεργών Πολιτών», θα διδάσκονται από σήμερα, εδώ στον ωραίο και φιλόξενο χώρο της «Λαϊκής Βιβλιοθήκης», «Αρχαία Ελληνικά για μεγάλους» δωρεάν. Σε πολλές μεγάλες πόλεις σημειώνονται ανάλογες πρωτοβουλίες, και μάλιστα έχουν εκδοθεί αξιόλογα βοηθήματα.
Πολλοί πνευματικοί άνθρωποι προσπαθούν σήμερα να μεταδώσουν στο λαό μας την αγάπη για τα Αρχαία Ελληνικά. Διαβεβαιώνουμε τους συμπολίτες μας ότι δεν είναι κενή περιεχομένου η επιμονή τους αυτή, γιατί:
α) Τα Αρχαία αποτελούν άριστο μορφωτικό μέσο, παρουσιάζο-ντας έτσι υπερεθνική σπουδαιότητα. Συγκροτούν τον τρόφιμο τους σε προσωπικότητα με τις διαχρονικές αξίες τους.
β) Καλλιεργούν την ιστορική μνήμη του Έθνους μας και γι’ αυτό η μελέτη τους αποτελεί εθνικό χρέος.
γ) Βοηθούν στην οργάνωση και εκμάθηση άλλων γλωσσών.
δ) Οργανώνουν την ανθρώπινη σκέψη.
ε) Με τη μελέτη των Αρχαίων ξυπνάνε μέσα μας δημιουργικές δυνάμεις, που μας παρακινούν να κάμουμε και εμείς κάτι στη ζωή μας.
στ) Όποιος θέλει να μιλάει και να γράφει σωστά Νέα Ελληνικά, πρέπει να γνωρίζει τις ρίζες τους. Πρέπει δηλαδή να μάθει Αρχαία Ελληνικά.
Το παγκόσμιο ενδιαφέρον για τη γλώσσα και τον πολιτισμό μας οσημέραι αναθερμαίνεται
1. «Κανείς άλλος πολιτισμός δεν είχε τόσο πάθος για την τέχνη του λόγου, της απόδειξης και της ανάλυσης. Και αυτό χωρίς αμφιβολία παραμένει το πιο αξιοσημείωτο γεγονός του ελληνισμού», Ζακλίν ντε Ρομιγί, Γαλλίδα ελληνίστρια και ακαδημαϊκός, 1992.
2. «Αυτή n γλώσσα και ο πολιτισμός είχαν μια σημαντικότατη επίδραση σε όλα όσα διαθέτουμε σήμερα. Είμαστε οφειλέτες προς τους Έλληνες για όλα μας τα διανοητικά εργαλεία», Ανρί Μίλερ, Λουξεμβρουργιανός Καθηγητής, 1999.
3. «Σε όποιον απορεί γιατί τόσα εκατομμύρια δολάρια για την αποθησαύριση των λέξεων της Ελληνικής σε ηλεκτρονικό υπολογιστή (6 εκατομμύρια λέξεις και 9Ο εκατομμύρια λεκτικοί τύποι), απαντούμε; Μα πρόκειται για τη γλώσσα των προγόνων μας, και η επαφή μας με αυτούς θα βελτιώσει τον πολιτισμό μας», Μπρούνερ, Καθηγητής Ηλεκτρονικής του Πανεπιστημίου Ιρβάιν της Καλιφόρνιας.
4. Tο 1992 ο Ισπανός Γερουσιαστής Juan Pujana Arza είχε εισηγηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να καθιερωθεί η Ελληνική ως επίσημη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την ίδια πρόταση κατέθεσε εκ νέου το 1995 δια του αρμοδίου ευρωβουλευτή Imaz.
5. «Τα αρχαία ελληνικά είναι η γλώσσα που αναπτύσσει την παρατηρητικότητα και την ακρίβεια, την πνευματική λεπτότητα και ευστροφία την τάση για συντομία και ενέργεια.
Και δίνει την πρόσβαση σε έργα που διαμόρφωσαν ολόκληρο τον πολιτισμό μας», G. Schilling, Περιφερειακός Επιθεωρητής του Στρασβούργου, 1990.
6. «Οι Αρχαίοι μας πρόγονοι μάς βγάζουν από την αφάνεια. Είναι ο πιο σίγουρος θησαυρός μας», Σαράντος Καργάκος, σύγχρονος διακεκριμένος Φιλόλογος και συγγραφέας, 1990.
7. Οι επιστήμονες της Πληροφορικής διαπίστωσαν ότι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές προχωρημένης τεχνολογίας δέχονται ως «νοηματική» γλώσσα μόνο την Ελληνική. Οι άλλες γλώσσες είναι «συμβατικές». Οι λέξεις τους δηλαδή σημαίνουν κάτι που απλώς συμφωνήθηκε από αυτούς που τις χρησιμοποιούν, και δεν έχουν την «πρωτογένεια» των ελληνικών λέξεων.
