''Ζήσε με τέτοιο τρόπο ώστε να σ' αρέσει η ιδέα''.
Πριν από κάποιους μήνες είχα παρακολουθήσει μια θεατρική παράσταση με τίτλο, ''Όταν έκλαψε ο Νίτσε'', βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο. Ολόκληρη η παράσταση ήταν αξιόλογη περνώντας αρκετά μηνύματα και θέτοντας σε σκέψη σε ικανοποιητικό βαθμό τον κάθε ακροατή (θέλω να θεωρώ). Μια φράση όμως μου έκανε εντύπωση και θα το αναλύσω παρακάτω.
Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του έργου ο Νίτσε έθεσε στον γιατρό, Δρ Μπρόιερ, την εξής υπόθεση/ερώτημα: του είπε να φανταστεί πως η ζωή που έχει ζήσει έως τώρα, με την παραμικρή λεπτομέρεια, θα επαναλαμβάνεται κάθε φορά σαν ταινία που παίζει σε επανάληψη. Θα ζει αιωνίως την ίδια ζωή κάθε φορά και απ' την αρχή, θα γνωρίζει τους ίδιους ανθρώπους, θα έχει τους ίδιους συγγενείς, θα πει τα ίδια λόγια στις διάφορες συναναστροφές του και θα περπατήσει επακριβώς στα ίδια μέρη που περπάτησε. Αφού λοιπόν τον έβαλε να το σκεφτεί όλο αυτό, τον ρώτησε άμα η ιδέα αυτή του φαίνεται αρεστή. Ο γιατρός αναφώνησε δίχως να το σκεφτεί, πως η ιδέα αυτή του είναι τελείως δυσάρεστη και ο Νίτσε του είπε χαρακτηριστικά: ''ζήσε με τέτοιο τρόπο ώστε να σ' αρέσει η ιδέα''.
Η προτροπή/συμβουλή του Νίτσε έχει αρκετές προεκτάσεις, με τη σωστή προσέγγιση. Σε πρώτη φάση μας υποδεικνύει πως καλό θα ήταν να είμαστε πραγματιστές στη ζωή μας και να μην περιμένουμε εξωγενείς παράγοντες και ανώτερες δυνάμεις για να βελτιώσουν τη δυσμενή κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, ειδάλλως θα δυστυχούμε με το αποτέλεσμα, το οποίο ποτέ δε θα είναι το προσδοκώμενο. Για αυτό και τον προτρέπει να ζήσει με τρόπο τέτοιον ώστε να είναι ικανοποιημένος απ' τη ζωή του και δεν τον συμβουλεύει να περιμένει να αλλάξουν τα πράγματα από μόνα τους με κάποιον μαγικό τρόπο. Μετέπειτα μπορεί να δοθεί μια πιο ''μαθηματική'' προσέγγιση, ώστε να αποδοθεί άλλη μια πτυχή αυτού που είπε ο Νίτσε. Όταν έχουμε ένα γεγονός που εξαρτάται από δύο μεταβλητές, εάν δε μπορούμε να επηρεάσουμε τη μία μεταβλητή, θα δράσουμε πάνω στην άλλη. Όταν η μέχρι πρότινος ζωή μας δε μας ικανοποιεί και στην υπόθεση της αέναης επανάληψης της ο ένας παράγων, το παρελθόν έως σήμερα, δε μπορεί να μεταβληθεί, μένει ως μοναδική μεταβλητή η ποσότητα που περιλαμβάνεται από το σήμερα έως το τέλος της ζωής μας. Συνεπώς, πάνω σε αυτή την ποσότητα είναι λογικό να δράσουμε για να επιφέρουμε την επιθυμητή αλλαγή στη ζωή μας, ώστε στο τέλος αυτής να είμαστε ικανοποιημένοι και όταν θα ''παίζει'' σε επανάληψη στο μυαλό μας με τη μορφή αναμνήσεων, να μη μας προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα ανασύροντας άσχημες αναμνήσεις.
Μια άλλη διάσταση που μπορεί να δοθεί στην υπόθεση είναι το γεγονός ότι η ανάμνηση του μέλλοντος μπορεί να επηρεάσει άμεσα το παρόν, όταν η ροή του παρόντος δε μας οδηγεί σε ένα επιθυμητό μέλλον. Κλείνοντας λοιπόν, μιμούμενος τον Νίτσε, θα σας προτρέψω κι εγώ με τη σειρά μου να ζήσετε με τέτοιο τρόπο ώστε να σας αρέσει η παραπάνω ιδέα.