8. «Πολλά από τα σύγχρονα δεινά οφείλονται στην αποκοπή μας από τον αττικό λόγο και την αττική σκέψη, που είναι λιτή, ακριβής ουσιώδης, σοφή και ξάστερη σαν τον πάλαι ποτέ αίθριο αττικό ουρανό», Νίκος Κάτοικος.
Νίκος Κατοίκος, Φιλόλογος.
tameteora.gr
Είναι, λένε, τα Αρχαία τα μαθηματικά της σκέψης. Αυτά γέννησαν την καλύτερη λογοτεχνία του κόσμου. Με αυτά πήρε υπόσταση για πρώτη φορά στην ιστορία του ανθρωπίνου γένους η Επιστήμη, και σημείωσε μεγάλα πετάγματα η Φιλοσοφία. Ήταν η γλώσσα του Ομήρου, του Σοφοκλή, των Σοφιστών, του Σωκράτη, του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη του Αριστοφάνη, του Θουκυδίδη και των άλλων Πατέρων του Έθνους μας και της Ανθρωπότητας. Υπήρξε ακόμη η γλώσσα με την οποία διαδόθηκε η «καινή εντολή» του Χριστού. Και τους Αρχαίους μας κακώς τους λέμε έτσι. Αυτοί είναι αιώνιοι. Είναι πάντα νέοι. Πάντα ζωντανοί και επίκαιροι. Το νυστέρι της σκέψης τους έκαμε τις πρώτες μεγάλες τομές στα πανανθρώπινα προβλήματα. Ο δρόμος για την Επιστήμη, την Τέχνη, τη Φιλοσοφία, τον πολιτισμό, ή ξεκινάει από τo γαλανό τους βράχο, ή καθώς φτάνει κοντά του, πλαταίνει και μακραίνει. Γίνεται λεωφόρος, από όπου αιώνες τώρα περνούν τα ανθρώπινα επιτεύγματα.
Είναι να θλίβεται κανείς σήμερα που τα Αρχαία Ελληνικά είναι παραμελημένα. Κατέληξε, n πιο οργανωμένη και χαριτωμένη γλώσσα του Κόσμου να αποτελεί για τους μαθητές βάρος και «περιττή γνώση». Η γλώσσα όμως αυτή για μας τους Έλληνες δεν είναι ούτε απόμακρη ούτε άσχετη με τη σημερινή μας γλώσσα. Είναι η γλώσσα μας, το θεμέλιο του πολιτισμού μας. Τα Αρχαία των μαθητών είναι σήμερα πολύ φτωχά. Οι περισσότεροι δεν μπορούν να κατανοήσουν και να μεταφράσουν ένα απλό αρχαιοελληνικό κείμενο. Αγγλικά όμως και άλλες γλώσσες πώς μαθαίνουν τα Ελληνόπουλα, όντας μάλιστα τα γλωσσομαθέστερα παιδιά της Ευρώπης; Η απάντηση είναι ότι για τις ξένες γλώσσες το ενδιαφέρον των γονέων είναι έντονο και συνεχές, ενώ το ενδιαφέρον τους για τα Αρχαία Ελληνικά δυστυχώς έχει σήμερα ατονήσει. Αντίθετα, σε παλαιότερες εποχές και το Σχολείο ήταν πιο οργανωμένο και οι γονείς πιο πιστοί στην αρχαιομάθεια.
Ωστόσο, έχουμε φανερά σημάδια ότι η αντίστροφη μέτρηση άρχισε και εδώ και στο Εξωτερικό: Οι Ισπανοί πρότειναν προ ετών να γίνει η Αρχαία Ελληνική επίσημη γλώσσα της Ευρώπης. Η Ζακλίν Ντε Ρομιγί και άλλοι Γάλλοι ελληνιστές και ελληνολάτρες εκπαιδεύουν κάθε χρόνο χιλιάδες μαθητές στα Αρχαία Ελληνικά (μερικοί από αυτούς τους αρχαιομαθείς μαθητές ήλθαν κατ’ επανάληψη και στην Καρδίτσα με την ευκαιρία προ γραμματισμένων σχολικών ανταλλαγών). Οι φοιτητές της Φυσικομαθηματικής Σχολής της Κρήτης προ ετών ζήτησαν και διδάσκονται στη Σχολή τους τα Αρχαία Ελληνικά ως μάθημα επιλογής. Στην Καρδίτσα, με πρωτοβουλία της «Κίνησης Ενεργών Πολιτών», θα διδάσκονται από σήμερα, εδώ στον ωραίο και φιλόξενο χώρο της «Λαϊκής Βιβλιοθήκης», «Αρχαία Ελληνικά για μεγάλους» δωρεάν. Σε πολλές μεγάλες πόλεις σημειώνονται ανάλογες πρωτοβουλίες, και μάλιστα έχουν εκδοθεί αξιόλογα βοηθήματα.
Πολλοί πνευματικοί άνθρωποι προσπαθούν σήμερα να μεταδώσουν στο λαό μας την αγάπη για τα Αρχαία Ελληνικά. Διαβεβαιώνουμε τους συμπολίτες μας ότι δεν είναι κενή περιεχομένου η επιμονή τους αυτή, γιατί:
α) Τα Αρχαία αποτελούν άριστο μορφωτικό μέσο, παρουσιάζο-ντας έτσι υπερεθνική σπουδαιότητα. Συγκροτούν τον τρόφιμο τους σε προσωπικότητα με τις διαχρονικές αξίες τους.
β) Καλλιεργούν την ιστορική μνήμη του Έθνους μας και γι’ αυτό η μελέτη τους αποτελεί εθνικό χρέος.
γ) Βοηθούν στην οργάνωση και εκμάθηση άλλων γλωσσών.
δ) Οργανώνουν την ανθρώπινη σκέψη.
ε) Με τη μελέτη των Αρχαίων ξυπνάνε μέσα μας δημιουργικές δυνάμεις, που μας παρακινούν να κάμουμε και εμείς κάτι στη ζωή μας.
στ) Όποιος θέλει να μιλάει και να γράφει σωστά Νέα Ελληνικά, πρέπει να γνωρίζει τις ρίζες τους. Πρέπει δηλαδή να μάθει Αρχαία Ελληνικά.
Το παγκόσμιο ενδιαφέρον για τη γλώσσα και τον πολιτισμό μας οσημέραι αναθερμαίνεται
1. «Κανείς άλλος πολιτισμός δεν είχε τόσο πάθος για την τέχνη του λόγου, της απόδειξης και της ανάλυσης. Και αυτό χωρίς αμφιβολία παραμένει το πιο αξιοσημείωτο γεγονός του ελληνισμού», Ζακλίν ντε Ρομιγί, Γαλλίδα ελληνίστρια και ακαδημαϊκός, 1992.
2. «Αυτή n γλώσσα και ο πολιτισμός είχαν μια σημαντικότατη επίδραση σε όλα όσα διαθέτουμε σήμερα. Είμαστε οφειλέτες προς τους Έλληνες για όλα μας τα διανοητικά εργαλεία», Ανρί Μίλερ, Λουξεμβρουργιανός Καθηγητής, 1999.
3. «Σε όποιον απορεί γιατί τόσα εκατομμύρια δολάρια για την αποθησαύριση των λέξεων της Ελληνικής σε ηλεκτρονικό υπολογιστή (6 εκατομμύρια λέξεις και 9Ο εκατομμύρια λεκτικοί τύποι), απαντούμε; Μα πρόκειται για τη γλώσσα των προγόνων μας, και η επαφή μας με αυτούς θα βελτιώσει τον πολιτισμό μας», Μπρούνερ, Καθηγητής Ηλεκτρονικής του Πανεπιστημίου Ιρβάιν της Καλιφόρνιας.
4. Tο 1992 ο Ισπανός Γερουσιαστής Juan Pujana Arza είχε εισηγηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να καθιερωθεί η Ελληνική ως επίσημη γλώσσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Την ίδια πρόταση κατέθεσε εκ νέου το 1995 δια του αρμοδίου ευρωβουλευτή Imaz.
5. «Τα αρχαία ελληνικά είναι η γλώσσα που αναπτύσσει την παρατηρητικότητα και την ακρίβεια, την πνευματική λεπτότητα και ευστροφία την τάση για συντομία και ενέργεια.
Και δίνει την πρόσβαση σε έργα που διαμόρφωσαν ολόκληρο τον πολιτισμό μας», G. Schilling, Περιφερειακός Επιθεωρητής του Στρασβούργου, 1990.
6. «Οι Αρχαίοι μας πρόγονοι μάς βγάζουν από την αφάνεια. Είναι ο πιο σίγουρος θησαυρός μας», Σαράντος Καργάκος, σύγχρονος διακεκριμένος Φιλόλογος και συγγραφέας, 1990.
7. Οι επιστήμονες της Πληροφορικής διαπίστωσαν ότι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές προχωρημένης τεχνολογίας δέχονται ως «νοηματική» γλώσσα μόνο την Ελληνική. Οι άλλες γλώσσες είναι «συμβατικές». Οι λέξεις τους δηλαδή σημαίνουν κάτι που απλώς συμφωνήθηκε από αυτούς που τις χρησιμοποιούν, και δεν έχουν την «πρωτογένεια» των ελληνικών λέξεων.
8. «Πολλά από τα σύγχρονα δεινά οφείλονται στην αποκοπή μας από τον αττικό λόγο και την αττική σκέψη, που είναι λιτή, ακριβής ουσιώδης, σοφή και ξάστερη σαν τον πάλαι ποτέ αίθριο αττικό ουρανό», Νίκος Κάτοικος.
Νίκος Κατοίκος, Φιλόλογος.
tameteora.gr
Σχόλια