ΠΗΓΗ
Κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια του έργου ο Νίτσε έθεσε στον γιατρό, Δρ Μπρόιερ, την εξής υπόθεση/ερώτημα: του είπε να φανταστεί πως η ζωή που έχει ζήσει έως τώρα, με την παραμικρή λεπτομέρεια, θα επαναλαμβάνεται κάθε φορά σαν ταινία που παίζει σε επανάληψη. Θα ζει αιωνίως την ίδια ζωή κάθε φορά και απ' την αρχή, θα γνωρίζει τους ίδιους ανθρώπους, θα έχει τους ίδιους συγγενείς, θα πει τα ίδια λόγια στις διάφορες συναναστροφές του και θα περπατήσει επακριβώς στα ίδια μέρη που περπάτησε. Αφού λοιπόν τον έβαλε να το σκεφτεί όλο αυτό, τον ρώτησε άμα η ιδέα αυτή του φαίνεται αρεστή. Ο γιατρός αναφώνησε δίχως να το σκεφτεί, πως η ιδέα αυτή του είναι τελείως δυσάρεστη και ο Νίτσε του είπε χαρακτηριστικά: ''ζήσε με τέτοιο τρόπο ώστε να σ' αρέσει η ιδέα''.
Η προτροπή/συμβουλή του Νίτσε έχει αρκετές προεκτάσεις, με τη σωστή προσέγγιση. Σε πρώτη φάση μας υποδεικνύει πως καλό θα ήταν να είμαστε πραγματιστές στη ζωή μας και να μην περιμένουμε εξωγενείς παράγοντες και ανώτερες δυνάμεις για να βελτιώσουν τη δυσμενή κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε, ειδάλλως θα δυστυχούμε με το αποτέλεσμα, το οποίο ποτέ δε θα είναι το προσδοκώμενο. Για αυτό και τον προτρέπει να ζήσει με τρόπο τέτοιον ώστε να είναι ικανοποιημένος απ' τη ζωή του και δεν τον συμβουλεύει να περιμένει να αλλάξουν τα πράγματα από μόνα τους με κάποιον μαγικό τρόπο. Μετέπειτα μπορεί να δοθεί μια πιο ''μαθηματική'' προσέγγιση, ώστε να αποδοθεί άλλη μια πτυχή αυτού που είπε ο Νίτσε. Όταν έχουμε ένα γεγονός που εξαρτάται από δύο μεταβλητές, εάν δε μπορούμε να επηρεάσουμε τη μία μεταβλητή, θα δράσουμε πάνω στην άλλη. Όταν η μέχρι πρότινος ζωή μας δε μας ικανοποιεί και στην υπόθεση της αέναης επανάληψης της ο ένας παράγων, το παρελθόν έως σήμερα, δε μπορεί να μεταβληθεί, μένει ως μοναδική μεταβλητή η ποσότητα που περιλαμβάνεται από το σήμερα έως το τέλος της ζωής μας. Συνεπώς, πάνω σε αυτή την ποσότητα είναι λογικό να δράσουμε για να επιφέρουμε την επιθυμητή αλλαγή στη ζωή μας, ώστε στο τέλος αυτής να είμαστε ικανοποιημένοι και όταν θα ''παίζει'' σε επανάληψη στο μυαλό μας με τη μορφή αναμνήσεων, να μη μας προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα ανασύροντας άσχημες αναμνήσεις.
Μια άλλη διάσταση που μπορεί να δοθεί στην υπόθεση είναι το γεγονός ότι η ανάμνηση του μέλλοντος μπορεί να επηρεάσει άμεσα το παρόν, όταν η ροή του παρόντος δε μας οδηγεί σε ένα επιθυμητό μέλλον. Κλείνοντας λοιπόν, μιμούμενος τον Νίτσε, θα σας προτρέψω κι εγώ με τη σειρά μου να ζήσετε με τέτοιο τρόπο ώστε να σας αρέσει η παραπάνω ιδέα.
ΠΗΓΗ
Κατηγορίες:
Σχόλια